Vandaag bestaat de Vereniging van Effectenbezitters 100 jaar. Sinds 8 maart 1924 behartigt de vereniging, die begon als de Vereniging van Fondsenhouders, de belangen van Nederlandse beleggers.
Wij stelden vier voormalige directeuren en de huidige directeur elk drie korte vragen over dit jubileum. Van Paul Koster (die in 2021 bij de vereniging vertrok) kregen we geen antwoord, maar van vier andere (oud-)directeuren wel: Robert de Haze Winkelman, Peter Paul de Vries, Jan Maarten Slagter en de huidige directeur Gerben Everts. Twaalf vragen en twaalf antwoorden over 100 jaar VEB.
Van blaffen naar club die kon bijten
Robert de Haze Winkelman (directeur van 1987 tot en met 1995)
1. U bent de man die de VEB weer op de kaart hebt gezet, hoe hebt u dat voor elkaar gekregen?
"Het zal voor de huidige generaties raar in de oren klinken, maar toen ik begon bij de VEB in 1987 hadden aandeelhouders niets te vertellen. Ingehuurde managementteams, dat zijn de directies bij de meeste grote ondernemingen, bepaalden voor de aandeelhouders wat goed voor hen was. Dat was raar, want de aandeelhouders zijn gerechtigden tot het restinkomen van de onderneming, nadat alle anderen hun marktconforme beloning hebben ontvangen, zoals de leveranciers, werknemers, houders van schulden, directieleden."
2. Wat waren de grootste successen in uw tijd?
"In 1987 hebben wij als grootste prioriteit geformuleerd om bij te dragen om aan die slechte zeggenschapspositie een eind te maken. Dat gebeurde via de publiciteit en grote acties. En via het bewustmaken van de grote institutionele beleggers, die het tot dan toe het niet als hun taak zagen om aan het bovenstaande iets te doen. Die drie wegen leidden uiteindelijk tot verbetering. Het lukte om steun en volmachten te krijgen van deze grote beleggers, waardoor de positie van de VEB in enkele jaren veranderde van een klein blaffend clubje tot een vereniging die zo nodig kon bijten."
"De meest spraakmakende actie in mijn tijd was het verzet tegen (de voorwaarden van) de fusie tussen Nationale Nederlanden en NMB-Postbank. We kregen ook veel steun uit het buitenland, waardoor we uiteindelijk ruim eenderde van de aandeelhouders achter ons kregen. Het lukte dus niet de fusie tegen te houden, maar de VEB stond wel definitief op de kaart. Een andere spraakmakende zaak was de procedure tegen Philips wegens misleidende voorlichting, een zaak die tien jaar na het opstarten gewonnen werd."
3. Wat vindt u van de ontwikkeling van de VEB sinds uw vertrek?
"Het directeurschap van Peter Paul de Vries was zonder twijfel ook een hoogtepunt uit de geschiedenis van de VEB. Hij bouwde de organisatie uit, het ledental groeide sterk dankzij de spraakmakende acties zoals de procedure inzake de beursgang van WorldOnline en inzake de overname van ABN-Amro."
"Ik vind het jammer dat de VEB een bureaucratische club is geworden, dat de het idealisme weg is. Het karakter van de vereniging is daardoor veranderd, waardoor men niet erg zichtbaar meer is en het ledental afbrokkelt."
Voor beleggers op de barricade
Peter Paul de Vries (directeur van 1995 - 2007)
1. U bent verreweg de langstzittende VEB-directeur geweest. Hoe kijkt u terug op die periode?
"Ik vond het geweldig. Ik begon in oktober 1989 onder leiding van Robert de Haze Winkelman als economisch stafmedewerker. Met een klein enthousiast team: Luc Burlage, Mary van der Niet, Hanna Bernheim, Ingrid Swart. Ik bewaar goede herinneringen aan die tijd. Ik heb veel geleerd van De Haze Winkelman en heb op de basis die hij heeft gelegd verder kunnen bouwen. Dat ging via de lobby en via juridische acties. Als kernlid van de commissie Tabaksblat – ik heb moeten vechten om daarin te komen - mocht ik enkele hoofdstukken schrijven (over beloningen en zeggenschap). Zo kon de VEB direct invloed uitoefenen op corporate governance."
"In een commissie met bestuurders (50-60 jaar) en commissarissen (60-75 jaar) was ik met mijn 35 jaar een jong broekie. Geweldig om mee te maken. Ook de procedures waren belangrijk. Tegen HBG, Unilever, Dexia, Ahold, Shell. We deden veel werk intern en werkten vanwege de beperkte middelen met jonge advocaten. Veel van de procedures werden gewonnen en – minstens even belangrijk – in veel gevallen konden we compensatie voor beleggers afdwingen."
"Mijn 18 jaar bij de VEB waren enorm dynamisch. Ik heb er al mijn energie in gestopt, dag én nacht, en heb van de dynamiek genoten."
2. U was voortdurend in de media, hoe kreeg u dat voor elkaar?
"Allereerst ben ik uitgesproken: ik zeg wat ik denk en vind zonder er doekjes om te winden. Maar er waren ook veel grote zaken. De schandalige beursgang van World Online met topvrouw Nina Brink, de boekhoudfraude bij Ahold en de aandelenlease-verliezen raakten heel veel Nederlanders. De media besteedden daar ook veel aandacht aan."
"Bovendien ben ik een echte actievoerder. Ik vond dat aandeelhouders slecht behandeld werden en dat er iets aan moest gebeuren. In hart en nieren. En als een journalist opbelde dan nam ik op met ‘schandalig!’ om daarna te vragen waar de vraag over ging."
3. Wat vindt u van uw opvolgers, de VEB na uw tijd?
"Dat zijn er inmiddels drie. Ik zeg wel eens: als de opvolger van jouw opvolger vertrekt – dat was Paul Koster – dan ben je meestal allang dood. Fijn dat ik er nog ben. Toen ik in oktober 2007 vertrok had ik nog veel plannen voor de VEB. Ik keek in de spiegel en zei tegen mezelf: je zit 18 jaar bij de VEB en je hebt 12 jaar de kans gehad om als directeur jouw plannen te verwezenlijken. Dan is het nu het tijd voor een ander. Mijn opvolgers zijn andere mensen en ze zetten – begrijpelijkerwijs – andere accenten. Al zou ik soms graag een beetje meer bevlogenheid zien."
Leidende rol in bij Fortis procedure
Jan Maarten Slagter (2007-2014)
1. Wat ziet u als hoogtepunten van de jubilerende vereniging?
"De bepalende rol van de VEB in het op het agenda brengen van de aandeelhouder in de Nederlandse corporate governance, culminerend in onze rol als één van de 'schragende partijen' van de Commissie Corporate Governance en mijn voorganger PP de Vries als lid van deze Commissie Tabaksblat."
"Als ik de vraag op mijn directeurschap betrek dan is het hoogtepunt de rol van de VEB als leidende vertegenwoordiger van de belangen van beleggers bij de nationalisaties van Fortis en SNS Reaal. Bij Fortis leidde dat tot de grootste massa schikking voor aandelen-gerelateerde schade in Europa: €1,3 miljard."
2. Hoe vindt u dat het nu staat met de bescherming en belangenbehartiging van de belangen van de Nederlandse belegger?
"Die staat onder druk - de aandeelhoudersrechten worden bij iedere volgende versie van de Code Corporate Governance verder uitgekleed."
3. Welk advies zou u willen geven aan de huidige VEB-directeur?
"Blijf de trom slaan en geniet van deze unieke baan midden in het krachtenveld van de Nederlandse economie!"
Duurzaamheid en Europa
Gerben Everts (directeur sinds 2017)
1. U bent sinds 2021 directeur. Wat is het succes van 100 jaar VEB?
"Het grootste succes is tegelijkertijd ook de grootste uitdaging. De VEB is honderd jaar geleden opgericht omdat beleggers nauwelijks tot geen rechten hadden. Ze mochten kapitaal aandragen, maar moesten verder hun mond houden. Dat is in een eeuw tijd ten goede veranderd. Inmiddels hebben aandeelhouders een stem en wordt er meer geluisterd naar beleggers."
"Toch is een belangenbehartiger als de VEB nog steeds hard nodig. Zo staat bij beursgenoteerde ondernemingen de stem van aandeelhouders onder druk, vanwege gegoochel met meervoudig stemrecht. Daardoor houden bestuurders/oprichters de touwtjes in handen terwijl anderen de rekening mogen betalen."
2. Waar liggen uw prioriteiten?
"Ik noem er vijf:
- voorkomen dat belasting wordt geheven over niet behaalde rendementen.
- eerst wetgeving Europees beïnvloeden, daarna pas onze betrokkenheid buiten Nederland uitbreiden
- duurzaamheid meer centraal zetten in onze analyses en publieke uitingen over wetgeving, corporate governance en beursgenoteerde bedrijven
- innovaties' die feitelijk waardeloos zijn, zoals crypto-assets en finfluencers, geïnformeerd en kritisch benaderen
- het kritisch beschouwen van bedrijven die zich niet houden aan wet-en regelgeving (sanctiewetgeving Rusland) , of bedrijven die wetgeving vermijden"
3. Wat is uw ambitie? Ledengroei?
"Natuurlijk is ledengroei de ambitie. De VEB krijgt veel steun, maar het zijn uiteindelijk onze leden die onze activiteiten mogelijk maken. Wij treden in ieder geval voor alle beleggers op, denk aan lobby- of wetgevingstrajecten. We willen bijdragen aan een grotere Europese markt voor beleggers met alle bescherming en voordelen die daarbij komen. Nederland is op een aantal gebieden een gidsland, met een relatief sterke retailmarkt. Dat willen we Europees uitbreiden."