In mijn afgelopen columns maakte ik de volgende statements:
- “Zet maar vast in uw agenda: 15 januari 2014. Op alle fronten staat er een cyclisch patroon gepland voor het midden van januari,” schreef ik op 9 december 2013. Dit werd een belangrijke top.
- “Volgens de 1929- én de 2004-analogie krijgen we nu eerst een bodem en dan herstel richting eind februari.” Schreef ik op 4 februari, de dag waarop de AEX-index de laagste koers van de maand maakte.
De Europese beurzen bleven na een sterke opleving tot het einde van februari in stagnatie. Wall Street kon, geholpen door de zwakke dollar, wel een vuist maken naar boven. Er was dus een duidelijk herstel zichtbaar.
Toevallig of niet, de politieke spanningen die sinds dit weekend voor onrust zorgen komen na het einde van de maand waarin het herstel plaats zou vinden.
Mijn uitganspunt is dat het sentiment op de beurs in golfbewegingen verloopt en dat dit analyseerbaar is. In bepaalde periodes zijn beleggers gevoeliger voor paniek en in de andere periodes bekijken beleggers de situaties met meer optimisme en worden de negatieve invloeden beperkt.
AEX: belangrijke weerstand 400
Er loopt een duidelijke steunlijn over de bodems van het afgelopen jaar. Deze lijn kan parallel over een aantal toppen en bodems worden gelegd. Die lijn werd de afgelopen weken geraakt bij 402. Dit is een belangrijk niveau, om verder te herstellen is het een voorwaarde dat de index hierboven zal sluiten.
Deze mogelijkheid is nu even geweken. Gebeurt dit, dan is 410 het eerste richtpunt. Bij een beweging onder 395 is 390 een niveau van belang, ik zal hier letten op koopsignalen met de voorwaarde dat de index niet onder dit niveau sluit.
Dalingen zullen waarschijnlijk nog correcties blijven in de opgaande langeretermijntrend.
380, 400 en 410
Ik bekijk voor het bepalen van steun en weerstanden ook de open interest van de indexopties. Dit geeft, anders dan het handelsvolume op een bepaalde dag, aan hoeveel optiecontracten er in totaal open staan in portefeuilles van beleggers op een bepaald expiratieniveau.
Mijn ervaring leert dat dit een zeer interessant hulpmiddel is. Een belegger die een call koopt verwacht een stijging, andersom verwacht de koper van een put een daling. Wanneer een koper van een 400-call of -put deze ziet expireren op 400 lijdt die als het ware de meeste pijn, de optie zal dan waardeloos expireren terwijl er op voorhand wel een beweeglijkheidspremie is betaald.
De strikes met de meeste openstaande contracten zijn dus gevoelig in de markt. Mijn ervaring is dat deze punten zowel aantrekkingskracht als weerstand vormen. De afgelopen maanden waren structureel de meest verhandelde opties bij de 380-strike aan de onderkant en bij 400 en 410 aan de bovenkant.
De verdeling was vrijdag 28 februari als volgt:
Top bij 430
In de maart-opties is duidelijk te zien dat tussen 400 en 405 de meeste callopties in portefeuilles staan. De voorlopige high sinds de februaribodem ligt precies tussen deze strikes. Aan de onderkant heeft het 380-niveau een groot gewicht.
Ik verwacht dat de bodem die in februari is gezet een cyclisch belangrijke is. Wanneer we naar de juni-opties kijken (de belangrijkste expiratiemaand de komende periode) dan schieten de 430- en 440-strikes er met kop-en-schouders bovenuit.
Vooral de 430-strike is opvallend omdat dit in andere maanden een weinig verhandelde strike is. Ik verwacht dit jaar nog hogere toppen en het heeft een grote kans dat er tussen 430 en 440 in de eerste helft van dit jaar een belangrijke top geplaatst zal worden.
S&P 500: negatieve divergentie ten top
Een van de waardevolste, zo niet de meest waardevolle, technische indicator is de RSI. Die meet de relatieve sterkte tussen de positieve en negatieve handelsdagen. Wanneer de index een hogere top maakt en de indicator een lagere spreekt men van negatieve divergentie.
Het is op zich geen krachtig signaal, in een positieve trend is het gebruikelijk dat de RSI afzwakt, dat heeft met de rekenkundigheid van de formule te maken. Het is echter uitzonderlijk wanneer dit tot 5 maal toe op rij gebeurt zoals in de S&P 500. Daarbij raakte de koers ook nog eens de bovenkant van het trendkanaal.
Zo lang de indicator geen nieuwe top maakt zijn beleggers gewaarschuwd voor een verzwakking van het technische beeld. Een lagere opening na een recente high houdt daarentegen meestal niet lang stand.
Het gat (verschil tussen opening en vorig slot) dat dan ontstaat wordt binnen afzienbare tijd en vaak al in de eerstvolgende dagen opgevuld. Op langere termijn houd ik nog rekening met meer herstel, in een komende dip kan weer op koopsignalen worden gelet.