Eén van de belangrijkste kenmerken van een zeepbel in een markt is dat er veel te veel geld vrijkomt. Wat dat betreft hebben de sceptici gelijk, wanneer ze de
hedge funds industrie zien als iets dat uiteen gaat spatten.
De vraag is alleen of ze niet een te algemene conclusie trekken en of ze randverschijnselen verwarren met hoofdzaken. Aan het eind van deze column geven wij u pas onze mening, eerst de feiten, want die zijn het leukst.
Wanneer er teveel geld is, wordt dat uitgegeven. Eerst aan een mooier kantoor en wat dagelijkse luxe, dan aan dure huizen en tenslotte aan eigentijdse kunst. Omdat die huizen duur zijn, zijn ze meestal ook groot. Wat omvang betreft maken wij een kanttekening.
McHouse
U kende al de uitdrukking McHouse. Als dat niet zo is loopt u achter, maar nu bent u weer bij. Een McHouse is een héél groot huis, zoals de superporties bij McDonald’s, een hamburgerketen. Omdat het geld recent is, zijn de eigenaren gedwongen hun eigen meubelen te kopen, iets waar Oud Geld op neerkijkt, maar wat in deze industrie heel gewoon is.
Gezien het succes van Ikea is het dat natuurlijk ook bij grote delen van de bevolking, maar dat is nu niet aan de orde. Vroeger waren er twee soorten huizen: kleine engrote woningen. Die tijd is nu voorbij, althans in New York, de stad met de grootste concentratie hedge funds ter wereld, als wij Connecticut voor het gemak meerekenen.
De markt is nu fijnmaziger –voor we hier snerende taalopmerkingen over krijgen, deze term is ironisch bedoeld – gesegmenteerd in appartementen, townhouses en mansions. De laatsten werden eind negentiende en begin twintigste eeuw gebouwd voor vermogende families die in materieel opzicht waren geslaagd, vandaar de naam.
Trophy wives
De onderhoudskosten en andere triviale materiële aspecten leidden er na de oorlog toe dat veel van deze mansions clubs, stichtingen of musea werden. Nu is er zoveel geld dat de upper crust van de hedge funds deze gebouwen weer overneemt als eengezinswoning. Een mansion is meer dan twintig voet breed en telt minstens drie etages.
Dat is iets om te onthouden wanneer u in New York uit de taxi stapt en een blik slaat op het optrekje van uw gastheer. Wie zijn adviseurs en binnenhuisarchitecten aan het werk heeft gezet om er iets van te maken – die stomme trophy wives kunnen niets zelf, ook niet zo’n huisje aankleden – heeft iets nodig voor aan al die muren.
Nu zijn wij terug waar wij eind van de jaren tachtig ook al waren: de haussemarkt in eigentijdse kunst. Die is nu in Londen en vooral New York serieus overspannen. Dít is echt een zeepbel. Want hoe gaat het daar nu toe? Een hedgie verdient zijn eerste tien miljoen en hij gaat wat ruimer wonen. Tweede tien miljoen? Huis in de Hamptons.
Gemicromanaged
Bij de eerste honderd? Of de tweede? Dan gaan hij de muren behangen met trendy zaken. Alleen, omdat we daar zelf geen kaas van gegeten hebben, nemen we ook daar een adviseur voor in dienst. De adviseur heeft nauwe banden met galeriehouders, die weer contracten hebben met kunstenaars, meestal schilders want olieverf is weer terug.
De marktwaarde van die schilders wordt natuurlijk gemicromanaged. Niet te veel output, werk komt in de juiste handen, zo nu en dan een publieke verkoop… Alles is nu klaar voor een zeepbel. De actualiteit is namelijk dat we nu lezen over processen die aangespannen worden door bijvoorbeeld meneer Lehmann.
Meneer Lehmann verzamelt al dertig jaar en heeft in zijn huizen in Gstaad en New York een aardige collectie hangen. Hij doet zijn galerie een proces aan omdat zij andere verzamelaars hoger op de wachtlijst heeft gezet. Want een kunstenaar zonder wachtlijst is niet de moeite van het kopen waard, dat wisten we natuurlijk allemaal allang.
Overspannen
Onze voorlopige conclusie is dat de eigentijdse kunstmarkt in New York en in Londen, want daar gebeurt hetzelfde op iets kleinere schaal, serieus overspannen is. Net zoals delen van de hedge fund markt overgewaardeerd worden. De markt betaalt enerzijds teveel voor conceptuele kunst en anderszijds teveel voor de kunsten van een aantal beheerders.
Naar ons gevoel kijken we, wanneer durven we niet te zeggen, straks meewarig terug naar de huidige prijzen op de kunstmarkt. Op de hedge fund markt wordt er een onderscheid gemaakt tussen de beste beheerders, die hun geld waard zijn en de anderen, bij wie dat in mindere mate het geval is. Het één leidt daarbij natuurlijk tot het ander.
Michael Kraland is mede-oprichter van IEX.nl. Hij woont in Parijs, is als partner verbonden aan een Amsterdams vermogensbeheerder en is met name actief in de hedge fund sector. Kraland schrijft zijn columns op persoonlijke titel. Hij handelt vaak in beleggingen waar hij over schrijft en zijn posities kunnen op elk moment veranderen. In dat geval meldt hij of hij zelf of voor zijn cliënten actief is in een genoemd fonds. Uw reactie is welkom op kraland@iex.nl.