Een pyromaan die zijn eigen huis in de fik steekt en vervolgens een feestje viert bij het aanschouwen van de ruïnerende gevolgen. Dat beeld kwam bij mij op toen ik de beelden van dolenthousiaste Grieken zag. Uitgelaten mensen bevolkten de straten met vlaggen en toeters.
Zo'n vreugde kennen we hier alleen als het Nederlands elftal (bijna) wereldkampioen is. Maar in de Helleense republiek was geen sprake van een voetbalfeestje. Zojuist had het volk besloten dat het geen zin meer had in verdere hervormingen en het wel best vond met die staatsschuld.
Alles zou daardoor beter worden. Als dat al een juiste analyse zou zijn, dan gaat het wel via het pad van de verelendung. De Grieken lijken in het afgelopen half jaar niet beter te zijn geworden van de opmerkelijke keuze van een radicaal linkse regering.
Griekse trots
Gesloten banken (voor links misschien een ideaal?), een achteruithollende economie, vermogen dat dreigt te verdampen en de irritatie van 27 regeringsleiders op de hals gehaald. Ziedaar de oogst van zes maanden Tsipras.
Het zijn geen resultaten om over naar huis te schrijven. Maar goed, kennelijk vergoedt de Griekse nationale trots veel en lucht het op een middelvinger naar de schuldeisers op te steken. Hoe nu verder? Het is naar mijn mening onmogelijk dat de Europese leiders nog verdere concessies aan Griekenland doen.
De afgelopen jaren heeft het land al enorme hulp gehad van zijn partners. Het houdt een keer op. Vaak wordt aangegeven dat Europa hardvochtig is en geen oog heeft voor de noden van het Griekse volk. En, zo wordt nogal eens gesteld, de Grieken zijn de afgelopen jaren helemaal niet geholpen.
Verlichting
Het zijn de (West-)Europese banken die van de ondergang zijn gered toen zij nog bakken met Griekse staatsschuld op hun balansen hadden. Beide stellingen zijn onzinnig. Ten eerste heeft Griekenland wel degelijk veel hulp gehad de afgelopen jaren.
De instituties hebben voor veel verlichting gezorgd bij de eerdere herstructurering van de Griekse staatsschuld. De rentelasten voor Griekenland zijn, als percentage van het bruto binnenlands product, met 3,9% lager dan voor bijvoorbeeld Italië (4,7%) en Portugal (5,0%), zoals het FD berichtte.
Ook de aflossing zijn, uitgezonderd 2015 en 2016 erg laag. De directe last van de staatsschuld kan dus geen reden zijn van de dramatisch situatie in Griekenland.
Sirtaki
De opvatting dat de banken de Griekse sirtaki zijn ontsprongen, berust ook op een "misverstand". De schuldherstructurering van 2012 betekende voor de particuliere sector, met name de banken, een schuldafschrijving van meer dan 50%. Op een veilig geachte belegging is dat geen kleinigheid.
Eigen schuld van de banken, hoor je dan nog napruttelen, hadden ze maar niet zoveel geld aan het zwakke Griekenland moeten uitlenen. Maar ja, dan zou ongetwijfeld het verwijt hebben geklonken dat niet de politiek, maar de banken het lot van het land bezegelden door hen geen geld te willen lenen.
Althans niet tegen de rente die toen ook voor de andere eurolanden gold.
Beleggingsconsequenties
Hoe dan ook, het is een (politieke) chaos in Europa. De vraag is wat de beleggingsconsequenties zijn van deze puinhoop. Stel dat het tot een Grexit komt, de meest waarschijnlijke uitkomst van de allesbeslissende (Alweer? Ja, alweer!) eurotop komende zondag. Er zijn twee denkrichtingen.
Ten eerste kun je stellen dat door de Grexit de euro weer sterker wordt. De zwakste schakel is eruit. Het vertrouwen in de resterende eurolanden neemt toe. Alle focus is weer gericht op de economische groei. Eerder vroeger dan later zal de ECB kunnen stoppen met ultraruime monetaire beleid.
De eurolanden kunnen zich nu weer volop bezighouden met de economie. Het vertrouwen in de euro neemt toe.
Gevolgen: de euro stijgt in waarde en de rentestijging zet door. Voor aandelen betekent dit een gematigde ontwikkeling. Enerzijds is er een positieve impuls van een groeiende economie, anderzijds een remmende factor door rente- en eurostijging.
Aanhoudende onrust
Het is ook mogelijk, dat lijkt mij het meest waarschijnlijke scenario, dat de onrust aanhoudt. De euro blijkt geen onomkeerbaar project en van tijd tot tijd zullen de nieuwe zwakke landen door de financiële markten in het vizier worden genomen.
De euro blijft fundamenteel zwak en de ECB zal zo lang mogelijk de rente laag houden. In dit scenario zullen de aandelenkoersen toch een flink herstel kunnen laten zien, vooral gestut door de lage rente en de zwakke euro.
Natuurlijk is ook een derde scenario nog mogelijk: doormodderen. Gezien de uitspraken van de diverse regeringsleiders lijkt mij dat (nu) de minst waarschijnlijke, en eerlijk gezegd ook de slechtste "oplossing".
De onzekerheid binnen de eurozone blijft, de politieke onrust neemt alleen nog maar verder toe. In dit scenario zullen rente en euro ook zwak blijven, maar zullen de aandelenkoersen amper herstellen van de flinke koerscorrectie van de afgelopen weken.
De onzekerheid over een eventuele toekomstige Grexit blijft boven de markt hangen.
Grieks wanbeleid
Terug naar Griekenland. Wat de uitkomst ook is van het overleg de komende dagen, de Grieken gaan een zeer moeilijke tijd tegemoet. Dat komt niet door Europa en zelfs niet in de eerste plaats door Tsipras en consorten, hoewel zij de situatie wel enorm verergerd hebben.
De komende slechte tijden zijn de consequenties van het wanbeleid dat in het land is gevoerd. Het is niet anders, maar de Griekse bevolking zal zelf de lasten daarvan moeten dragen. Binnen of buiten de euro.
Hervormingen zijn de beste garantie om uitzicht te hebben op beter tijden. Ik vrees echter dat we de komende jaren Griekenland maar beter Hellas kunnen noemen.