Beleggers twisten al een tijd over
hedge funds. Omdat deze voor een groot deel
offshore opereren worden ze niet vertrouwd. Omdat ze hoge
fees berekenen trekken ze allerlei profiteurs aan en kunt u er beter afblijven, is het argument van de wantrouwers.
Omdat hedge funds traditioneel alleen mikten op vermogende particulieren en stichtingen zijn de instapminima te hoog en dat wekt irritatie bij kleinere beleggers. De liquiditeit, de uitstapmogelijkheid, is soms maandelijks, per kwartaal, of soms nog langer. Dat wekt ook wrevel.
Gebrek aan transparantie is ten slotte ook een groot bezwaar: beleggers weten niet waar ze aan meedoen. De afgelopen maand nam de discussie over de toegevoegde waarde van hedge funds een nieuwe vorm aan.
Buffett
Ten eerste nam Warren Buffett publiekelijk stelling tegen hedge funds. Hij deed dat op 1 mei in Omaha, ter gelegenheid van zijn jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van Berkshire Hathaway. Ten tweede kwam het vooraanstaande blad Forbes in het meest recente nummer met een negatief artikel. Hedge funds werden hier aangeduid als dure bedriegers.
In 2001 kwam Forbes ook al met een kritisch stuk. Hedge funds kunnen nu wel sluiten, denkt u. Niets is minder waar. De toename van belegd vermogen bereikte in het eerste kwartaal van 2004 een nieuw record: 38,2 miljard dollar. Dat was het vierde achtereenvolgende recordkwartaal. In het vorige kwartaal kwam 11 miljoen dollar minder binnen.
De cijfers zijn van Tass, een veelgebruikte database in deze sector. Maar goed, dat was het eerste kwartaal. April was een bijzonder slechte maand voor hedge funds. De meeste strategieën verloren geld, behalve natuurlijk de short sellers. Die doen het altijd goed in een neergaande aandelenmarkt.
Eén triljoen
Alleen maar slecht nieuws, maar dat is niet erg, want volgens bron Alternative Fund Services Review namen de totale hedge fund-activa wereldwijd toe tot meer dan een triljoen dollar. Dat werd begin mei bekend gemaakt. Vorige week kwam John Mauldin, een bekende onafhankelijke publicist, met een gedreven stuk, waarin hij het opneemt voor hen. Klik hier.
Mauldin beschuldigt Forbes van ondeugdelijke journalistiek. Hij veegt ook de vloer aan met een recent rapport getiteld Reality Check on Hedge Fund Returns. Wacht even zegt u, het wordt steeds obscuurder. U wilt immers geen academische studies doornemen, u wilt alleen weten of hedge funds kostbare hete lucht zijn of juist niet.
Nog even geduld graag. De reden waarom we Mauldin aanhalen is niet alleen omdat hij met een weerlegging van het Forbes-verhaal kwam, maar ook omdat bovenvermelde studie een Working Paper van onze eigen Amsterdamse Vrije Universiteit is. De VU, zo meldt Mauldin ons, staat in Amsterdam en iedereen weet, zo gaat hij verder, dat drugs daar legaal zijn.
Backdata
Hmmm. Een hoogstaand debat. Wij gaan Mauldin om opheldering vragen. Bij publicatie van deze nieuwsbrief was zijn antwoord nog niet binnen. Vervolgens gaan we de auteurs van deze studie, Nolke Posthuma en Pieter Jelle van der Sluis, om weerwoord vragen. Posthuma en Van der Sluis zijn namelijk geen eerstejaars studenten.
Integendeel. Beiden vervullen een beleidsfunctie bij de research-afdeling van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP. Inhoudelijk betogen zij dat de mankementen van de Tass-database veroorzaakt worden doordat fondsen, wanneer ze beginnen te rapporteren, hun backdata op dat moment opgeven.
Die data gaat drie jaar terug. Fondsen die het niet zolang volhouden rapporteren niets. Het is ook mogelijk dat slecht presterende fondsen hun gegevens niet meer doorgeven. Daardoor komen de prestaties van hedge funds lager uit dan de indices aangeven. Mauldin betoogt dat dit bij long only beleggingsfondsen niet anders is.
Modegril
De VU-studie probeert duidelijkheid te verschaffen over een grijze zone in de hedge fund-indices. Dat probleem is algemeen bekend en er wordt flink geïnvesteerd in onderzoek dat die duidelijkheid kan verschaffen. Dat Mauldin een probleem heeft met de manier waarop de VU onderzoekers het backfill-probleem vormgeven is een acceptabel discussiepunt.
De VU-onderzoekers gebruiken bijvoorbeeld een aanname van 50% verlies bij fondsen die niet meer rapporteren. Tenslotte een ander recent gegeven: het ABP belegt 20% van zijn middelen in alternatieve beleggingen. Dat zijn niet alleen hedge funds, maar ook risicokapitaal (zie Willem Middelkoop - ABP zwijgt).
Nu terug naar de inhoudelijke kant. Wat zei Buffett? Hij vertelde dat hedge funds een modegril zijn. Hij zei ook dat beleggers die nu nog in hedge funds stappen grote kans hebben om, "alles bij elkaar genomen", teleurgesteld te worden. Als u dat een nogal cryptisch zinnetje vindt met Groenspaan-achtige woordkeus, dan heb u gelijk.
Serieus nemen
U moet enorm uitkijken met woorden en daarom nemen we even de originele tekst erbij. Buffett zei "in aggregate". Dat betekent niet alle beleggers. Bovendien legde hij niet uit hoe en waarom dit gebeurt. Omdat wij alles wat Buffett zegt serieus nemen en omdat we hem enorm respecteren, zijn wij even gaan nadenken.
Dat van die modegril, een "fad" zei Buffett letterlijk, is ongetwijfeld waar. Iedereen wil opeens meedoen. Pensioenfondsen zijn helemaal gek van hedge funds. Nu is de materie in deze sector wat gecompliceerder dan bij gewone beleggingsfondsen en wie weet gaat daar straks weer iets helemaal verkeerd.
Het vervelende is dat alles wat bij pensioenfondsen verkeerd kon gaan in de vorige cyclus ook fout is gelopen. Zonder hedge funds. Denk aan de pensioenfondsen en verzekeraars die op het laagste punt van de markt, in 2003, al hun aandelen moesten lozen vanwege dekkingsproblemen.
Particulieren...
Er is ook een toestroom van particuliere beleggers, die ongetwijfeld minder verdienen dan hun rijkere medemensen. Of dit een grof schandaal is of niet, laat ik graag aan het oordeel van anderen over. Het is allang bekend dat u beter rijk en gezond kunt zijn dan arm en ziek. Bovendien hangen die factoren met elkaar samen.
Rijke mensen hebben minder vaak geldzorgen dan minder rijke en kunnen betere hulp inhuren. Ze kunnen ook beter diversifiëren en zetten niet al hun middelen in op één paard. Omdat particulieren hoofdzakelijk via funds of funds beleggen, is hun enige nadeel de extra beheerkosten, die overeenkomt met de retailfunctie van dit soort producten.
We blijven daarom gissen naar Buffett's redenering en schieten hier verder niet veel mee op. Nu Forbes nog even. Voor wie het tijdschrift niet kent, dat is een hoogwaardig blad voor de Amerikaanse zakenwereld, Republikeins van kleur en met een gedegen journalistieke inhoud.
Verdacht?
Wie te maken heeft gehad met Forbes weet dat ze niet over één nacht ijs gaat. Mauldin vermeldt dit ook en het is in onze ogen verbazingwekkend dat Forbes zich zo laat gaan. Feiten die een gekleurd beeld geven en die niet representatief zijn worden aangevoerd, om een beeld te scheppen dat niet overeenkomt met de werkelijkheid die wij uit eigen ervaring kennen.
Verdwijnen er 900 fondsen? Dat wil niets zeggen, volgens Mauldin. Neem een andere hypercompetitieve sector zoals technologie. Daaruit verdwijnen ook constant bedrijven, door fusie, overname of opheffing. Is de sector daarom verdacht? Volgens Forbes wel. Ze voert Quadriga op als verdachte partij.
Dat is een succesvol Europees futures-fonds dat op de particuliere belegger mikt en daarvoor in de VS kietelende televisiereclame gebruikte. Quadriga is volatiel, maar de prestatie is goed. Het enige dat Forbes haar kan verwijten is dat ze met haar reclames regelgevers treiterde. Het is immers verboden om dit soort fondsen zo aan te bieden.
Motivatie
Dat hedge funds veelal offshore opereren is ook goed te begrijpen. De meeste vermogende beleggers zijn natuurlijk niet gebaat bij de hoge kosten die gepaard gaan met het aanvragen van steeds andere kostbare vergunningen in iedere, afzonderlijke nationale markt. Laten wij een stap terug doen.
Veel hedge fund-beleggers, de overgrote meerderheid zelfs, is ingenomen met dat ze sinds het jaar 2000 elk jaar geld verdiend hebben, terwijl aandelenbeleggers afgeslacht werden. Daarom beleggen ze in hedge funds. Het is goed om die motivatie niet uit het oog te verliezen.
Michael Kraland is mede-oprichter van IEX.nl. Hij woont in Parijs, is vermogensbeheerder in Amsterdam en is met name actief in de hedge fund sector. Kraland schrijft zijn columns op persoonlijke titel. Hij handelt vaak in beleggingen waar hij over schrijft en zijn posities kunnen op elk moment veranderen. In dat geval meldt hij of hij zelf of voor zijn cliënten actief is in een genoemd fonds. Uw reactie is welkom op kraland@iex.nl.