Tot nu toe zijn alle oplossingen in Europa de start geweest van nieuwe problemen. Een kettingreactie is op gang gekomen waarbij de ketting steeds breekt op het zwakste punt. Samen een munt delen is een teamsport en helaas is een team zo sterk als de zwakste schakel.
Nu wil ik geen paniek aanjagen, maar door de besluiteloosheid in Europa lijkt 2012 een bijzonder lastig en vooral naar jaar te worden. De steun aan Spanje is geen ondersteuning maar een bevestiging dat Spanje gered moet worden.
Het land is er zo beroerd aan toe dat de ziekenhuizen hun rekeningen aan de farmaceuten niet kunnen betalen. Miljarden, aan soms wel vijfhonderd dagen openstaande rekeningen, hebben vooral Zwitserse farmaceuten nog tegoed van de Spaanse ziekenhuizen.
Jokkebrokken
Maar het grootste probleem zijn de Spaanse banken die na het uiteenspatten van de vastgoedzeepbel op de rand van de afgrond balanceren. De vorige premier van Spanje, Zapatero, stond in 2011 van de Spaanse windmolens te schreeuwen dat het Spaanse bankensysteem het sterkste was van heel Europa.
Wat stond deze man toen al een potje te liegen! Dat liegen is trouwens de laatste mode in de Europese politiek. Goed is het te weten dat de vorige voorzitter van de Eurogroep, Jean-Claude Juncker, letterlijk stelde dat als het onder zijn leiderschap spannend werd in Europa hij het gewoon op liegen zette. “If it gets really crazy you have to lie.”
Maar niet alleen bij meneer Juncker zet ik mijn vraagtekens. Onze premier stelde afgelopen weekend dat hij heel blij was dat Spanje om een ruggensteuntje had gevraagd. Het mankeerde er nog net aan dat Rutte niet direct stelde daar flink aan te gaan verdienen.
Lang niet genoeg
Ik, als eenvoudige plattelandseconoom, dacht direct aan het potje waaruit Spanje zijn ruggensteuntje zal ontvangen. Een land dat steun ontvangt draagt namelijk niet meer bij aan het potje waaruit de steun moet worden betaald.
Na al het liegen in Spanje lijkt het mij onzin om te geloven dat met 100 miljard euro de zaak gered is. De steun voor Spanje wordt vermoedelijk veel groter. In het eerste reddingspotje van Europa, het EFSF, kreeg Spanje 12% toebedeeld.
Dat maakte dat als het EFSF maximaal zou worden benut Madrid ruim 90 miljard euro moest gaan bijdragen. Onduidelijk is het overigens vanuit welk potje Spanje gered gaat worden, maar dat de bijdrage van Spanje nu moet worden opgehoest door andere Europese landen is mij wel duidelijk.
De steun aan Spanje zou normaal gesproken vanuit het nieuwe Europese noodfonds ESM moeten komen. Maar het ESM heeft een probleem, het bestaat namelijk nog niet. Immers de grootste sponsor, Duitsland, moet het ESM nog officieel goedkeuren.
Prutswerk
De euforie rond de steun aan Spanje heeft overigens nog geen dag geduurd op de beurzen. Sterker nog de Spaanse rente liep maandag al extreem hard op toen beleggers in de gaten kregen dat het wel eens zou kunnen dat Spaanse staatsobligaties achtergesteld worden aan het ruggensteuntje dat Europa gaat geven.
Al met al blijft het maar prutswerk in Europa. De politiek snapt er werkelijk niets van en lijkt vooral met het verdedigen van het pluche bezig te zijn in plaats van te gaan voor een politiek impopulaire maatregel die wel werkt.
Ik opperde al eerder dat het vooral de persen gaan zijn die ons gaan redden en daar begin ik steeds stelliger in te geloven. Laten we niet vergeten dat we een kredietcrisis hebben en dat is veel erger dan een recessie of zelfs depressie.
Consumenten zijn tijdens een kredietcrisis niet aan het interen op hun spaargelden maar hebben door de enorme schulden vaak zelfs geen enkel uitzicht meer om op redelijke term weer iets te bezitten. Nu is alleen geld drukken een veel te kleine oplossing.
Badbanks
Veel van de Europese banken die het niet meer redden moeten gewoon genationaliseerd worden en de rommel van deze banken moet men in badbanks plaatsen. Ierland heeft momenteel al een badbank genaamd NAMA waarin allerlei rommel van banken wordt gestopt.
Badbanks zijn nationale beleggingsvehikels die fungeren als vangnetten voor de ellende. Banken met grote hoeveelheden aan rommel op hun boeken kunnen niets meer betekenen voor de consumenten omdat meer risico’s, hoe klein ze soms zijn, niet meer kunnen worden gedragen.
Door banken, na een nationalisatie, te verlossen van hun ellende krijgen banken weer lucht en kunnen ze weer overgaan tot de orde van de dag. Dat veel landen die badbanks niet kunnen of willen oprichten omdat ze het geld niet hebben kan heel eenvoudig worden opgelost door de Europese Centrale Bank (ECB) in stelling te brengen.
Of de ECB koopt direct de ellende op van de te nationaliseren banken met nieuwe versgedrukte euro’s of de ECB laat de badbanks achter bij lokale centrale banken.
Inleveren van rommel
Deze mogelijke oplossing lijkt heel veel op de Amerikaanse TARP-actie die Amerikaanse banken en verzekeraars verloste van rommel. Het stukje extra is dat het inleveren van rommel leidt tot nationalisatie.
Wat mij betreft moet een eenmaal genationaliseerde bank ook niet meer naar de beurs. Allerlei perverse prikkels worden zo ook snel uit het bankensysteem gehaald want als bankiers eenmaal ambtenaren zijn geworden is regelgeving eenvoudiger aan te passen.
De grote opdracht voor de politiek moet dus zijn om banken weer in dienst te stellen van de bevolking en niet andersom. Dat, door de ECB, met versgedrukte euro’s de ellende van banken zal worden opgekocht lijkt mij een mooie manier:
- om meer geld in omloop te krijgen (geldontwaarding?)
- en om nationale overheden niet tot over hun nek toe in nieuwe schulden te laten verdwijnen
Nieuw geld
Laten we niet vergeten dat we in een kredietcrisis zitten en met het geld dat we dus niet hebben geen oplossingen zullen vinden. Nieuw geld blijft mijn oplossing en die nationalisaties, mits gefinancierd met versgedrukte euro’s, zullen als een warme deken over de economieën vallen.
Consumenten willen wel maar kunnen gewoon niet meer omdat geen enkele bank nog iets kan of wil betekenen voor de gemiddelde consument. Het lijkt mij een heerlijke tijd om weer een samenleving te hebben waar we geen last meer hebben van banken maar deze banken ons, tegen gezonde voorwaarden, proberen te helpen.
Wereldspits
Een samenleving waar we elke dag gewoon bezig zijn met normale zaken en we onszelf, of de kinderen, af en toe op wat leuke nieuwe techniek trakteren. Die nieuwe techniek, zoals we die zien in smartphones en tablets, was overigens nooit mogelijk geweest als ASML niet bestaan zou hebben.
Maar ASML bestaat wel en hoe. Het bedrijf dat in de tweede helft van 2012 gaat beginnen met het uitleveren van de eerste EUV-machines, die nog geavanceerdere chips kunnen fabriceren, is een pareltje die ik voor mijn klanten koop.
Gisteren schreef ik al dat het wat mij betreft de classificatie van wereldspits mag krijgen. Deze wereldspits zal vanaf 18 juni ook in de Eurostoxx 50 worden opgenomen en dat zal de koers van ASML ook moeten helpen.
U merkt het al ik ben positief over ASML, maar ben dat ook over verschillende andere Nederlandse topbedrijven. Nu alleen nog even een paar bankjes nationaliseren en dan kunnen wij weer genieten van al dat moois.
Ype Schaap heeft geen posities in genoemd aandeel, cliënten van Antaurus hebben wel posities in genoemd aandeel.