Inderdaad, waarom zijn de bananen krom?
De simpelste vragen zijn vaak de beste. Ja, waarom zijn volatiele aandelen eigenlijk zo volatiel? Hoe en waarom ontstaat zoiets?
Bèta
Voor volatiliteit zijn een aantal harde maatstaven en een paar zachte, en dan is er altijd nog die secret sauce op de beurs die voor mysterie, magie en vooral onverwachte bewegingen kan zorgen. Het belangrijkste is wat voor soort aandeel het is: defensief, groei, cyclisch et cetera.
Zie hier de bèta's van de AEX-fondsen, ofwel de mate waarin ze bewegen vergeleken met de benchmark - in dit geval dus de AEX - en dan gemiddeld over een gegeven periode. De driejaars geldt als dé benchmark, zeg maar de scheidslijn tussen kort en lang beleggen, en daar zijn de 25 fondsen op gerangschikt.
Het springt onmiddellijk in het oog: de groei-, cyclische en financiële waarden (in feite alle drie cyclicals) zijn veel en veel beweeglijker dan de saaie, grote, grijze, geitenbreiende, defensieve (dividend)aandelen. Merk wel op dat het veranderen kan: zie ArcelorMittal en Philips maar eens.
Dan nu de hamvraag: ja maar, wáárom?
Conjunctuurgevoeligheid
Daar is weer een andere bèta voor nodig, namelijk in hoeverre aandelen gevoelig zijn voor alle mogelijke bedrijfs- en economische data. Die gevoeligheid is bij cyclische aandelen veel groter dan bij fundamentele. Stel, de economie krimpt of groeit een procent extra. Voor KPN betekent dat dan zeg maar ook 1% meer of minder omzet en winst. (Of waarschijnlijk minder, wamt niemand zegt als eerste bezuiniging zijn internet op.)
Voor Besi kan het wel 30% meer of minder omzet en winst betekenen. Uiteraard wordt dat ingeprijsd en zo kunt u eindeloos veel meer varianten bedenken. Voeg daarbij harde variabelen als liquiditeit, free float (aantal vrij verhandelbare aandelen) en zachte als momentum en populariteit (onder particulieren).
Deze mix kan heel volatiele aandelen opleveren als inderdaad ASMI, Besi en ASML en een verdieping lager ook Just Eat Takeaway. Dat heeft een driejaars bèta van 2,0. Die had ArcelorMittal ook altijd, maar met de komst van een nieuwe CEO is het bedrijf operatoneel in rustiger vaarwater terechtgekomen.
Philips was dan weer een rustig bedrijf tót... U weet er alles van. Het aandeel ligt er nog van aan de beademing, maar de handel weet er nu wel raad mee. En dat geldt natuurlijk al helemaal voor aandelen met niet of nauwelijks fundamentals. Dan zijn er geen harde sommen te maken en is alles mogelijk op het koersenbord.
En dat gebeurt dan ook. Grif.
De VIX
Nog één ding, de bèta is niet hetzelfde als de volatiliteit, zoals we die marktbreed aan de (Amerikaanse) CBOE VIX volatiliteitsindex aflezen. U zou het niet zeggen als u zelf vooral in hippe en hype-aandelen zit, maar die VIX staat op een doodgewone stand. Het is wel zo dat hoe volatieler een aandeel is, hoe hoger de bèta ook.
