Al redelijk snel na het bekendmaken van het opkoopprogramma van de ECB (QE), werden er al kanttekeningen geplaatst bij de genoemde grootte, namelijk meer dan 1,1 biljoen euro. Door technische factoren kan het zijn dat deze grootte nooit gehaald kan worden.
Dit heeft weer consequenties voor, onder andere, Duitse staatsobligaties (Bunds) en de mate van veiligheid Bunds kunnen verschaffen. Klinkt administratief, maar de consequenties zijn enorm.
QE Het opkoopprogramma van de ECB is aan bepaalde regels gebonden. Zo is bepaald dat het grootste gedeelte van het opkopen gedaan zal worden, niet door de ECB (8%), maar door de NCB (nationale centrale banken zoals DNB, Bundesbank, et cetera): 92%.
Ook mogen de staatsobligaties die worden opgekocht niet onder het niveau van de depositorente noteren (yield), ofwel minus 0,20%. Verder mag er maar maximaal 20% van een uitstaande staatsobligatie opgekocht worden per centrale bank met een max van 33% over alle NCB. Ook moet de resterende looptijd nog minimaal twee jaar zijn en maximaal dertig jaar.
Tekort aan Bunds
Tezamen met drie pagina’s aan andere regeltjes, kan worden uitgerekend of er ergens tekorten aan staatsobligaties zich voor zullen doen. Zo heeft Citi recent berekend dat er wel degelijk schaarste is bij Duitse staatsobligaties.
Zo zal er binnen weken met opkopen van Bunds die zeven jaar en langer lopen moeten worden begonnen, omdat de Bunds met kortere looptijden al negatief noteren (dus onder -0,20%) en/of maximale hoeveelheid al is bereikt. Voor je het weet staan de tienjarige Bunds ook negatief.
Het gevaar
Nu lijkt dit triviaal, maar Bunds worden als benchmark gebruikt voor een verscheidenheid aan financiële producten. Die zullen dan ook allemaal fout geprijsd worden door het QE-programma van de ECB. Verder worden staatsobligaties (zoals Bunds) gezien als zeer degelijke en veilige beleggingen.
In 2008-2009, toen de beurzen door het putje gingen, was de klap iets van 15,5% in de Barclays US Bond Index, wat relatief te doen is. Maar met de AAA gewaardeerde Bunds (zelf de Verenigde Staten heeft dat niet) op weg naar negatieve yield over zowat de gehele curve, hoe veilig zijn staatsobligaties dan?
Hoe veilig zijn Bunds?
Bunds zijn zowat het belangrijkste component in de buffers van de financiële sector om een crisis zoals 2008-2009 te doorstaan, maar geldt dit nog onder de huidige omstandigheden?
Stel dat, voor wat voor reden dan ook, de yield op tienjarige Bunds van de huidige 0,09% naar 1,75% zou gaan (nog steeds extreem lage rente), dan komen we in een echte crisis terecht (voor meer info, zie dit Bloomberg-artikel.
En hier wordt dan ook gelijk duidelijk wat de schadelijke effecten zijn van QE en hoe moeilijk het wordt voor de ECB (en andere centrale banken) om dadelijk, op een ordelijke wijze, te stoppen met QE. Het lijkt wel of er geen weg terug is.
Short Bunds?
Bill Gross (ex-Pimco, nu bij Janus), ook bekend als de bondkoning onder beleggers heeft dus recent gezegd dat Bunds “the short of a lifetime” zijn (zie de bovenstaande link). Dat Bunds op waanzinnig lage yields noteren is duidelijk. Maar het kan natuurlijk nog gekker.
De ECB kan de regels van haar opkoopprogramma wijzigen en de yield nog verder onder druk zetten. Of de bodem in yields al gezet is? Ik weet het niet. Wat ik wel weet, is dat dit een van de posities is die in de boeken terecht gaat komen, net zoals de fameuze shortpositie op het Britse pond van George Soros.
Verzekering
Hoe dan ook, het moge duidelijk zijn dat zelfs veilige havens niet meer de veiligheid kunnen bieden die veel beleggers hiervan verwachten. Staatsobligaties zijn niet meer geschikt om als buffer te fungeren. Beleggers zullen aan de shortzijde moeten kijken om zich te verzekeren tegen een nieuwe beurscrisis.
Daarin kan spreiding worden aangebracht zowel tussen als binnen de verschillende beleggingscategorieën en met verschillende producten zoals opties en turbo’s. Binnenkort, meer informatie hierover.