Als pionier in kunstmatige intelligentie zou BenevolentAI de wind in de zeilen moeten hebben, maar de koers kelderde. Dus neemt het bedrijf maatregelen.
BenevolentAI is in 2013 opgericht om met inzet van kunstmatige intelligentie medicijnen te ontdekken en ontwikkelen. Het is geregistreerd in Luxemburg, heeft het hoofdkantoor in Londen en kantoren in Cambridge (onderzoek) en New York, en is in Amsterdam aan Euronext genoteerd sinds april 2022.
Dat gebeurde via een ‘fusie’ met Odyssey Acquisition S.A, een Spac die in juli 2021 met een eigen beursgang al €300 miljoen ophaalde. Aanvankelijk zou de beursgang met BenevolentAI daar €400 miljoen aan kapitaal aan toevoegen, inclusief €135 miljoen aan reeds volledig toegezegde privé-investeringen van farmabedrijven als AstraZeneca, Ely Lilli en Temasek en investeerders Ally Bridge Group en Invus.
De bruto-opbrengst van de bedrijfscombinatie bij de beursgang bleef echter beperkt tot €225 miljoen, nog geholpen door een investering van de bestaande aandeelhouders. Volgens de onderneming voldoende om BenevolentAI in een sterke positie te brengen om de ontwikkeling van de klinische pijplijn te versnellen en in de nabije toekomst concrete waarde te leveren.
BenevolentAI had de PR goed op orde. Wired UK schreef het bedrijf al in 2017 de hemel in, na het ophalen van 110 miljoen pond op een waardering van 1,4 miljard. Het bedrijf trok ervaren bestuurders, zoals de baas van Watson, het eerste AI-wonder van IBM, Olivier Brandicourt, de voormalige CEO van Sanofi, en Jean Raby, de voormalige CEO van Natixis Investment. Voor hen was de beursgang profijtelijk.
Directie vervangen en uitgebreid
Grootaandeelhouder bleef de oprichter van BenevolentAI, Ken Mulvany, met ruim 27 procent. Hij verkocht in 2013 voor €250 miljoen zijn biotechbedrijf Proximagen, dat in 2018 weer door BenevolentAI werd overgenomen.
Als CEO trok BenevolentAI Joanna Shields aan, een Brits-Amerikaanse barones en hoogvlieger (1962), eerder staatssecretaris van Internetveiligheid en de Europese baas van Facebook, die deuren opende op hoog niveau (zoals van World Economic Forum), en de perfecte persoon was om de PR rond de beursgang te verzorgen.
In het prospectus bleek ze goed voor een salaris van totaal GBP 650.000 (€780.000), en ze kon beschikken over een kleine 6 miljoen opties/aandelen. Shields werd bij de beursgang van Facebook in 2012 al eerder multimiljonair.
Maatregelen na koersklap
In september 2023 moest zij echter het veld ruimen en nam CEO president-commissaris François Nader zelf het roer over bij BenevolentAI. Ook de CFO werd vervangen, door Catherine Isted, die ervaring heeft bij startups in medische technologie. Er werd ook een ‘Chief Revenue Officer’ aangesteld, Christina Busmalis, een Zwitserse die haar sporen verdiende bij IBM, Novartus en Google.
De maatregelen waren nodig, want sinds de beursgang daalde de koers van BenevolentAI fors: van €10 tot €0,50 vorige maand. Van de initiële beurswaarde van €1,4 miljard was nog €72 miljoen over. Eind december 2023 herstelde de koers plotseling, tot €1,70, maar begin 2024 ebt het vertrouwen weer weg.
Die plotselinge opleving was het gevolg van een brief aan aandeelhouders van François Nader op 27 december om de zorgen te adresseren. Volgens hem was 2023 “een overgangsjaar”. In het jaarverslag over 2022 schreef de inmiddels vertrokken CEO Joanna Shields echter nog: “2023 kan een doorbraakjaar worden voor BenevolentAI.”
Flinke sanering
De oplettende lezer zag dat BenevolentAI een stille sanering had doorgevoerd. Werden bij de beurs nog 310 personeelsleden gemeld, een aantal dat groeide tot bijna 400, nu zouden dat er 260 zijn. Desgevraagd beaamt de directie: “Het personeelsbestand van het bedrijf is vorig jaar met ongeveer 30 procent afgenomen, tot inderdaad 260 werknemers in december 2023.”
Dit maakte, stelt de directie van Benevolent, deel uit van een forse kostenreductie: “In mei 2023 is besloten om de activiteiten te herdimensioneren, met behoud van de belangrijkste vaardigheden, expertise en capaciteiten. Dat heeft de cash-uitgaven met ongeveer 40 procent verminderd waardoor de kas gevuld blijft tot ten minste medio 2025, zonder rekening te houden met toekomstige extra inkomsten.”
Van de kaspositie was per eind juni 2023 nog GBP 84 miljoen over. Bij een onveranderd uitgavenpatroon zou de kas medio 2024 leeg zijn, maar door de reorganisatie heeft het bedrijf een jaar extra om zich te bewijzen.
Commerciële versnelling
Nader stelt in zijn brief dat de AI-revolutie ook BenevolentAI ten goede komt en belooft commerciële versnelling, doelgerichter en met strakkere prognoses. De cijfers mogen er zijn: de 20 geneesmiddelenprogramma’s die op het platform draaien leverden al 120 patenten op. Shields stelde bij de beursgang in het vooruitzicht dat de “revolutionaire aanpak’ van Benevolent AI wetenschappers in staat stelt om de biologie van ziekten beter te begrijpen en effectievere therapieën te ontdekken.
Een voorbeeld is de samenwerking met AstraZeneca, de Britse farmareus, die zich richt op chronische nierziekte (CKD) en idiopathische longfibrose (IPF). “In 2022 breidde AstraZeneca de samenwerking uit met nog eens drie jaar, en met onderzoek naar medicijnen tegen hartfalen en de auto-immuunziekte SLE”, aldus de woordvoerder. “We hebben toegang tot meer gegevens dan ooit tevoren, maar de waarde van deze gegevens kan alleen worden gerealiseerd als we ze kunnen analyseren, interpreteren en toepassen.”
In september tekende BenevolentAI een strategische samenwerking met Merck. Volgens Merck leidt dit tot “voorheen onvoorstelbare medische doorbraken”. De focus ligt op snelle ontdekkingen van geneesmiddelen voor oncologie, neurologie en immunologie op basis van kleine moleculen.
Financiëel behelst die samenwerking een directe betaling van een aantal miljoenen dollars in de “lage dubbele cijfers”, en bijdragen voor ontdekkingen, ontwikkeling en goedkeuring en een deel van de omzet bij commerciële exploitatie.
Omzetindicatie met Merck
In welke orde van grootte moeten we die opbrengsten inschatten? “BenevolentAI ontving een lage voorafbetaling bij ondertekening en krijgt vervolgens betalingen bij mogelijke ontdekkings-, ontwikkelings- en commerciële mijlpalen, met gedifferentieerde royalty's. Dat kan optellen tot maximaal $594 miljoen.”
De samenwerking met Merck lijkt intensiever dan die met AstraZeneca? “Niet intensiever, maar verdergaand. Met AstraZeneca identificeren we doelen, de samenwerking met Merck is chemisch en gericht op de ontdekking van nieuwe geneesmiddelen met kleine moleculen. Merck heeft BenevolentAI dus de doelwitten gegeven; het bedrijf zal de moleculen identificeren en ontwikkelen tot het preklinische stadium, dat is een later stadium dan waar we bij AstraZeneca in zitten.”
Op de vraag naar een eenvoudige uitleg van de methode zegt BenevolentAI: “Onze data zijn afkomstig uit ruim 85 openbare en commerciële bronnen en uit eigen experimenten en de samenwerkingen. Voorbeelden van datatypes zijn biomedische gestructureerde ontologieën en databases, ongestructureerde tekst uit wetenschappelijke literatuur, biochemische data en klinische data van medewerkers.
Het Benevolent-platform analyseert de gegevens, genereert inzichten uit de biologische en chemische datasets en vindt verbanden met een snelheid die niet mogelijk zou zijn met louter menselijke verwerkingskracht."
Het op die manier slim combineren van voorheen gescheiden medische en farmaceutische datasets moet nieuwe patronen opleveren over oorzaken van ziekten en de snelste weg naar een werkend geneesmiddel. “AI is niet langer alleen een belofte bij het ontdekken van medicijnen; we transformeren de manier waarop nieuwe medicijnen worden ontdekt.”
Vijf kerndoelen
BenevolentAI kondigde eerder een samenwerking aan met Janssen Pharmaceuticals in Nederland, maar noemt die nu een ‘oude erfenis’ en niet strategisch. In 2023 heeft het bedrijf uit een veelvoud van ontwikkelingen ook vijf kerndoelen gehaald om op in te zetten, zoals medicijnen voor behandeling van colitis ulcerosa (UC), ontstekingen in de dikke darm, die zich bevinden in de Fase 1a-klinische studie. Ook de voortgang van een medicijn tegen hersentumoren ligt op schema en BenevolentAI hoopt medio 2024 een concrete stap te zetten met een ALS-remmer.
Ook een remmer van Glioblastoma Multiforme (GBM) en uitgezaaide hersentumoren is vanaf eind 2023 gereed voor onderzoek naar een concreet geneesmiddel. Voor een middel tegen de gevreesde ziekte ALS komen halverwege 2024 belangrijke studies gereed. Ook medicijnontwikkeling gericht tegen Parkinson en fibrose behoort nog tot de kernactiviteiten.
Waarmaken
De revolutie in generatieve AI (Open AI, Google etc.) helpt BenevolentAI bij de ontwikkeling van een 'co-piloot' voor wetenschappers die zo veel intensiever en productiever biomedische kennis kunnen inzetten. Behalve voor eigen gebruik komt dit ook op de markt als product voor klanten en partners.
BenevolentAI heeft nog een kleine 1,5 jaar om te bewijzen dat AI als product voor grote geneesmiddelenproducenten profijtelijk kan zijn. De overeenkomst met Merck met concrete bedragen is een belangrijke stap in de goede richting, maar BenevolentAI moet de potentiële omzet nog waarmaken. Wellicht ziet een van de partners heil in een overname als de koers zo laag blijft.