Fondsbeheerders zetelden lange tijd in een comfortabele fauteuil, maar dat luie leventje is over. De leunstoel is een schopstoel geworden.
Mark Glazener profeteerde het, ruim een half jaar geleden al in
IEX Magazine: de lat komt hoger te liggen.
Fondsbeheerders worden voortaan afgerekend op hun presteren over een periode van drie jaar, stelde de beheerder van hét Robeco Fonds destijds. Wie zijn of haar dienstdoende index niet weet te verslaan, kan inrukken.
Beleggingsfondsenland leek echter rustig verder te dutten, maar begint nu te ontwaken door het knarsende en piepende geluid van het gezaag aan stoelpoten. Robeco was, zoals het marktleiders betaamt, de eerste die de kussens flink opschudde in eigen huis.
Outperformance
Topman George Möller, een erkend knuppelwerper en gevreesd in menig hoenderhok, heeft de lat bij de Rotterdamse vermogensbeheerder fors hoger gelegd. Eind 2007 moet 60% van de fondsen een beter rendement halen dan de relevante index. Volgens Möller noopt de toegenomen concurrentie Robeco tot het behalen van betere prestaties.
Schouderklopjes vielen hem ten deel, maar niemand stelde de voor de hand liggende vragen. Als 60% het doel wordt, hoe slecht is het dan nu gesteld met de fondsen? Over de laatste drie jaar blijkt slechts 30% van de tientallen Robeco-fondsen de index te hebben verslagen. Over de laatste twaalf maanden lukte dat 40% en sinds 1 januari van dit jaar 72%.
Geen reden om de vlag uit te hangen, maar, zo wordt voorzichtig geopperd, wel een teken dat de kentering is ingezet. Volgens Möller is een outperformance door 60% van de fondsen reëel en haalbaar, maar is dit percentage wel gekozen met enige vorm van ambitie. Waar lag alleen de lat voordat die verhoogd werd tot 60%?
Rood: AEX
Blauw: Robeco Fonds
Geen lat
"Er wás helemaal geen lat", zegt woordvoerder Ronald Florisson van Robeco terugblikkend op het pre-Möller tijdperk. "Per fonds werd getracht met actief beheer de vergelijkbare index te verslaan." Daarin slaagde de bekendste vermogensbeheerder van Nederland niet bepaald cum laude en dat verklaart Möllers knuppel.
Is het ook niet beschamend dat Robeco pas hervormingen door wil voeren onder druk van de toenemende concurrentie na jarenlang de underperformance bijna achteloos als een fait accompli voor te schotelen aan haar klanten? Florisson: "Leg mij het woord beschamend niet in de mond. Van 1999 tot 2001 presteerden onze fondsen buitengewoon goed."
"In de jaren 2002 tot halverwege 2004 zijn we daarin inderdaad niet goed geslaagd. Sinds de zomer van 2004 gaat het alleen de goede kant op.” Fondsen presteren weer beter, mede omdat de aandelenselectie meer centraal is gezet. Rijst natuurlijk weer de vraag hoe dat voor die tijd was... Of er sprake is van meer dan een korte oprisping moet in elk geval nog blijken.
Revolutie
Uiteraard gelden de kritische kanttekeningen niet alleen Robeco, maar alle partijen die nog voort dommelen op hun roze wolk. De slechte rendementen van 2001 en 2002 konden door eerdere prestaties worden weggemoffeld onder het etiket tijdelijke tegenslag, maar dankzij de marktwerking en het concurrentie-effect wordt alles nu beter.
Dat laatste moet natuurlijk nog blijken, maar in ieder geval krabt de sector zichzelf achter de oren. Bij ABN Amro zouden ook geluiden te horen zijn dat scoren belangrijker wordt. Zelf ontkent De Bank dit overigens. Een woordvoerder meldt kortaf dat de focus altijd al op rendement heeft gelegen.
Over harde doelstellingen doet ABN Amro geen uitspraken. Is er nu wel of niet beweging in fondsenland? Het is maar de vraag of er, zoals in diverse media klakkeloos wordt aangenomen, écht sprake is van een revolutie. Hoe wrang het voor de fondsbeheerders ook is, een harder klimaat is voor de belegger gunstig, stellen commentatoren.
Rood: AEX
Blauw: ING Hoog Dividend Aandelen Fonds
Sterrencultuur
Dat klinkt logisch, maar heeft ook een groot nadeel. Fondsbeheerders die twee jaar bij de index achter zijn gebleven kunnen grote risico’s aangaan en gekke bokkensprongen maken om hun vege lijf te redden, voor zover de maximale afwijking van de index dat toestaat. Wie er alleen in slaagt zich positief te onderscheiden, klimt langzaam op tot de sterrengalerij.
Wat de Amerikanen al langer doen en ook in Engeland de gewoonste zaak van de wereld is geworden, ontluikt nu ook in de polder. Niet de fondsen, maar hun beheerders krijgen sterren aangemeten. Volgens beheerder Jorik van den Bos van het ING Hoog Dividend Aandelen Fonds verandert het wereldje echt snel.
"Ja, er begint een sterrencultuur te ontstaan, waarbij ik volgens Freddy van Mulligen (Morningstar), één van de nieuwe idolen ben. Die trend is inderdaad zichtbaar, hoewel het enigszins wordt beperkt doordat de distributie van de fondsen grotendeels bij banken zelf ligt. Nee, ik heb nog geen aanbiedingen gehad."
Tot de deur
Wel heeft Van den Bos wéér een nieuwe prijs voor op de schoorsteenmantel. Hij won vorige week, net als mede IEX.nl Magnificent Sevenlid-lid Ivan Nyssen (Capital@Work) een S&P Cash Award. Dat geldt ook voor Albert Jellema. De rijzende ster van ABN Amro sleepte die prijs binnen met zijn ABN Amro High Income Equity Fund. Lang nagenieten is er niet bij.
Jellema verlaat de bank met de award onder zijn arm en sluit zich aan bij het Amsterdamse hedge fund GO Capital, dat al sinds het begin van haar bestaan de toeschouwers verbijstert met torenhoog rendement. Voor beleggers in ABN Amro Income Equity Fund is er geen reden tot paniek, want volgens de bank beheert een team het fonds.
Kortom, de sterrenstatus reikt wat dat betreft tot aan de deur.
Peter van Kleef is financieel journalist en redacteur bij IEX.nl. Op moment van publicatie had Van Kleef geen positie in de genoemde aandelen. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel
beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Uw
reactie is welkom op peter@iex.nl