‘Maak nou eens, zonder enige restricties, je eigen droomobligatiefonds’. ING IM had natuurlijk al een hele serie obligatiefondsen, maar met deze denkoefening mochten Hans van Zwol en zijn collega’s aan de slag. Eind 2004 werd het ING First Class Obligatie Fonds gelanceerd, een fonds dat heel dicht bij het ideale fonds kwam – een mix van alle mogelijke vastrentende strategieën.
Bijna zeven jaar later kijkt Van Zwol terug en ziet dat het goed was. “De basis van dit fonds is dat wij geloven in diversificatie. Spreiding over het beleggingsuniversum, maar ook spreiding in het selectieproces.” Van veilige Duitse Bunds tot high yield obligaties en emerging markets debt, zelfs covered bonds en asset backed securities. Ze kunnen allemaal terugkomen in het fonds.
De selectie vindt plaats op basis van drie processen: de traditionele macro-economische blik (economische groei- en inflatieverwachtingen en op basis daarvan renteverwachtingen), marktanalyse (sentiment, het technische plaatje en de flows op de markt) en kwantitatieve analyse (met modellen uit eigen huis). Dat kan soms botsen, erkent Van Zwol, en daarom is een gedisciplineerde aanpak vereist.
“Het kan zijn dat onze quantmodellen een signaal afgeven om ‘overwogen duratie’ te gaan, terwijl we op basis van onze fundamentele analyse juist het tegenovergestelde willen. Dat kan prima naast elkaar passen, vooral omdat de horizon van onze quantmodellen één, twee maanden is en je je fundamentele visie hooguit twee keer per jaar aanpast.”
Weinig restricties
Veel restricties hebben de fondsbeheerders niet. “Ze zijn er wel, maar die zijn ruimer dan onze maximale convicties. Dat komt ook omdat we heel veel kleine posities innemen.” Voor het fonds werd een eigen benchmark ontwikkeld, op basis van een optimale mix van vastrentende categorieën: 4% high yield, 4% emerging market debt (hard currency), 8% emerging market debt (local currency) en 84% Barclays Euro Aggregate die voornamelijk bestaat uit eurostaatsobligaties, maar ook investment grade bonds, covered bonds en overheidsgerelateerde obligaties omvat.
Het concept van de totaaloplossing voor fixed income is al ouder dan 2004. Voor institutionele beleggers, met name Nederlandse pensioenfondsen, doet ING IM dat al meer dan vijftien jaar. Maar sinds 2004 zit het ook in een retailverpakking en met succes. Want over de afgelopen vijf jaar werd de benchmark met 0,57% per jaar verslagen, net iets meer dan de doelstelling van 0,50% per jaar. Dit jaar ligt de outperformance lager, als gevolg van de moeilijke marktomstandigheden.
Van Zwol: “In tijden van crisis lopen de correlaties op. Wij bouwen dan ook risico af en dan ben je meer afhankelijk van die ene call die je maakt, in dit geval of de euro de crisis overleeft of niet.” Dat risico afbouwen gebeurt stapsgewijs en werd ingezet nadat in maart bleek dat de politieke leiders begonnen te praten over een private bijdrage aan de verliezen. “Op dat moment realiseerden we ons dat de kansen op een slechte afloop van de eurocrisis snel toenamen.”
Een benchmark verslaan is aardig, de benchmark over vijf jaar verslaan is nog aardiger, maar het zegt nog niets over het absoluut rendement. De grafiek sinds lancering laat zien dat het fonds na bijna zeven jaar iets onder de startwaarde noteert. Maar vier eker per jaar wordt er 1% dividend uitgekeerd. het totaalrendement inclusief rendement is 24,4% wat neerkomt op net iets meer dan 3% rendement per jaar - iets meer dan een spaardepositó.
Doe het zelf
ING First Class Obligatie Fonds heeft dit jaar een voorsprong van 0,25% op zijn index. De hamvraag is hoe het fonds reageert indien de euro uiteen valt. Van Zwol: De hamvraag is of het fonds ook een uiteenvallen van de euro overleeft. “Door de mix heeft de portefeuille sowieso een dempend effect. Als er een oplossing komt voor de euro crisis Als de euro overleeft dan zullen de Bunds achterblijven, maar de risicovollere assets harder oplopen. Klapt de euro, dan gebeurt precies het omgekeerde.”
Speciaal voor beleggingsadviseurs heeft het fonds op haar eigen website een tool gemaakt waarbij beleggers hun eigen vastrentende portefeuille kunnen samenstellen – geheel in lijn met de oorspronkelijke opdracht waarmee de fondsbeheerders ooit zelf naar huis werden gestuurd. Vervolgens kan het effect van verschillende marktontwikkelingen op die portefeuille worden nagebootst om inzicht te krijgen in de risicorendement karakteristieken. En, uiteraard, dat kan dan weer vergeleken worden met die van ING First Class Obligatie Fonds.