De onverwachte uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen zorgt voor de tweede schokgolf dit jaar. Een forse sell-off in de aandelenmarkten is het gevolg. De eerste schokgolf van dit jaar was in juni toen de uitslag van het Brexit-referendum werd bekendgemaakt.
Destijds viel de AEX in één dag zeer fors terug naar de 410 punten. Dit zorgde toen voor de eerste hogere middellangetermijnbodem in de AEX na de zeer belangrijke langetermijnbodem die in februari bij 378,50 op de borden werd gezet.
In de afgelopen dagen leek de correctie in de markt ten einde na de test van de belangrijke steun rond rond 437,50 tot 440. In deze zone lagen:
- het 200-daags gemiddelde
- de stijgende bodemlijn sinds februari
- de dubbele bodem die in augustus en september op de borden werd gezet
Let op de slotkoers
Ook werd een bodempatroon gevormd, een island reversal. De forse neerwaartse gap van vandaag en de neerwaartse doorbraak van de 437,60 zorgen ervoor dat de stijgende trend in het middellangetermijnbeeld zoals we die tot nu toe kenden ten einde lijkt te zijn gekomen.
Wel is de slotkoers van vandaag belangrijk, mocht de AEX boven de 437,60 sluiten, dan is de kans aanwezig dat het ging om een intraday-overshoot en blijft de huidige opgaande middellangetermijntrend intact. Maar daar is nu nog niets over te zeggen.
Het is in de komende tijd zoeken naar een nieuwe modus. De lange trends in de aandelenmarkten blijven opwaarts gericht, maar de krachtige opwaartse bewegingen in het middellangetermijnbeeld zijn waarschijnlijk ten einde gekomen.
Een vervolg naar hogere jaartoppen kunnen we daardoor in de komende tijd waarschijnlijk wel vergeten.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Mogelijke keerpunten
Het is nu de vraag hoe deze onverwachte schokgolf in de markten wordt verwerkt. Hoe nu verder? Tot hoever kan de AEX nu zakken, ofwel waar liggen de belangrijke mogelijke keerpunten voor een herstelbeweging?
Een belangrijk punt op de grafiek is de oude bekende 426-puntengrens. Dit was in de lentemaanden meerdere keren de ondergrens van elke terugval. Als ik de Fibonacci-techniek toepas op de hele opgaande beweging vanaf de februari-bodem bij 378,50 tot de jaartop van 466,20 dan liggen deze niveaus bij:
Daarbij kan het eerste (433) niveau een belangrijke rol gaan spelen. We zien namelijk vaker dat tijdens een forsere tegenreactie een dergelijk niveau wordt getest als eindpunt van een tegenreactie. We zullen vandaag en mogelijk de komende dagen moeten afwachten tot waar deze terugval zal doorzetten.
Nieuwe modus
Om de stijgende langetermijntrend in gevaar te brengen zal de AEX nog aanzienlijk verder moeten doorzakken en deze trend blijft naar mijn mening intact in de komende tijd.
Ook moeten we de RSI in de gaten houden. Ten tijde van de Brexit schoot die ook in een forse oversold-conditie waarna direct een herstelbeweging startte. Feit blijft dat met de doorbraak onder de zone 437,60 tot 440 een nieuwe situatie ontstaat.
Het zal de nodige tijd kosten om een nieuwe middellangetermijnmodus te ontdekken. De kans is daarbij aanwezig dat in het middellangetermijnbeeld een brede en meer zijwaartse fase ontstaat die de komende maanden zal worden voortgezet.
Terug tot 410?
Na de verwerking in de komende dagen van deze verkiezingsuitslag zal het verwachte herstel bepalen of er daadwerkelijk een bodem gevormd is, of dat deze verkiezingsuitslag meer neerwaartse ruimte zal vrijmaken richting mogelijk de 410-bodem.
Een eerste verbetering treedt overigens op zodra de AEX vandaag of morgen alsnog boven de 437,60 weet te sluiten en zich boven het eerste langere (433) Fibonacci-niveau weet te handhaven. Het is echter onmogelijk om met dit soort schokgolven hier een duidelijk antwoord op te geven.
Dit blijft de onvoorspelbaarheid in de markt bij dit soort events. We moeten nu alert zijn op eventueel te vormen bodempatronen in de candlesticks, maar de mate van herstel zal uiteindelijk bepalen waar en of een volgende bodem in het middellangetermijnbeeld zal worden gevormd.
Wel zal hiermee uiteindelijk een minder steile opgaande middellangetermijntrend kunnen ontstaan (zolang de AEX boven de 410 weet te blijven), maar de ontwikkeling van een dergelijke nieuwe trendmatigheid zal de nodige tijd kosten.