Het opmerkelijke van de hedge fund industrie is de mate waarin deze tak van sport tot de verbeelding spreekt. Dat komt omdat er nogal wat zaken geheim zijn - sommige terecht, anderen minder - en doordat het publiek, inclusief de pers, weinig bekend is met de sector.
Je ziet dat telkens weer, bijvoorbeeld vorige week, via de opmerkingen in de overigens zeer lezenswaardige stukken van Corné van Zeijl getiteld Hedge fund spel is uit en Rienk ne va plus van Peter van Kleef over Rienk Kamer, nu ook in hedge funds.
Voordat we hier verder op ingaan, slaan we eerst even de krant open. Mellon Bank, een grote Amerikaanse bank die ook een hedge fund-praktijk heeft, deed een onderzoekje, zo meldt Reuters.
Grote groei
Zeventig procent van de ondervraagde institutionele beleggers was van plan iets in hedge funds te gaan doen, via fund of funds. Fof's helpen beleggers een portefeuille aan hedge funds te beheren, zonder dat ze zelf de selectie hoeven te doen.
Voor privé-beleggers zijn dit soort vehikels ook nuttig omdat ze een lage drempel kennen, lager dan individuële fondsen, die vaak grote instapdrempels hebben. Een drempel van 100.000 euro is niet hoog, de meeste institutioneel georiënteerde hedge funds hebben drempels van één miljoen.
Het aardige was dat 34% van de instituten tot nu toe iets had gedaan. De rest dus nog niet.
Maar ze zijn het wel van plan en daarom voorzien de experts nog steeds een grote groei in deze sector.
Operatie Kamer
Vervelend is alleen dat de afgelopen drie maanden slecht waren. Niet zo slecht als één waardeloze aandelenmaand, maar relatief zwak: de indices hadden telkens minnetjes van een procent of wat, vooral in april, maar mei was ook negatief. Hoewel de junicijfers nog niet bekend zijn verwachten we daar ook niet veel van.
Rienk Kamer schreef dan ook een hele nieuwsbrief van een pagina of 20 vol, hoofdzakelijk over hedge fundgevaar. Direct belde een cliënt me op om te zeggen dat hij het altijd al had zien aankomen en dat we, nu Rienk Kamer aan de noodklok trok, maar snel zijn hedge fund portefeuille moesten opdoeken.
Toen ik het betreffende stuk van Kamer las, kon ik me weliswaar voorstellen dat iemand die er verder niet veel van weet in paniek raakt, maar voor wie goed leest zijn een paar dingen duidelijk. Ten eerste zat Kamer, zoals hij zelf zei, twee uur bij Ravi Mehta, van de Vega fondsen terwijl deze man zelden zelfs maar 20 minuten met een bezoeker stil kan zitten. Idem bij een andere prominente beheerder.
Zoiets kan alleen als je een gewaardeerde klant bent. Dat is het tweede punt. Kamer is dat dan ook en hij verbergt het helemaal niet want hij geeft het gewoon aan. Niet alleen dat, het lijkt er sterk op dat Kamer zelfs een heel grote klant is, voor een privé-belegger dan, tenzij hij het ook voor anderen doet.
Risico iedere dag groter
Hoewel het stuk dus klinkt als een doodsklok voor de hedge funds gaat het in werkelijkheid over iemand die zelf een groot belang in die sector heeft en verder bearish is op de meeste sectoren.
Nu denk ik nog steeds dat het altijd een goede zaak is te weten wat iemand die iets zegt of schrijft zelf doet. Bij IEX vragen we onze columnisten aan te geven wat hun posities zijn als ze ergens over schrijven. Ik zit zelf, full disclosure, voor een groot deel in hedge funds en voor niet meer dan een procent of tien in aandelen. Daarom heeft dit probleem al mijn aandacht.
Ik heb er procentueel nog wat meer dan Kamer, die aangeeft er voor 45 à 50% in te zitten. De reden daarvoor is dat ik niet zeker ben dat het hier een aparte klasse activa betreft. Wat de rest van de markt betreft: ik denk niet dat aandelen goedkoop zijn, ik vrees teleurstellingen voor obligatiebeleggingen en als ik op IEX.nl lees hoe groot de belangstelling van privé beleggers voor onroerend goed CV's is, terwijl diezelfde CV's de grootste moeite hebben om voor al dat toestromende geld nog redelijk renderende beleggingen te vinden, dan vraag ik mezelf af of het risico niet elke dag groter wordt, hedge funds of geen hedge funds.
Buffett’s voorspelling
In Mei hadden we het over Warren Buffett's negatieve voorspelling, zie Buffett en legale drugs. Buffett voorspelde tijdens zijn jaarlijkse beleggersbijeenkomst dat wie nu nog in hedge funds stapte het moeilijk zou krijgen.
Dat is dus direct uitgekomen, maar de vraag is of deze dip bijna voorbij is, of dat hij pas begint. Om daarover wat meer duidelijkheid te krijgen, kijken we eerst naar het antwoord dat Buffett geeft. Buffett heeft al bijna evenveel cash als Microsoft. Hij heeft zoveel cash omdat hij bedrijven en obligaties te duur vindt.
Omdat zijn bedrijven dividenden betalen, omdat hij cash binnenkrijgt van zijn verzekerde klanten –Buffett belegt immers de effectenportefeuille van een verzekeringsholding- en omdat hij zijn obligaties heeft verkocht, verdient hij nu rond de anderhalf procent per jaar op een groot deel van zijn geld. Hoewel, misschien wat meer, want hij zit short dollars. Tot nu toe deed hij dat nooit.
Buffett geeft ons dus de volgende gratis les: cash is king, de dollar
gaat zakken, blijf weg uit obligaties. Omdat betaalde lessen meestal erg duur zijn, veel duurder dan een cursus, is het zaak altijd goed op dit soort fantastische koopjes te letten.
Stuivende veren
Belangrijke punten om naar te kijken zijn de volatiliteit van de markt en de trends.
Wat we zien is dat de volatiliteit niet alleen historisch laag is maar ook steeds verder daalt.
De trends zijn ook niet meer wat ze ooit geweest zijn.
Commodities zijn het afgelopen kwartaal niet meer de onoverwinnelijke sector. De goudhanen lopen druk op en neer en bij elke nadering van de magische 400 dollar grens stuiven de veren in het rond, maar een trend, nee, die is even onderbroken. In de valutasfeer, toch de grootste markt ter wereld, is zelfs de dollar niet meer de vanzelfsprekende short van een half jaar geleden.
CTA's, wat staat voor Commodity Trading Advisors, een soort deelverzameling van hedge funds die in dit soort dingen handelen, doen het ook minder dan voorheen en maakten in April/Mei harde klappen naar beneden. Obligaties lijden onder de stijgende rente en aandelen zijn richtingsloos. Emerging Markets emergen opeens weer de andere kant op.
Maar dat is nog niet alles. Onder de waterspiegel gebeuren rare dingen. Daarom zijn de kwantitatieve fondsen zo zwak: normale verbanden worden verbroken, instrumenten wijken af van de normale trends.
Wat te doen?
Eén van de voorspelbare en voorspelde problemen van de hedge fund sector is de grote toevloed van dom geld. Instituten die jarenlang geen belangstelling hadden willen er opeens allemaal tegelijk in.
Daardoor krijgen we een onnatuurlijke neiging tot het beleggen van gelden die eigenlijk niet of nog niet in de sector hadden moeten belanden. Dat speelt niet alleen grote fondsen parten, ook kleine starters waarvan de kwantitatieve aanpak een paar maanden achter elkaar niet deugt ondergaan enorme druk.
Toch zijn er manieren om dit gevaar te omzeilen. Voor beleggers in de sector is het zaak te zoeken naar kleinere fondsen die geen problemen hebben met het uitzetten van hun fondsen.
Goede resultaten
De twee meest spraakmakende Nederlandse single manager fondsen, Go Capital en Aster-X, zijn dit jaar allebei omhoog met dubbele cijfers, Go met 18% en Aster-X met 13%.
Is dat zwak of gevaarlijk? Nee. Het zijn allebei kleine fondsen, Go is zelfs dicht, om beter de groei te managen.
Dat is een keurige houding jegens de bestaande beleggers en het vrijwaart toekomstige deelnemers van groeistuipen in een moeilijke markt. Aster-X heeft nog gewoon plaats voor nieuw geld en werkt aan een initiatief om kleinere beleggers toegang te bieden.
De hedge fund-wereld is zo wijd geschakeerd dat er altijd goede fondsen zullen zijn die bezig zijn met een werkbare strategie. Kleinere fondsen zijn in moeilijke markten wendbaarder dan grote. Anderen zitten in niches die niet aan de huidige trend onderhevig zijn.
Voor wie serieus huiswerk doet is er nog steeds veel aardigs te beleven. Wat me het gevaarlijkst lijkt is om in een situatie met zulke lage volatiliteit als nu alleen long te zitten. Een positie aan beide kanten van de markt, long en short dus, lijkt dan aanzienlijk minder riskant.
Michael Kraland is mede-oprichter van IEX.nl. Hij woont in Parijs, is vermogensbeheerder in Amsterdam en is met name actief in de hedge fund sector. Kraland schrijft zijn columns op persoonlijke titel. Hij handelt vaak in beleggingen waar hij over schrijft en zijn posities kunnen op elk moment veranderen. Op het moment van schrijven is Kraland long in Go Capital, Aster-X en Vega. Uw reactie is welkom op kraland@iex.nl.