Dit is de derde bijdrage van gastcolumnist Pieter Bos, van Bos & Partners.
In mijn bijdrage Beleggen of speculeren (1) heb ik u geattendeerd op het belang van het beschikbaar hebben van een staat van dienst. Veel beleggingsproducten worden verkocht zonder, maar met even zovele, achteraf vaak ijdel gebleken, beloften.
Waarom is een trackrecord zo belangrijk? De traditionele betekenis luidt: vermijd
tracking error. Professionele beleggers (pensioenfondsen bijvoorbeeld) zijn geïnteresseerd in de relatieve performance.
Hierdoor wordt zichtbaar gemaakt in welke mate het beleggingsfonds beter of slechter heeft gepresteerd dan een representatieve index. Nadeel is dat vermogensbeheerders de index als vertrekpunt hanteren voor hun beleggingsbeleid.
Spreiding
Hun streven is erop gericht om hun tracking error te beperken. Een tragische vergissing, zoveel is na de desastreuze aandelenbeurzen van de laatste twee jaar gebleken. Een index is niet meer dan een momentopname van wat de markt - vaak zonder dat daarbij van evenwichtige besluitvorming sprake is geweest - wilde absorberen of afstoten.
Omdat hierin voortdurend grote veranderingen plaatsvinden, worden indices regelmatig aangepast. Vervolgens stemmen de beheerders van pensioen- en beleggingsfondsen hun portefeuilles weer simultaan hierop af. Met andere woorden: Tante Truus (de markt) bepaalt niet alleen de samenstelling van de index, maar indirect ook de spreiding van professioneel belegde vermogens.
Waarom kan dit gebeuren? Omdat via wetenschappelijk onderzoek is vastgesteld, dat veruit de meeste beleggingsfondsen op den duur de index niet verslaan. In plaats van op zoek te gaan naar die schaarse specialisten die de index versloegen, is de focus gericht op alternatief nummer twee: index tracking. Deze keuze heeft mede een bijdrage geleverd aan de technologiebubbel en alle ellende van dien.
Eigen stijl
De belangrijkste functie van het trackrecord moet zijn dat dit een afspiegeling is van de toegevoegde waarde, die voortvloeit uit een jarenlang consequent continueren van een bepaalde beleggingsstijl. Met het risico dat er periodes zijn aan te wijzen, waarin de betreffende aanpak nauwelijks beter of zelfs minder dan Tante Truus presteerde.
Nu is er een gerede kans dat er evenveel, of nog meer periodes zijn aan te wijzen waarin de markt en alle klakkeloos zich aan haar gedrag conformerende indexen links en rechts wordt ingehaald. Dit klinkt eenvoudiger dan het is. Daarom is dit verschijnsel ook zo zeldzaam. Want om jaar in jaar uit vast te houden aan een eigen stijl, is onafhankelijkheid benodigd.
Alleen een onafhankelijke beheerder kan zijn selectiecriteria optimaliseren, zonder gehinderd te worden door pressie, vanuit de organisatie bijvoorbeeld door een investment banking, krediet of marketing afdeling. Een onafhankelijke beheerder moet zich bovendien teweer kunnen stellen tegen de buitenwereld.
Hardnekkig virus
Vooral zijn investor relations moet hij optimaliseren. Immers, hij moet steeds hard kunnen maken waardoor zijn out- of underperformance is veroorzaakt. Daarmee brengt hij zijn cliëntèle steeds weer de juiste motivatie en het juiste verwachtingspatroon bij. Kortom, een onafhankelijke beheerder beheert niet alleen de centjes, maar ook de verwachtingen van zijn cliënten.
Dit gaat veel verder dan een financiële bijsluiter verstrekken! Een onafhankelijke beheerder onderscheidt zich vooral, doordat hij niet is geïnfecteerd door het virus dat zo hardnekkig de beleggingswereld in zijn greep houdt, namelijk om altijd slimmer dan Tante Truus te willen zijn. Hij is daarentegen risicobewust en tracht zijn rendement te optimaliseren.
Dat doet hij in de eerste plaats door de kans te vermijden verstrikt te raken in mogelijk niet productieve risico’s. Zelfs als de koersen, zoals die van technologieaandelen (die immers slechts beloften zonder bewezen trackrecord voor de belegger in petto hadden), tegen de verdrukking van de markt in blijven stijgen.
Managersrisico
De enorme kennis, inzicht en ervaring die nodig zijn om je als beheerder onafhankelijk te kunnen vestigen en te kunnen handhaven, maken het fenomeen van de onafhankelijke beheerder zeldzaam. Professionele beleggers, zoals pensioenfondsen, voelen zich lang niet altijd thuis bij een eigenzinnige vermogens- of fondsbeheerder.
De afhankelijkheid van de unieke kwaliteiten van deze beheerder beoordelen ze als continuïteitsrisico. Technisch vertaald betekent dit: geen interesse in tracking error. Het aardige is echter dat de onafhankelijke, stijlvaste beheerder een veel minder groot continuïteitsrisico met zich meebrengt, dan de indexgerelateerde beleggingen van pensioenfondsen.
Sterker nog, een stijlvaste manager doet er alles aan om een team op te bouwen dat zijn stijl ondersteunt, onderhoudt en mogelijk zelfs versterkt. Zijn beheerste ego draagt er toe bij, dat hij zich eerder misbaar dan onmisbaar wil maken.
Outperfomance?
Het beleggingstechnische motief is dat doorgaans niet meer dan vijf jaar trackrecord nodig is, om het kwaliteitsverschil tussen een onafhankelijke, stijlvaste strategie ten opzichte van een geïndexeerde belegging onherroepelijk zichtbaar te maken..Waardoor ik u met recht de volgende aansporing doe: kijk eens wat verder dan uw neus lang is!
Pieter Bos is oprichter van Bos & Partners en is gespecialiseerd in beleggingsfondsen. Hiervoor was hij onder meer beleggingsadviseur bij ABN Amro en Robeco. Bos houdt nu al meer dan 10 jaar een databank bij, waar meer dan 30.000 beleggingsfondsen in staan.
Dit artikel is mede tot stand gekomen op basis van een onafhankelijke analyse van uit onafhankelijke bronnen verkregen data. Voor eventuele fouten en/of vergissingen hierin, kan Bos & Partners geen aansprakelijkheid aanvaarden. Evenmin is de inhoud van onze artikelen bedoeld als stilzwijgende aan- of verkoopaanbeveling. De doelstelling van Bos & Partners beperkt zich tot het verstrekken van objectieve informatie.