“De downgrade van de VS door Stand & Poor’s zal niet direct heel veel impact hebben op de Amerikaanse rente. Normaal gesproken leidt een verlaging van de kredietstatus tot minder vraag naar de staatsobligaties van een land en daardoor loopt de rente op.” Aan het woord is Sandor Steverink, hoofd van het vastrentende team van Delta Lloyd. “In het geval van Amerika voorzie ik eerder gevolgen voor de dollar en de vorm van de rentecurve en het sentiment. En dat zou juist tot een renteverlaging kunnen leiden.”
Steverink en zijn team beschouwden de VS al lang niet meer als AAA. “We doen zelf ook ons huiswerk natuurlijk, maar de feitelijke downgrade komt altijd als een verrassing.” Delta Lloyd heeft echter relatief weinig Treasuries in haar obligatiefondsen. “Eigenlijk alleen in het Delta Lloyd Dollar Fonds, maar zelf daar zaten we al fors onderwogen.” De reden daarvoor is dat de klanten van Delta Lloyd AM – verzekeraars, pensioenfondsen en retailklanten – voor zekerheid kiezen en weinig valutarisico in portefeuille willen hebben. Maar – over risico’s gesproken – de zoektocht naar veilige havens wordt er niet makkelijker op, geeft Steverink toe.
“De natuurlijke reactie in tijden van stress is te beleggen in wat je kent. Veel pensioenfondsen wijken nu uit naar Nederlands en Duits schuldpapier.” Maar dat is volgens Steverink niet de weg naar voren. De downgrade van de VS is lang niet zo’n groot probleem als wat we in Europa meemaken en de impact daarvan is veel groter. Spreiden over meer veilige havens is het devies. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan.
Er zijn nog maar 15 landen met een AAA-kredietstatus, waarvan een aantal uninvestable is, zoals bijvoorbeeld Luxemburg. Steverink wijkt voor zijn fondsen dan ook uit naar alternatieven als supranationale instellingen. En wat de VS betreft, daarvan sluit hij niet uit dat die Japan achterna gaan. Dat land verloor in de jaren negentig zijn AAA-status en kent sindsdien de laagste rente wereldwijd. “De swap rente in Japan (die banken elkaar onderling berekenen) ligt er onder het niveau de rente op Japanse staatsleningen, waarmee negatieve swap spreads (verschil tussen de yield op staatsobligaties en de swap rente) ontstaat.” Dat kan op termijn in de VS ook gebeuren, denkt Steverink.
Robeco blijft overwogen treasuries
Niet de afwaardering zelf, maar het proces dat voorafging aan de downgrade van de VS door Standard & Poor’s zal voor gefronste wenkbrauwen hebben gezorgd – met name bij de grote kopers van Treasuries zoals China en andere Aziatische landen. Dat stelt Olaf Penninga, fondsbeheerder bij Robeco en in die functie verantwoordelijk voor de posities in staatsobligaties. “De onmacht om duidelijke politieke maatregelen te nemen en de schuldenproblematiek aan te pakken, is belangrijker dan de downgrade zelf.”
De Aziatische landen zullen zich niet laten leiden door de ratingbureaus, maar wel geschrokken zijn van hoe de problematiek in de VS op de spits gedreven werd en er pas op het laatste moment een weinig overtuigende oplossing kwam. “De reactie in de markt vandaag is typisch: Treasuries presteren heel goed.” Dat is de ironie van het geheel. De zorgen rond de Amerikaanse staatsschuld en kwakkelende economie zorgen voor onzekerheid en dan vluchten beleggers nog altijd uit aandelen en in Treasuries – afwaardering of niet.
Penninga: “Door de onzekerheid zullen consumenten grote uitgaven uitstellen. Tegelijkertijd wordt de politiek langzaam aan gedwongen echt ingrijpende maatregelen te nemen die de economie ook al niet zullen stimuleren. Met de tegenvallende economische data over het eerste halfjaar leidt dat tot een weinig rooskleurig plaatje." Juist daarom zitten ze bij Robeco al een tijdje overwogen in Amerikaans schuldpapier.
“En daar veranderen we niets aan, voorlopig. De ontwikkelingen hebben voor ons goed uitgepakt, en voorlopig houden we de overweging in Treasuries aan.” Bij de Rotterdamse vermogensbeheerder wordt die keuze gemaakt op basis van eigen research, niet aan de hand van kredietbeoordelaars. “Zoalng de somberheid niet maximaal is, hoeven we niet te sluiten - we kunnen natuurlijk altijd de positie afbouwen als we willen.."