De vierjarige business cycle geeft aan dat zowel aandelen als vastgoed en grondstoffen voorlopig interessant blijven.
In deze fase komen vastrentende waarden, zoals staatsleningen, voorlopig niet op de technische boodschappenlijstjes voor.
De eerste les die ik lang geleden als beginnend technisch analist leerde is: 'de markt heeft altijd gelijk'. En DE markt geeft aan dat de economische groei nog steeds op volle snelheid is.
Laat ik dat eens duiden. Analisten van Tostrams hebben zich ooit afgevraagd of je aan de hand van de aandelenbeurs zou kunnen vaststellen hoe het met de economie gaat?
We hebben de vraagstelling dus omgekeerd. Niet economische indicatoren (zoals groei, inflatie en winsten) geven aan waar we in welke economische fase we verkeren, maar de financiële markten zelf.
Wat zeggen de markten nu?
- De aandelenmarkten bewegen nog altijd in een lange termijn stijgende trend. De hapering van de afgelopen tijd is slechts een tijdelijke onderbreking van de uptrend. Ik zie geen grote technische schade.
- De grondstoffenmarkten zijn recent opwaarts uitgebroken. De DJ-UBS Commodity Index, de wereldwijde grondstoffenindex, is dit voorjaar boven alle toppen sinds 2016 (rond 26) gebroken, waarmee een structurele uptrend is ingezet. De energiemarkten trekken de grondstoffenkar, waarbij Brent richting $100 per vat tendeert
- De kapitaalmarktrente heeft de meerjarige neerwaartse trend al verlaten. De rente is technisch bezig een bodempatroon te vormen. Deze formatie wordt voltooid bij een stijging boven de toppen van de afgelopen 1,5 jaar, die rond 0,06% liggen
- Ook de vastgoedmarkten hebben het luchtruim gekozen. De MSCI World Real Estate Index, die wereldwijd vastgoed volgt (in dollars), heeft afgelopen maanden de toppen van 2008 en 2019 rond 240-242 punten opwaarts gebroken.
Bovenstaande markten geven sowieso zeer sterke signalen af. Maar het is vooral de combinatie van positieve technische factoren die ijzersterk oogt.
Daarover kan ik de volgende conclusies trekken:
- Ten eerste komt deze combinatie alleen voor in de sterkste groeifase van de economie.
- Ten tweede markeert dit tegelijkertijd de laatste fase van de economische groei.
Of anders gezegd, het gaat ontegenzeggelijk fantastisch, maar we naderen wel de top in de cyclus. Een verrassing is tenslotte vaak de abrupte inflatiestijging.
Géén glazen bol
Helaas zegt ons model niet wanneer die top gevormd wordt. Dan kan mogelijk in de komende maanden zijn, of in 2022, mogelijk zelfs pas in 2023. We weten het niet, want we hebben géén glazen bol.
Wat ik wel vermoed, is dat het laatste schakeltje van dit proces waarschijnlijk de rentestijging is. Ik denk dat de top van de economie in zicht komt zodra de rente duidelijk, overtuigend en structureel boven de 0% uitkomt.
Dat zal niet direct tot een daling van alle zakelijke waarden (aandelen, vastgoed en grondstoffen) leiden, maar wel een eerste signaal afgeven.
Hoewel er wel een relatie is tussen de financiële markten en de economie, moeten we ook vaststellen dat die niet één-op-één parallel aan elkaar lopen. Uit ervaring weet ik dat financiële markten een zeer goede antenne hebben voor de stand van de economie. Daardoor kunnen de markten soms enkele maanden op de economische statistieken vooruitlopen.
Historie
Wat als je niet vanuit de huidige economische (groei-)cyclus redeneert, maar vanuit de financiële markten terugkijkt in het verleden? Kun je dan in de geschiedenis periodes terugvinden wanneer specifieke technische ontwikkelingen op de financiële markten samenvallen met een bepaalde fase in de economische cyclus?
Gemiddelde cyclus duurt vier jaar
Indien je lang genoeg terugkijkt, dan zie je dat er in de economie sprake is van een golfbeweging. De gemiddelde cyclus duurt vier jaar; soms wat korter, soms wat langer.
In onze modellen is dit dan ook de 'vierjarige business cycle' gaan heten. Over een langdurige periode van meer dan 100 jaar kunnen we constateren dat de geschiedenis zich steeds herhaalt.
We zien namelijk dat tijdens elke complete economische cyclus de afzonderlijke financiële markten chronologisch altijd exact dezelfde volgorde in gebeurtenissen en ontwikkelingen laten zien. Zo heeft binnen een economische cyclus elke beleggingscategorie zijn eigen period of fame.
In de vierjarige business cycle worden dus technische en fundamentele (macro-economische) modellen gecombineerd. Feitelijk is het een hybride systeem.
Waar staan we nu?
Ook nu, in de herfst van 2021, hebben de analisten van Tostrams de vierjarige business cycle beoordeeld. Aan de hand van ons model onderzochten we in welke fase van de economische cyclus we verkeren.
Eerdere correcte signalen
De vorige keren dat we dat hebben gedaan was in februari 2019 en begin 2021. In 2019 gaf de vierjarige Businesscycle duidelijk aan dat de economie niet langer afkoelde, op een bodem stond en dat we in het begin van een groeifase waren terechtgekomen.
Zakelijke waarden, zoals aandelen en vastgoed, zouden toen, aan het begin van een nieuwe Vierjarige Businesscycle, weer koopwaardig zijn.
Groeiversnelling
Begin 2021 gaf ik aan de economie helemaal op stoom kwam, in een mogelijke groeiversnelling zou terechtkomen en haar sterkste fase zou ingaan.
Laatste fase begint eind 2021
Volgens de vierjarige business cycle nu (tegen het einde van 2021) komt de economie thans in het laatste deel van fase IV terecht. Dat is haar sterkste fase, maar we naderen wel de top. De economische cyclus is zeer positief, ondergaat een duidelijke groeiversnelling, maar we naderen wel een top in de golfbeweging.
De beleggingscategorieën die in deze fase IV doorgaans goed presteren zijn: aandelen, vastgoed en grondstoffen.
De vierjarige business cycle geeft tegelijkertijd aan dat staatsleningen in deze fase achterblijven in prestaties. Helemaal onderin deze blog worden alle ins en outs van de vierjarige business cycle verklaard.
Geen cash
In fase IV is een beleggingsstrategie mogelijk zonder liquiditeiten. De liquide middelen zijn immers aan het werk gezet in aandelen, vastgoed en sinds begin van dit jaar dus ook in grondstoffen.
Pas aan het einde van fase V, als de rente waarschijnlijk fors hoger staat, kunnen liquiditeiten overwogen worden.
Volgens de vierjarige business cycle kan de weging in Nederlandse staatsleningen en bedrijfsobligaties, afhankelijk van het risicoprofiel, thans laaggehouden worden.
Hieronder loop ik de lange-termijnontwikkelingen langs van aandelen, rente, vastgoed en grondstoffen. In de combinatie zie ik de volgende technische condities:
- Aandelen: positief
- Grondstoffen: positief
- Vastgoed: positief
- Obligaties: negatief
MSCI World index
De MSCI World index, die het koersverloop van de wereldbeurzen weergeeft, ontwikkelt zich zeer krachtig. De nieuwe bodems worden ruim boven oude pieken gevormd. Kopers zijn zeer actief en stappen op elke kleine correctie in.
De opwaartse trend is intact, behoudens de recente terugval. Op basis van de hoofd & schouder-formatie is het langetermijn koersdoel berekend op 3.400 punten.
Nederlandse tienjaars kapitaalmarktrente
De dalende trend van de Nederlandse rente is ten einde. Binnen die dalende trend vormt de Nederlandse tienjaars kapitaalmarktrente een bodemformatie. Dit signaleert dat het technische beeld opwaarts kan draaien.
Voor een nieuw signaal naar boven moet de Nederlandse rente eerst boven de horde 0,06% breken.
MSCI World Real Estate Index
De MSCI World Real Estate Index heeft de weerstand rond 240-241 punten (top van begin 2007 en begin 2020) gebroken en de weg naar boven ingezet.
DJ-UBS Commodity Index
De wereldwijde grondstoffenindex ontwikkelt zich technisch zeer sterk, nu de weerstand 26 (toppen van de afgelopen zes jaar) is gebroken. De meerjarige dalende trend was al eerder verlaten. Een nieuwe meerjarige trend naar boven is ingezet.
Vierjarige business cycle (grafische weergave)
Over een langdurige periode van meer dan 100 jaar kunnen we constateren dat de geschiedenis zich steeds herhaalt. We zien namelijk dat de economie tijdens een complete cyclus chronologisch altijd dezelfde volgorde in gebeurtenissen en ontwikkelingen op de financiële markten laat zien.
Voor de vierjarige business cycle beoordelen we alle financiële markten gecombineerd, zoals rente, aandelen, vastgoed en grondstoffen. Aan de hand van de koersontwikkelingen proberen we vervolgens te achterhalen wat de gecombineerde markten voorspellen ten aanzien van economische groei en/of krimp.
Het komt erop neer dat tijdens een periode van economische krimp staatsleningen in prijs stijgen (dus de rente daalt dan). Tijdens economische groei daarentegen, staan aandelen en grondstoffen juist in de belangstelling. Dan zijn staatsleningen doorgaans minder geschikt om in te beleggen.
Period of fame
Zo heeft binnen een vierjarige business cycle elke beleggingscategorie zijn eigen period of fame. Het verleggen van de aandacht van de ene beleggingscategorie naar de andere, op basis van de golfbeweging van deze cycle, is dan ook van groot belang voor het uiteindelijk beleggingsresultaat.
De vierjarige business cycle maakt het mogelijk om draaipunten te identificeren voor verschillende financiële en economische indicatoren. Deze zijn op hun beurt maatgevend voor de vraag waarin te beleggen: in obligaties, aandelen, vastgoed, grondstoffen of cash.
Zoals hierboven is aangegeven behoort een langetermijnbelegger thans in aandelen te beleggen. Ook in de afgelopen maanden heb ik hier in dit blog meerdere malen op gewezen, maar dan vanuit een technische invalshoek.
Op basis van de vierjarige business cycle blijven ook grondstofgerelateerde beleggingen in aanmerking voor lange-termijnposities, evenals vastgoed.
Gestileerd en geïdealiseerd
De grafiek hierboven laat een geïdealiseerd voorbeeld zien van de Businesscycle. De sinuscurve (rode lijn) geeft het pad van economische groei en/of krimp weer. De gestippelde horizontale lijn maakt een onderverdeling van periodes van groei en krimp.
De geschiedenis herhaalt zich. Tijdens een complete cyclus, die gemiddeld vier jaar duurt, laten de financiële markten chronologisch altijd dezelfde volgorde in gebeurtenissen laat zien.
Dit maakt het mogelijk om draaipunten te identificeren voor verschillende financiële en economische indicatoren, maar ook voor obligaties, aandelen, vastgoed en grondstoffen.
De vierjarige business cycle laat (geïdealiseerd) het chronologische pad zien van de diverse financiële markten: cash, obligaties, aandelen, vastgoed en grondstoffen.
Geïdealiseerde beleggingsstrategie
Kort samengevat kan bij het volgen van de vierjarige business cycle de volgende beleggingsstrategie interessant zijn (LET OP: Deze keuzes zijn geïdealiseerd en vormen beslist geen dwingend beleggingsadvies). Grafisch is de cyclus in zes stukken (fases) onderverdeeld.
Fase I:
- Aandelen, vastgoed en grondstoffen mijden
- Posities in obligaties aanhouden
Fase II:
- Posities in aandelen opbouwen, juiste sectoren kiezen
- Posities in vastgoed opbouwen
- Posities in obligaties aanhouden (omruilen van staats- in bedrijfsleningen
- Voorzichtig met grondstoffen
Fase III:
- Posities in aandelen en vastgoed uitbreiden
- Posities in obligaties: looptijden verkorten
- Posities in grondstoffen opbouwen
Fase IV (waar we al enige tijd inzitten):
- Posities in aandelen en vastgoed aanhouden
- Posities in obligaties afbouwen
- Posities in grondstoffen uitbreiden
Fase V:
- Posities in aandelen en vastgoed afbouwen
- Obligaties mijden
- Posities in grondstoffen aanhouden
Fase VI:
- Aandelen, vastgoed mijden
- Posities in grondstoffen afbouwen
- Obligaties mijden
- Cash en obligaties aanhouden
Ik wil nogmaals benadrukken dat de bovenstaande keuzes zijn geïdealiseerd en beslist geen dwingend beleggingsadvies vormen. Wij adviseren nadrukkelijk om altijd contact op te nemen met uw beleggingsadviseur of vermogensbeheerder.