Uitnodiging voor Klaas Knot

Het zal u niet ontgaan zijn dat DNB-president Klaas Knot veel in het nieuws is geweest met de hypotheekrenteaftrek. Vanaf 1 juli 2011 heeft Knot het stokje overgenomen van Nout Wellink. Het heeft een paar maanden geduurd, maar begin november kwam Knot al in het nieuws dat de aflossingsvrije hypotheken te hoog waren. Hij stelde toen voor om stapsgewijs de renteaftrek te beperken.

De volledige aftrek was dan nog mogelijk in het eerste jaar en de volgende jaren werd dit met een dertigste per jaar verlaagd. Vorige week herhaalde Knot zijn voorstel nog eens met een rekenvoorbeeld van een hypotheek van 300.000 euro, waarvan het volgende van toepassing moet worden:

Renteaftrek 1e jaar      300.000 euro
Renteaftrek 2e jaar      290.000 euro (3,33% van 300.000 euro)
Renteaftrek 3e jaar      280.000 euro etc……

Dat Knot zich druk maakt over de renteaftrek, blijkt wel uit het voorstel van half december. Hierin vond hij de maximale hypotheek van 106% van de waarde te hoog. Hij stelde een maximale hypotheek van 90% van de waarde van de woning voor. Het gaat dan over 10% eigen middelen. Volgens mijn berekening is dat meer, maar dat is nu niet belangrijk. Deze 90% toverde Knot uit zijn hoge hoed door te kijken naar de WOZ-waarde.  

Stevig ingeperkt
Zo'n 25 procent van de hypotheken in Nederland staat volgens hem onder water. Ik kan niet anders concluderen dat het roer bij DNB flink is omgegaan. Zijn voorganger Wellink heeft zich altijd stil gehouden als het over de hypotheekrenteaftrek ging. Ik ben dan ook zeer benieuwd of deze uitspraken van DNB komen of vanuit de persoon zelf. Was het trouwens DNB niet die het debacle Icesave niet heeft kunnen voorkomen? Het ging hier toch over spaargeld van tussen de 1,3 en 1,7 miljard.

Zeven jaar geleden kon iemand nog zes keer het inkomen aan hypotheek krijgen. Op het ogenblik is dit beperkt tot gemiddeld 4,5 keer. Deze beperking is gerealiseerd door de verplichte annuitaire toetsing, waarop vrijwel geen uitzondering meer mogelijk is. De financieringsnormen zijn dus al stevig ingeperkt en dat is een van de redenen waarom de huizenmarkt momenteel zo moeizaam draait.

Waar Knot weleens na over had mogen denken, zijn de gevolgen van zijn voorstel. Volgens mij is hij nog hoogleraar economie aan de universiteit van Groningen! Iedereen die namelijk de basiscursus hypotheken heeft gedaan, weet dat bij een lineaire hypotheek de totale lasten lager, maar de aanvangslasten hoger zijn dan bij een annuitaire hypotheek.

Niet minder onder water
Er ontstaat een groot probleem als de hypotheekrenteaftrek op lineaire hypotheken gebaseerd wordt. De banken hebben in de gedragscode namelijk de  maximale hypotheekberekening gebaseerd op de annuitaire hypotheek. Maar wat nu als de consument door deze beperking wordt gedwongen lineaire hypotheken af te gaan sluiten, waarvan de aanvangslasten hoger zijn dan wat volgens de gedragscode (en de NIBUD woonquotes) is toegestaan?

Onderstaand de gevolgen als de maximale hypotheek berekend zou worden op basis van de daadwerkelijke aanvangslasten bij een lineaire hypotheek:

Bij een- of tweeverdieners met een gezamenlijk inkomen vanaf een tot twee keer modaal zal de financierbaarheid dan met gemiddeld 22% dalen. En aangezien het voor de meeste starters nu al moeilijk is om een woning te kunnen financieren, hoef ik denk ik niet verder uit te leggen wat de gevolgen zullen zijn op de woningmarkt als dit scenario realiteit wordt. Het aantal huizen “onder water” zal er zeker niet van dalen.

Stel u heeft een flink hoger inkomen en krijgt de vraag of de hypotheekrente direct moet worden afgeschaft. De situatie voor u is als volgt.

• woning gekocht in 2005 voor 630.000 euro
• uw salaris bedraagt 315.000 euro
• hoogte hypotheek 480.000 euro

Alleen de rijken
Wie even goed leest, zal snel ontdekken wie zich in deze situatie bevindt. Ik denk dat het heel gemakkelijk praten is over iets wat je wel iets kost, maar niet ten koste gaat van je echte levensbehoefte. Anders gezegd: als je genoeg geld hebt, is het niet heel erg belangrijk dat je meer gaat betalen, zolang je dit maar kan betalen. Ik ben van mening dat Klaas Knot eens met de “gewone” mens moet praten.

Ik wil hem dan ook voorstellen om eens bij een hypotheekgesprek met een klant te komen zitten, zodat hij precies weet hoe hun huishoudboekje eruit ziet. Misschien moet ik het anders stellen en Dhr. Knot zijn inkomen verlagen naar 85.000 euro (is het benodigde salaris voor een hypotheek van 480.000 euro, toetsrente 5,6%).

Ben benieuwd of ze daar in huis dan nog iedere dag vrolijk zijn met een hypotheekrenteaftrek zwaard van 16.000 euro (lineaire aflossing 480.000 : 30 jaar) netto jaarlijkse aflossing boven hun hoofd.