Begin 2022 kraaiden de media dat Euronext Amsterdam een uitstekend jaar kende. Was dat een voorlopig hoogtepunt? Al bijna twee jaar zijn er immers geen ’normale’ beursgangen meer in Amsterdam en de teller staat na drie jaar op vier Nederlandse en een Italiaans mkb, plus een grote Poolse en Spaanse onderneming.
Op de Amsterdamse effectenbeurs, de oudste ter wereld, halen bedrijven al sinds 1606 kapitaal op om te groeien. Begin 2022 werd gemeld dat Euronext Londen had verslagen met 212 beursgangen voor in totaal €26 miljard, tegen 122 in Londen voor €20 miljard. Amsterdam jubelde mee met een record van 25 beursgangen met een totale waarde van 11,5 miljard euro.
De introducties in Amsterdam werden gedomineerd door een aantal SPACs, lege beursfondsen, plus enkele grote buitenlandse partijen. Daartoe behoorden het Italiaanse Exor en recent de Spaanse bouwer Ferrovial met een (extra) notering in Amsterdam. Dit waren echter ‘direct listings’ zonder kapitaal op te halen bij beleggers. Is de euforie ook van toepassing op het Nederlandse beursklimaat? Een blik op de laatste Amsterdamse IPO’s levert een antwoord op deze vraag.
Ebusco (-63%)
De laatste reguliere beursgang op Euronext Amsterdam betrof die van Ebusco Holding, de Brabantse maker van elektrische bussen. Op 22 oktober 2021 was de beursgang van Ebusco uit Deurne.
Het prospectus was veelbelovend. ING en Morgan Stanley hadden een fijne klus. De uitgifteprijs van €23 zat middenin de bandbreedte en leverde Ebusco ruim €300 miljoen vers kapitaal op. De overtekening van de inschrijving hielp Ebusco aan een beurswaarde van €1,35 miljard. Er werden alleen nieuwe aandelen uitgegeven en bestaande aandeelhouders – Peter Bijvelds (35,4%), Van der Valk Investments (23,6%) en ING (21%) behielden hun aandelen, een teken van groot vertrouwen.
Teslin en Alychlo, en later ook AddValue, stapten vol optimisme in Ebusco. Van der Valk Investments (Bas en Bob van den Nieuwenhuijzen, zonen van Joep) verkocht echter enkele maanden na de beursgang een deel en kwam op 21,8%.
Tien dagen na de beursgang tikte de koers van Ebusco even €30 aan, goed voor een waarde van bijna €1,7 miljard. Vervolgens begon de koers gestaag te dalen tot nu rond €8,60. Ebusco geniet weinig vertrouwen, ondanks aanhoudend nieuwe orders en een entree in de scheepvaart met batterijen voor binnenvaartuigen op waterstof. De groei van de afzet en het marktaandeel zouden niet snel genoeg gaan.
Onward Medical (-59%)
Een dag eerder mocht Beursplein 5 Onward Medical uit Eindhoven verwelkomen met ruim 6 miljoen aandelen voor een uitgifteprijs van €12,75. Er werd €75 miljoen opgehaald, waarmee de beurswaarde op €380 miljoen kwam.
De ontwikkelaar van innovatieve therapieën voor functioneel herstel van patiënten met een hoge dwarslaesie werd naar de beurs gebracht door de bestaande aandeelhouders: coöperatie LSP V, Stichting Inkef GIMV en Wellington Partners. Ze schreven ook in op de emissie, evenals nieuwe aandeelhouders zoals de verzekeraars AXA en Belfius Insurance.
Na een lichte daling van de koers in de eerste maand na de beursgang was het hommeles met een daling tot €8, en vervolgens een vrij constante daling tot recent €5, om daarna licht op te krabbelen. Dat is een daling met bijna 60%, maar iets beter dan de -63% van Ebusco.
Een hoogvlieger aan de Euronext werd Onward nog niet, ondanks een hoopvolle publicatie van de behandelmethode in Nature en de een toename van het aantal patenten tot niet minder dan 340.
NX Filtration (-13%)
Enkele maanden eerder, in juni 2021, maakte NX Filtration uit Enschede, ontwikkelaar van membraantechnologie voor vergaande waterzuivering inclusief de verwijdering van farmaceutica, insecticiden en nanoplastics, zijn entree op Euronext.
ABN Amro bracht 15 miljoen aandelen à €11 in publiek bezit, een waardering van €500 miljoen bij een veelbelovend prospectus. Infestos Holding - dat eerder Alfen naar de beurs bracht en Neways van de beurs haalde – verkocht een over-allotmentoptie van 2,25 miljoen aandelen bij de beursgang, maar kocht eveneens voor €10 miljoen nieuwe aandelen. Infestos verkleinde zijn deelneming in april 2023 tot bijna 49%.
Met een omzet van slechts €7,5 miljoen in 2022 bij een operationeel verlies van €11 miljoen maakt NX Filtration geen grote indruk bij beleggers, ondanks projecten in de hele wereld en een groter dan beoogde nieuwe fabriek in Hengelo. De koers steeg in de eerste maanden na de beursgang nog tot €15, waarna een daling werd ingezet. Bij de huidige koers van circa €9,60 doet NX Filtration het beter dan Ebusco en Onward Medical.
CTP (-11 %)
Eind maart 2021 verwelkomde Euronext in Amsterdam de exploitant van logistiek vastgoed CTP, dat ruim €850 miljoen wist op te halen. Na de uitgifte stonden er van de dozenschuiver 400 miljoen aandelen uit, wat een waardering van €5,6 miljard betekende.
Dankzij de beursgang verdrievoudigde het vermogen van de Groningse oprichter en CEO Remon Vos, wat hem volgens Quote na Charlene de Carvalho-Heineken tot rijkste Nederlander maakt.
CTP (Central Trade Park) bezit en ontwikkelt met name in Centraal- en Oost-Europa logistieke hallen en bedrijventerreinen, en kocht inmiddels vastgoed in Duitsland en Nederland. In de loop van 2021 steeg de koers nog naar zo’n €20, maar die viel daarna terug tot precies de uitgifteprijs een jaar na de beursgang. Momenteel schommelt de koers van CTP rond €12,50: een daling van bijna 11% oftewel een waardeverlies van €600 miljoen sinds de beursgang. Wel promoveerde het fonds naar de Midkap.
Overigens kocht Vos al in september 2021 340.000 aandelen terug en verloor daarmee €1,6 miljoen ten opzichte van de opbrengst van zijn eerdere verkoop. Hij verkocht toen 6,7 miljoen aandelen in een green-shoe-optie.
Inpost (-37%)
Begin 2021 waagde het Poolse logistieke platform voor e-commerce Inpost de gang naar Euronext in Amsterdam, een keuze gericht op het goede imago in de nieuwe economie. De verkoop van 35 procent van de aandelen op €16 per stuk bracht 2,8 miljard euro op. Advent International verkleinde zijn aandeel tot 46% en cashte.
Tot de ‘hoeksteenbeleggers behoorden BlackRock (430 miljoen), GIC en Capital World (beide 300 miljoen). Zij kwamen van een koude kermis thuis. Immers, met €200 miljoen operationele winst op €1,5 miljard omzet heeft de aanbieder van bezorging via pakketkluizen een markt veroverd, maar de Europese expansie naar onder meer Engeland en Italië is niet eenvoudig, terwijl de overname van Mondial Relay in Frankrijk voor ruim €560 miljoen gewaagd is.
De koers steeg direct na de beursgang naar ruim €21, maar Inpost kon de hoge verwachtingen niet waarmaken: de koers daalde tot iets boven de €4, om recent op ruim €10 uit te komen, nog altijd flink onder de waarde bij beursgang.
AllFunds (-52%)
Ook bij de beursgang van het Spaanse technische platform voor vermogensbeheer Allfunds Group in april 2021 cashten de aandeelhouders, zoals Hellman & Friedman, BNP Paribas en Credit Suisse, samen voor €1,9 miljard. De institutionele beleggers die kochten, hebben tot nu toe iets minder reden om de champagnekurken te laten knallen, want de introductiekoers van €11,50 is inmiddels flink gedaald, tot recent circa €5,50.
Over 2022 daalde de omzet van Allfunds tot net onder de half miljard euro en halveerde de nettowinst ruimschoots, van €108 tot €49 miljoen. De beurswaarde van aanvankelijk €7,2 miljard is eveneens ruimschoots gehalveerd. Een onverwacht overnamebod van €8,75 per aandeel door Euronext werd eerder dit jaar ingetrokken.
MotorK (-68%)
Hoewel het volgens Euronext zelf geen echte beursgang is maar een private plaatsing, tellen we het luiden van de gong voor softwarebedrijf MotorK mee in de jongste Amsterdamse beursintroducties. De Italiaans/Britse maker van websoftware voor de automobielketen haalde in november 2021 €75 miljoen op met een beursgang in Amsterdam voor €6,50 per aandeel. Dat was beneden de aanvankelijke range van €7,30 - €9,70.
Na de gong begon de koers vrijwel direct te dalen. Na de uitgifte van de ruim 75 miljoen nieuwe aandelen, waarvan de oorspronkelijke aandeelhouders 83 North III Ltd. En Zobito AB een flink deel kochten, resteerde een waardering van €260 miljoen. De koers van MotorK bereikte eind 2021 een kortstondige piek van €6,50, maar dat was het startsein voor een daling tot €1,10 in januari 2023, om daarna op te krabbelen tot recent bijna €2,10.
Te hoge verwachtingen gewekt
Als we de directe noteringen en de vele SPACs niet meetellen, is de optelsom een handvol IPO’s in Amsterdam in de afgelopen post-coronajaren. Het afblazen van de beursgangen van onder meer WeTransfer, Bol.com, Saxo Bank en Coolblue deden de Amsterdamse IPO-markt geen goed.
Kees Cools, voormalig hoogleraar corporate finance aan de universiteiten van Groningen en Tilburg: “De strategie van een goede IPO is in het algemeen dat je op een optimistische beurs met hoge koersen en weinig onzekerheden met underpricing en overtekening de weg omhoog vindt als nieuw fonds.”
Cools vindt de koersdalingen van de genoemde IPO’s die achterblijven bij de beursindices reden tot oplettendheid: “Er is dan iets vreemds aan de hand. Een mogelijke verklaring zou zijn dat de banken en underwriters in combinatie met de IPO-ondernemingen te optimistisch zijn en het toekomstpotentieel te positief presenteren. Dat zou een kwalijke zaak zijn, iets wat normaal gesproken door de markt gecorrigeerd zou moeten worden.”
Dat er weinig nieuwe IPO’s zijn, vindt Cools wel meevallen, gezien de entree van vele SPACs in Amsterdam. Herman van Meel van KPMG Capital Markets is het daarmee eens.
Beiden constateren dat Euronext Amsterdam relatief achterblijft. Van Meel: “In 2022 was er wereldwijd een flinke terugval in beursintroducties door geopolitieke spanningen, inflatie en angst voor recessie. Die terugval zag je ook in Amsterdam.”
'Genoeg in het vat'
Feit is dat in de laatste jaren de normale beursintroducties op Euronext Amsterdam op een dieptepunt zitten, ondanks het hogere niveau van de AEX dan in 2018 en 2019, toen onder meer Adyen, Prosus en Alfen naar de beurs gingen.
Volgens van Meel zit er voor de aankomende periode genoeg in het vat aan Amsterdamse beursgangen. Dan zal blijken of Amsterdam haar aantrekkingskracht kan behouden als kapitaalmarkt.