Stel dat zowel de aandelen- alsmede de obligatiebeurzen crashen, wat moet u dan doen? Nu kunnen er verschillende oorzaken zijn voor een dergelijke crash, maar stel dat het begint in de obligatiemarkt en dan met name in de staatsobligaties, welk scenario gaat zich dan af spelen?
Een scenario van faillerende overheden is niet zo onwerkelijk als het lijkt. Zo hebben wij natuurlijk de PIIGS (Portugal, Ierland, Italië, Griekenland en Spanje), maar in de opkomende markten zijn aardig wat overheden die in het nauw zijn gedreven. De aansterkende dollar heeft namelijk voor veel problemen gezorgd.
Veel van de schuld die opkomende markten hebben uitstaan is namelijk in dollars (dus niet in lokale munt). Door het aansterken van de dollar is deze schuld dus groter geworden in lokale valuta. Overheden met een schuld in dollars (zonder de mogelijkheid die te printen) zitten dan in een zeer onaangename positie.
In een aantrekkende wereldeconomie is dit wellicht niet zo’n probleem, maar in een afkoelende wereldeconomie wel.
Het China-effect
De problemen met China, de grootste importeur van vele grondstoffen, begint de exportprestaties van veel opkomende landen onder druk te zetten. Veel opkomende markten zitten dan met het probleem van een dreigende recessie, een dalende munt en een stijgende schuld (gemeten in lokale valuta).
De recessie vraagt om een renteverlaging, maar de dollarschuld vraagt juist om een verhoging. Dit is dus een vreselijke situatie om in te zitten en helaas is dit nu het geval voor veel opkomende landen zoals Brazilië.
PIIGS
Dus stel dat deze ontwikkelingen tot faillerende overheden gaan leiden, wat dan? Aandelen en obligatiemarkten in de zwakkere opkomende markten zullen worden afgemaakt, terwijl de wat meer solide opkomende markten ook worden meegesleurd, al zij het in minder extreme mate.
Ontwikkelde landen krijgen dan ook het nodige op hun bord. De PIIGS-staatsobligaties zullen dan ook klappen gaan krijgen en aandelen zullen zich in eerste instantie ook niet ontrekken aan de malaise.
In deze situatie zullen veel centrale banken zich genegen voelen om met extra onconventionele maatregelen te komen, QE-turbo, QE-kwadraat, of iets dergelijks. Vraag is of het genoeg is om de obligatiemarkt te kalmeren.
Met al dat geweld in obligatiemarkten en aandelenmarkten wereldwijd, zullen veel institutionele partijen proberen de risico’s te beperken door in zo liquide mogelijke beleggingen te gaan zitten.
Helikoptergeld
Op dit moment is er nog geen alternatief voor de Amerikaanse dollar, dus de gedachte is dat veel van dit geld (wat belegd moet zijn volgens regulering; pensioenfonds mag bijvoorbeeld niet 100% in cash zitten) wel naar de Amerikaanse markten zal gaan vloeien.
Vraag is dan welke mix gehanteerd zal gaan worden; hoeveel in obligaties en hoeveel in aandelen? Gezien problemen in obligatiemarkten wereldwijd, kan er een kleine rotatie ontstaan waardoor er dus relatief meer geld naar Amerikaanse aandelen gaat dan naar Amerikaanse obligaties.
Gezien het feit dat de Amerikaanse aandelenmarkt een heel stuk kleiner is dan de Amerikaanse obligatiemarkt, kan zo’n kleine rotatie al grote gevolgen hebben. Beleggers zoals Armstrong denken dan ook dat (na crash in de Dow naar 13.000), de Dow zo naar de 30.000 kan gaan!
Scenario’s
Of het allemaal zo zal lopen is natuurlijk nog maar de vraag. Hoe, waar en waarom de eerste marktcrash plaatsvindt, bepaalt nogal de mogelijke uitkomst. Verder staat de reactie van overheden en centrale banken niet vast. Het is in ieder geval wel een mogelijk scenario dat goed van pas kan komen als de krach dan eindelijk daar is.
Moet u natuurlijk wel zorgen dat hij zijn kruit droog houdt! Om de tafel zitten met een beleggingsadviseur om de gehele portefeuille eens tegen het licht te houden, is dus geen overbodige luxe.
Wat schaven aan bepaalde posities, de asset allocatie wat veranderen en enkele crash verzekeringen inbouwen (via bijvoorbeeld opties en turbo’s), zijn acties waar u aan kunt denken. Maar, zoals vaker gezegd, veel hangt af van welk scenario u voorziet.
Mochten er nog lezers zijn met een steekhoudend alternatief scenario, dan kunnen ze die altijd naar mij mailen. Wellicht dat ik er eentje uitlicht in een volgende column.