Beleggers hadden de shock van de aftocht van Larry Summers nog niet goed verteerd, of ze kregen vorige week alweer een nieuwe opdoffer te verwerken. Tegen alle verwachtingen in veranderde Bernanke het geweer van schouder en besloot om geen vermindering van het opkoopprogramma van staatsobligaties (QE) door te voeren.
Nochtans had hij sinds mei van dit jaar duidelijk laten verstaan dat een tempering van het uitzonderlijke monetaire beleid tot de mogelijkheden behoorde. Uiteraard gaf hij hierbij telkens aan dat een dergelijke ingreep afhankelijk zou zijn van de economische data in de Verenigde Staten.
Om een lang verhaal kort te maken: de Amerikaanse economie was er helemaal niet zo goed aan toe als Bernanke eerder had laten uitschijnen. Wie een beetje naar de relevante data had gekeken – bbp, inflatie, werkloosheid, et cetera zag dit al van ver aankomen.
Rentesprong
Het economische herstel blijft fragiel. Bovendien had Bernanke het in zijn toelichting over een "verkrapping van de financiële condities". In gewone mensentaal betekent dit dat de omstandigheden op de financiële markten opnieuw verslechteren.
Aan de basis hiervan ligt in belangrijke mate de rentesprong, van 1,5% naar 3% in de voorbije maanden. Dit weegt niet enkel op de kredietmarkten, ook de hypotheekmarkt incasseerde een flinke dreun. De rente op woonkredieten steeg met 1,5% op korte tijd, wat de huizenmarkt onder druk zet.
Kortom, het economische herstel komt hiermee in het gedrang. Maar Bernanke voelt ook al de hete adem van Janet Yellen in zijn nek. De topfavoriete voor de voorzittersfunctie bij de Fed staat bekend om haar ultrasoepele aanpak van de financiële crisis: hoe meer stimulus, hoe beter.
Opnieuw twijfel
Door die combinatie van factoren zag Bernanke af van een ingreep in het grootste monetaire experiment uit de geschiedenis. Het zorgt er ook voor dat het vertrouwen in de centrale bank een stevige deuk opliep.
Immers, de nieuwe aanpak van Bernanke bestond erin om de markt vroegtijdig te sturen naar nieuwe maatregelen via het nieuwe communicatiebeleid van de Fed. Beleggers weten het ook even niet meer.
Aanvankelijk was er een furieuze opwaartse koersreactie op het besluit van Bernanke, maar in de dagen nadien sloop er opnieuw twijfel in de markten. De plotse onzekerheid komt op een ogenblik dat de markten in de meest wispelturige periode van het jaar verkeren.
Bodemtijd
September en oktober staan immers bekend om hun historische correcties. Het zijn echter ook de maanden bij uitstek waarin de bodem voor de aandelenmarkten wordt geplaatst. De vraag die nu op ieders lippen brandt, is of we opnieuw voor een najaarscorrectie staan, of we ons kunnen opmaken voor een geweldige eindejaarsrally.
Op vlak van fundamenten ziet het er niet meer zo geweldig uit. De waarderingen lopen op en de economische activiteiten zwakken af. Vroeg of laat levert dit problemen op. Bovendien gaan we de 55ste maand in van de rally, waardoor we de stierenmarkt al aardig op leeftijd is naar historische maatstaven.
Met bijna 20% op de teller voor aandelen in 2013 zitten we al ruim boven het historisch gemiddelde van 7%...
S&P 500
Klik op de grafiek voor een grote versie
Kooppaniek
Ik vermoed echter dat we nog niet aan het einde van de rit zijn aanbeland. Het sentiment onder beleggers is immers nog altijd opmerkelijk negatief, ondanks de indrukwekkende koersstijging van de voorbije jaren.
De S&P 500 steeg sinds de bodem van 666 in maart 2009 tot maar liefst 1700 vandaag!
Toch mijden beleggers massaal aandelen. Van een topvorming kan in dit opzicht weinig sprake zijn. Bovendien lopen hedgefondsen en andere institutionele beleggers hopeloos achterop met hun prestaties.
Ik verwacht dat vele fondsbeheerders nog zullen proberen om een deel van hun underperformance goed te maken, met een mogelijke kooppaniek als gevolg.
Bear killer
De animal spirits zullen daarom volgens mij opduiken in het laatste kwartaal. De meeste beleggers hebben immers een belangrijk deel van de beursrally gemist en willen alsnog het jaar eindigen op een positieve noot.
Dat ze dan de koersen achterna hollen, wordt er voor lief bijgenomen. Het idee om nog meer rendement mis te lopen begint stilaan bij de meeste beleggers te knagen. Ik verwacht – zonder uitzonderlijke omstandigheden (ramp of oorlog) – een eindejaarsrally.
Maak er gebruik van indien oktober u nog een kans aanbiedt om aan lagere koersen in te stappen. Oktober is immers niet enkel een correctiemaand, het staat ook bekend als de bear killer: het startpunt van de meest rendabele periode op de beurs!
Profiteer ervan, want 2014 kon wel eens een moeilijker parcours worden voor aandelen.