PwC Nederland noemt transparantie een van haar kernwaarden, maar in het recent gepubliceerde jaarverslag 2022/2023 zijn de onregelmatigheden niet direct zichtbaar.
PwC boekte afgelopen jaar een omzetgroei van 11 procent en bereikte een recordomzet van €1 miljard, met een kleine 5.800 medewerkers. Agnes Koops-Aukes, voorzitter raad van bestuur PwC Nederland, laat onder meer optekenen: “PwC heeft sterke relaties opgebouwd met klanten, medewerkers en hun gemeenschappen door verantwoordelijk en transparant te zijn. Toch zien we elke dag dat het vertrouwen wordt uitgehold door zaken als de online verspreiding van desinformatie, onethische bedrijfspraktijken en spraakmakende gevallen van gegevensverlies of -misbruik.”
Onregelmatigheden in de eigen praktijk vermeldt PWC in het 119 pagina tellende Engelstalige jaarverslag achter een link op een plaatje met een vergrootglas, op pagina’s 30 en 31. Daarop klikken brengt diverse tabellen in beeld met vermeende en vastgestelde overtredingen.
13,5 procent problemen met onafhankelijkheid
In het jaarverslag noemt PwC ten aanzien van onafhankelijkheid een compliance van 86,5 procent. De tabel laat zien dat op basis van een eigen steekproef bij 230 medewerkers 31 overtredingen te zijn vastgesteld. Uitgaande van een representatieve steekproef levert extrapolatie naar het voltallige medewerkersbestand een totaal van 775 overtredingen op. PwC zegt zelf een percentage overtredingen van onder de 15% na te streven.
PwC zegt in een toelichting niet welke onafhankelijkheidsregels worden overtreden en welke boetes precies zijn uitgedeeld, maar geeft als algemene omschrijving: “Denk hierbij aan beleggingen of nevenactiviteiten. Als er een overtreding wordt geconstateerd, kan een schriftelijke waarschuwing of financiële sanctie volgen, op basis van de richtlijnen van PwC.”
Datalekken en meldingen aan AFM
PwC maakt melding van drie incidentmeldingen bij de AFM, van mogelijke overtredingen met betrokkenheid van PwC. Het eerste betrof een melding van vervolging door het Openbaar Ministerie van een klant van PwC die de rol van poortwachter voor de witwaswet Wwft onvoldoende zou hebben uitgevoerd. Het tweede geval betreft het knoeien met contracten door een klant van PwC en het derde het lekken van informatie door een PwC-vestiging uit het netwerk.
Dat laatste betreft het bekende schandaal van PwC in Australië waar vertrouwelijke informatie van de overheid werd doorgespeeld aan belastingadviesklanten. PwC Australië erkende na intern onderzoek dat de cultuur te prestatiegericht is en verkocht daarop deze adviestak. PwC Nederland stelt dat het na onderzoek geen aanwijzingen heeft gevonden dat Nederlandse tak betrokken was.
Ook kende PwC in het boekjaar 2022/2023 een datalek, nadat er een jaar ervoor twee waren gemeld. De aard van de datalekken meldt PwC niet, evenmin of er meer datalekken waren die niet gemeld zijn aan privacywaakhond AP.
PwC onderzoekt examenfraude bij PwC
In een andere tabel die zichtbaar wordt na te zijn aangeklikt staan de externe controles van toezichthouders vermeld. Een boekjaar eerder bekeek AFM twee dossiers van PwC waarvan was er één in orde was. In het afgelopen boekjaar blijkt zowel de Nederlandse AFM als de Amerikaanse PCAOB geen auditdossier te hebben gecontroleerd. Andere Nederlandse toezichthouders, waaronder de Zorgautoriteit en Onderwijsinspectie, hebben 17 casussen bekeken. Dat leidde tot een paar opmerkingen.
Bij Deloitte en KPMG is inmiddels grootschalige examenfraude door accountants vastgesteld. Het onderzoek van PwC is nog niet afgerond. “We streven ernaar eind van het jaar het onderzoek af te ronden. Het wordt uitgevoerd door de forensische accountants van PwC, advocatenkantoor Stibbe is als externe partij betrokken”, aldus de woordvoerder van PwC op vragen. Dit betekent dat PwC zelf de regie voert over het onderzoek en grotendeels zelf uitvoert.