Schalke 04 schreef op 27 februari 2016 06:23:
Het is geen bearmarkt
door Vincent Juvyns
Hoewel ik werk in Nederland, ben en blijf ik Belg, waardoor ik misschien meer dan sommige van mijn collega’s gewend ben aan een bepaalde vorm van surrealisme. Dit met dank aan René Magritte, de Belgische kunstschilder die bekend werd met zijn surrealistische werken. Ondanks het feit dat ik ben opgegroeid in de bakermat van deze kunststroming, heeft niets me voorbereid op het huidige surrealisme van de markten, die ons in de eerste maanden van 2016 hebben ondergedompeld in een nieuwe artistieke nevel.
In de afgelopen weken zijn de meeste aandelenindices gedaald met meer dan 20% ten opzichte van de hoogtepunten van april 2015, waarmee ze zijn beland in een bearmarkt. Hoewel momenteel technisch gezien voldaan wordt aan de definitie van een bearmarkt, blijft deze niettemin surrealistisch.
Dat komt omdat tot nu toe geen enkel symptoom is waargenomen dat normaliter optreedt voor of tijdens een bearmarkt. Een analyse van de laatste tien grote bearmarkten toont aan dat die zijn veroorzaakt door hoge waarderingen, snelle monetaire verkrapping door centrale banken, grote stijgingen van de grondstoffenprijzen en tenslotte, in 80% van de gevallen, door een recessie.
Het is vooral dit laatste punt dat nu onderwerp van discussie is in de financiële wereld, want sommigen zien de huidige volatiliteit op de financiële markten, die is veroorzaakt door de problemen in de industrie- en de energiesector, als een signaal dat de wereldeconomie en vooral de Amerikaanse economie, op de rand van een recessie staan. Zoals Paul Samuelson, de Nobelprijswinnaar voor de economie, vijftig jaar geleden echter al zei: "Wall Street heeft negen van de laatste vijf recessies in de Verenigde Staten voorspeld.”
Met andere woorden, we kunnen niet alleen vertrouwen op marktsignalen om de economische vooruitzichten te bepalen. De realiteit van de financiële markten verschilt vaak van die van de reële economie. Zo zijn de problemen in de Amerikaanse maakindustrie weliswaar van invloed op 65% van de winst van de S&P 500, maar deze sector vertegenwoordigt slechts 12% van het BBP en 14% van de werkgelegenheid.
De markten zijn dus geen economische barometer, maar slechts een indicator die deel uitmaakt van een grotere groep indicatoren. Die andere indicatoren, zoals de consumptie, de werkloosheid en de activiteit in de dienstensector, blijven wijzen op een lichte versnelling van de mondiale en de Amerikaanse economie in 2016. In dat opzicht lijkt de bear-markt waarmee we nu te maken hebben ons niet gerechtvaardigd, dit gezien de economische kerncijfers.
Als de huidige situatie voortduurt, ontstaat er echter een risico dat de huidige bear-markt het vertrouwen van de economische marktpartijen aantast en daardoor zijn eigen realiteit creëert, te weten een recessie. Het is momenteel belangrijker dan ooit om het hoofd koel te houden en vertrouwen te houden in de economische kerncijfers.
Bij de lastige opgave om alles in het juiste perspectief te plaatsen, is het goed om te onthouden dat, als we de financiële crisis van 2008 buiten beschouwing laten, er sinds 1990 slechts zeven periodes zijn geweest waarin de markten zijn gedaald met meer dan 10% terwijl de reële BBP-groei positief was1.
Ook mag niet vergeten worden dat alleen de correctie van 1990 daadwerkelijk werd gevolgd door een recessie in de daaropvolgende zes maanden. In de andere zes gevallen ontstond er in de zes maanden na de correctie van 10% geen recessie, terwijl de reële BBP-groei in de meeste gevallen in die periode zelfs hoger was. Verder veerde de S&P 500 in alle zeven gevallen ook weer sterk op, met een gemiddeld rendement van 21,44% in de zes maanden na de correctie.