De laatste maand van dit jaar is dramatisch begonnen. Mijn eindejaarsdoel van 490 tot 495 lijkt nu een onmogelijke opgave te worden. Dit doel blijft voor de komende tijd wel intact maar de kans is groot dat dit niveau dit jaar niet meer op de borden zal verschijnen.
Met één zeer negatieve handelsdag werden meerdere belangrijke steunpunten neerwaarts gebroken, waardoor een einde kwam aan de steile opgaande beweging. Deze beweging kende drie raakpunten. Ook de neerwaartse doorbraak van 455,30 zorgde voor een verdere verslechtering in het zeerkortetermijnbeeld.
Toch zou pas een structureel slot onder de zone 447 tot 448 een verdere neerwaartse draai bewerkstelligen. De AEX sloot slechts enkele honderdsten van een punt hieronder. Ook moesten we de andere Europese indices in de gaten houden en die bleven boven belangrijke niveaus.
Volgende bodem?
De kans op een opwaartse draai acht ik groot en daarmee ook de kans op de vorming van een volgende bodem. Deze bodem kan een belangrijke hogere bodem na de septemberbodem worden voor een aanzienlijk mildere, minder scherp stijgende bodemlijn in het middellangetermijnbeeld vanaf de septemberbodems.
Ook zien we in veel indices een mooie terugtest tijdens de terugval en de vorming van omkeerpatronen in de daggrafiek.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Met deze terugval en slot bij de zone 447 tot 448 heeft de AEX de eerste bodem van november ruimschoots getest, maar ook voor de tweede keer de neklijn van een groot omgekeerd hoofd-schouderpatroon. Verder ligt hier het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau van de gehele stijging vanaf de septemberbodems.
Correcties zijn nodig
Ondanks de neerwaartse doorbraken vorige week door belangrijke steunpunten ben ik zeker niet negatief voor de komende maanden. Correcties zijn uiteindelijk nodig om de hogere bodems te plaatsen en daarmee de contouren van een trend.
Met de beweging van vorige week zijn de scherpe opwaartse kantjes van de sinds september opgaande beweging verdwenen. Afgelopen vrijdag vormde de AEX met een intraday-dieptepunt een bodem bij 443,70. Een slotkoers rond de 447 tot 448 is nu belangrijk voor het verdere vervolg.
Dit resulteerde uiteindelijk in de vorming van een hammer. Aangezien de daling in een rechte lijn is verlopen in slechts enkele handelsdagen is er verder nog geen dalende toppenlijn te zien. Een verdere verbetering treedt op boven de 455,30.
Herstel naar 473
Het eerste Fibonacci-retracementniveau tussen de recente top van 474,85 en de huidige bodem van 443,70 ligt bij 455,50, ongeveer gelijk aan de genoemde voormalige bodem. Een opwaartse doorbraak hiervan betekent dat de huidige correctie van rond de 8% waarschijnlijk dan ten einde is gekomen.
Belangrijke steunpunten zijn getest, een hammer is gevormd en de kans op een herstelbeweging en de afronding van een bodem is zeker reëel. Voor de komende tijd lijkt dan ook een herstelbeweging naar de zone rond de 473 het maximale maar wel reële scenario.
Mijn doelen voor het komende jaar blijven gewoon intact, maar een test van de zone 490 tot 495 lijkt niet meer haalbaar dit jaar en moet ik verplaatsen naar de eerste maanden van 2016.
Andere indices
Ik gaf al aan dat ook de situatie in andere indices nauwlettend moet worden gevolgd. Een doorbraak alleen in de AEX door de zone 447 tot 448 (structureel van enkele dagen) zou een vals signaal kunnen zijn.
Als andere indices een dergelijke beweging ook laten zien dan zou meer neerwaartse ruimte vrijkomen richting mogelijk de 431 punten. Maar de forse neerwaartse beweging van begin december zorgde wel voor een meer en breed zijwaarts verloop voor de komende weken.
Daggrafiek DAX
Klik op de grafiek voor een grote versie
DAX: positief omkeerpatroon
De DAX bleef nog boven zijn novemberbodem, een brede opwaartse gap, het 50-daags gemiddelde en de neklijn van een groot omgekeerd hoofd-schouderpatroon. Dit heeft natuurlijk ook te maken met het feit dat de DAX enige tijd geleden al opwaarts door het vergelijkbare 473-AEX-niveau brak.
De Duitse index heeft mijn doel van 11.600 tot 11.800 net niet behaald in de afgelopen weken, maar de kans hierop blijft reëel in de komende weken. De koers vormde vrijdag boven de genoemde steunpunten verder een grote hammer, een positief omkeerpatroon.
Boven de zone 11.055 tot 11.080 lijkt de bodem definitief te zijn gezet. Ook hier geldt dat de kans op de vorming van een belangrijke bodem reëel is en de DAX nu zou moeten omkeren.