Ondernemende mensen overal in de wereld kansen bieden en daar een stabiel rendement aan overhouden. Dat is wat Triodos Fair Share Fund belooft en sinds meer dan 20 jaar waarmaakt. IEX sprak met fondsbeheerder Florian Bankeman, die ook het huidige jaar met veel vertrouwen tegemoetziet.
Het is duidelijk geen toeval dat Florian Bankeman verantwoordelijk is voor Triodos Fair Share Fund, een fonds dat investeert in microfinanciering in de armere delen van de wereld. Financiële inclusie is voor hem topprioriteit. Hij beschouwt het als een van de meest effectieve armoedebestrijders. “Mensen kunnen namelijk prima voor zichzelf zorgen, mits ze daar maar de financiële kans voor krijgen.
Juist in ontwikkelingslanden en opkomende markten is dat niet vanzelfsprekend. Maar zodra de mogelijkheid bestaat om een eigen bedrijf te beginnen, kan er optimistisch aan de toekomst worden gedacht.”
Triodos Fair Share Fund geeft arme mensen perspectief?
Florian Bankeman: “Inderdaad, het fonds is volledig gericht op financiële inclusie, dus mensen toegang geven tot financiële dienstverlening. Dat doen we door kapitaal te verschaffen aan ca. honderd gespecialiseerde financiële instellingen in meer dan 40 landen wereldwijd, met een sterke focus op opkomende markten.
Deze instellingen verstrekken lokaal microkredieten en vaak ook spaar- en verzekeringsproducten. Dit breed pakket aan producten en diensten zorgt ervoor dat mensen niet alleen een lening kunnen afsluiten maar ook een buffer kunnen opbouwen voor onverwachte uitgaven.
Het fonds heeft een speciale focus op groepen mensen die vaak door het financiële stelsel worden uitgesloten, zoals vrouwen en mensen in niet-stedelijke gebieden. 82% van de uitstaande leningen is verstrekt aan vrouwen, 71% aan mensen op het platteland.”
Florian Bankeman
Voor welke particuliere beleggers zou het interessant kunnen zijn in dit fonds te beleggen?
Bankeman: “Dan denk ik in eerste instantie aan mensen die met hun geld wereldwijd een positieve impact willen boeken en daarnaast een stabiel rendement willen ontvangen. Sinds de lancering van het fonds in 2002 loopt het rendement min of meer gelijk met de rentestand met daar bovenop een premie. Het historische rendement sinds inceptie bedraagt 4,22% (In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst). Dat is inclusief de enkele jaren met rentestanden die richting nul of lager gingen. Inmiddels liggen de rentes hoger.
Het fonds is bovendien een goede toevoeging aan een portefeuille omdat het weinig correlatie heeft met andere beleggingscategorieën. Daardoor blijft Triodos Fair Share Fund ook als het bijvoorbeeld slecht gaat op de aandelenmarkt relatief goed presteren. De correlatie met de MSCI World Index bedraagt 0.3, dat is heel laag.
"Het fonds is een goede toevoeging aan een portefeuille omdat het weinig correlatie heeft met andere beleggingscategorieën"
Uiteraard kent het fonds ook risico’s. Het product kan mogelijk blootgesteld worden aan risico’s, zoals landenrisico en kredietrisico. Een volledig overzicht van de risico’s van het fonds staan in het Essentiële-informatiedocument of in de prospectus. In tijden van crisis is het behalen van een positief rendement aanzienlijk uitdagender dan in tijden van economische voorspoed.
Toch wist Triodos Fair Share Fund ook tijdens de kredietcrisis een positief rendement te boeken. Ook in het zwakke beursjaar 2022, toen zowel de aandelen- als de obligatiemarkten fors daalden, bleef het fondsrendement overeind en won Triodos Fair Share Fund zelfs de Gouden Stier in de categorie duurzame fondsen. Het fonds heeft sinds de oprichting maar één keer een negatief rendement geboekt en dat was tijdens de covid-pandemie.”
"Ook in het zwakke beursjaar 2022, toen zowel de aandelen- als de obligatiemarkten fors daalden, bleef het fondsrendement overeind"
Waar komt dat stabiele rendement vandaan?
Bankeman: “Een microkrediet is vaak de eerste lening die mensen ontvangen. Dat zorgt voor extra motivatie om de lening af te betalen en is een belangrijke reden waarom het niet terugbetalen van uitstaande leningen bij microfinanciering lager liggen dan we hier in de Westerse wereld gewend zijn.
Daarnaast investeert het fonds direct in de echte economie en niet in beursgenoteerde activa die op basis van sentiment hard op en neer kunnen bewegen. Ook in mindere tijden blijven mensen immers voedsel nodig hebben en spullen produceren.”
In welke landen heeft Triodos Fair Share Fonds geld uitstaan?
Bankeman: “In meer dan 40 landen in Oost-Europa, Azië, Afrika en Latijns--Amerika. Die brede spreiding is ook een kracht van het fonds. Zo waren we in 2022 ook belegd in Oekraïne, maar door de brede spreiding had de Russische inval nauwelijks impact op het fondsrendement. Er is altijd wel ergens een crisis. Door in instellingen te beleggen die onafhankelijk opereren van de politiek, verminderen we de risico’s.”
Hoe worden de juiste microkredieten gekozen? Dat lijkt me niet iets wat vanuit Nederland kan gebeuren.
Bankeman: “Klopt. Dit gaat via een tweetrapsraket. Wij verstrekken vanuit Nederland geen microkredieten maar financieren gespecialiseerde lokale microfinancieringsinstellingen die zijn geselecteerd en worden gecontroleerd door de verschillende beleggingsteams binnen Triodos Investment Management. Deze teams hebben speciale kennis van de betreffende regio’s.
Om te zien of deze instellingen ook doen wat zij beloven, gaan wij periodiek bij hen langs. Op zo'n moment bezoeken wij ook mensen die een microkrediet hebben ontvangen om hun verhaal te horen.”
Wat is de belangrijkste positieve impact die het fonds boekt?
Bankeman: “Microkredieten zorgen direct voor verbetering van het leven van mensen. Dat is volgens mij zinvoller dan het rondstrooien van geld waarmee korte termijnproblemen worden opgelost. Kleine leningen kunnen heel veel positiefs bewerkstelligen.
“Microkredieten zorgen direct voor verbetering van het leven van mensen"
Toegang tot het financiële stelsel door middel van een kleine lening leidt vaak tot wat wij het positieve sneeuwbaleffect noemen. Zo kan de eerste kleine lening er voor zorgen dat iemand een eigen bedrijf kan starten, wat uiteindelijk zorgt voor een stabiel inkomen en de mogelijkheid om te sparen voor de toekomst.
Zo ontmoette ik tijdens mijn laatste bezoek aan Zuid-Afrika de eigenaresse van een lokale kiosk. Zij was gestart dankzij een microfinanciering en vertelde mij trots dat dankzij de inkomsten van deze kiosk haar dochter als eerste van de familie kon studeren. Ook zie je dat meer familieleden gaan meewerken in het bedrijf als deze verder groeit en dus ook een inkomen genereren of vergroten."
Wat zijn de vooruitzichten van Triodos Fair Share Fund? Wat wordt 2024 voor een jaar?
Bankeman: “Ook in 2024 zal de economische groei in de opkomende markten veel hoger zijn dan in de Westerse wereld. Daarvan profiteert het fonds, doordat het juist in deze landen aanwezig is. Ook profiteert het fonds van het feit dat leningen tegenwoordig tegen hogere rentes kunnen worden uitgezet.
Wat 2024 tot een bijzonder jaar maakt, is het enorme aantal verkiezingen in de wereld. Onder andere in de VS en India, om een paar belangrijke te noemen. Dat is zowel een kans als een risico. Het maakt een goede spreiding van het fondskapitaal extra belangrijk. Ik ben niet bang dat politieke schokken het fondsrendement zullen raken. Voor microkrediet speelt dat slechts een beperkte rol, niet te vergelijken met bijvoorbeeld de aandelenmarkt.”
Angst voor grote fondsverliezen is dus niet nodig?
Bankeman: “Geenszins. Het wanbetalingspercentage van het fonds is 0,13%. Dat is heel erg laag en dat komt omdat de onderliggende microfinancieringsinstellingen kleine, korte lopende leningen verstrekken, wat risico beperkend is.
"Het wanbetalingspercentage van het fonds is slechts 0,13%"
Daarnaast is het voor veel mensen ook de eerste lening die ze ontvangen, en zijn ze zich er juist daarom heel goed van bewust dat terugbetaling van de lening van belang is als ze ook in de toekomst toegang willen behouden tot het financiële stelsel."
Tenslotte, hoe zit het met de verhandelbaarheid van het fonds? Kan er eenvoudig in – en uit worden gestapt?
Bankeman: “Ja, het fonds is dagelijks verhandelbaar. Elke maand komt er rente binnen en worden leningen terugbetaald, wat de kasstroom voorspelbaar maakt. Het fondsvermogen bedraagt momenteel 330 miljoen euro en er is nog voldoende ruimte voor meer kapitaal.”
"Dit is een fonds dat echt impact maakt"
Stan&Wende, mede opgericht door financieel planner Wouter van Leusen, wil de meest duurzame onafhankelijke ‘vermogensbeheerder’ van Nederland zijn. “Wende is mijn dochter. Zij is nu 11 jaar en ik gun ook haar een duurzame en leefbare wereld.” Volgens Van Leusen is Stan & Wende nu de enige onafhankelijke aanbieder van donkergroene pensioenoplossingen.
Inmiddels belegt Stan&Wende al meer dan tien jaar in Triodos Fair Share Fonds. In alle vijf beleggingsprofielen, van zeer defensief tot zeer offensief, heeft het fonds een plaats. In het meest defensieve profiel maakt financiële inclusie zelfs 100% van de portefeuille uit.
Wouter van Leusen
De keuze voor het microfinancieringsfonds is volgens Van Leusen niet meer dan logisch: “Dit is een fonds dat echt impact maakt. Al die kleine leningen ondersteunen miljoenen ondernemende mensen in ontwikkelingslanden, vooral vrouwen. Dankzij het inkomen dat zij hiermee genereren, kunnen zij onder meer hun kinderen naar school sturen. Een betere toegang tot onderwijs is cruciaal voor de sociaal-economische ontwikkeling in het land.”
Maar naast dit positieve maatschappelijke rendement is de financiële kant volgens Van Leusen ook interessant. “In tijden dat beurzen hard daalden, bood Triodos Fair Share een positief resultaat. In 2022, toen zowel aandelen als obligaties het slecht deden, konden onze meest defensieve klanten een klein plusje tegemoet zien.
"In tijden dat beurzen hard daalden, bood Triodos Fair Share Fund een positief resultaat"
Ofwel, het fonds zorgt voor extra spreiding. Onderzoek laat zien dat door de toevoeging van een microfinancieringsfonds in een portefeuille het risico terugloopt en het rendement iets toeneemt. Dat is natuurlijk heel interessant. Wie wil dat niet?”
En de relatief hoge kosten dan? “Dat is een reden waarom fondsaanbieders microfinancieringsfondsen links laten liggen”, vertelt Van Leusen. Maar veel belangrijker dan de kosten is het uiteindelijke nettorendement. Wat ontvang je uiteindelijk in je portemonnee?”
De posities die Stan&Wende in Triodos Fair Share Fund neemt bewegen mee met marktontwikkelingen, zoals de verwachte rente-ontwikkeling. “Toen de rentes stegen, hebben we het belang van microfinanciering verhoogd ten koste van obligaties. De koersen van obligaties dalen immers als rentes stijgen. Die beslissing heeft zich in 2022 uitbetaald. Inmiddels rekenen we weer op dalende rentes, waardoor we ons iets meer richten op obligaties. Ja, dat zijn louter social en green bonds, allemaal SFDR artikel 9, donkergroen.”
Disclaimer Dit is een reclame. Raadpleeg het prospectus en het Essentiële-informatiedocument van Triodos Fair Share Fund voordat u een beleggingsbeslissing neemt. Een samenvatting van de rechten van investeerders in het Engels vindt u hier. De waarde van de activa van het fonds kan als gevolg van het beleggingsbeleid sterk fluctueren. Triodos Fair Share Fund wordt beheerd door Triodos Investment Management. Triodos Investment Management heeft een vergunning als beheerder van beleggingsinstellingen en van icbe’s en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank in Nederland.Triodos Investment Management kan beslissen het aanbieden van zijn instellingen voor collectieve belegging in uw land stop te zetten.