‘Beleggen in microfinanciering heeft niet alleen een grote impact op miljoenen mensen in ontwikkelingslanden en opkomende markten. Het is ook minder risicovol dan beleggers vaak denken’, stelt Florian Bankeman, fondsmanager bij Triodos Investment Management.
‘Worden die microkredieten eigenlijk wel terugbetaald, of verdwijnt mijn geld in een bodemloze put?’ Dat is een vraag die Florian Bankeman, fondsmanager van het Triodos Fair Share Fund, met enige regelmaat krijgt bij vragen over beleggen in microfinanciering, ook wel inclusieve financiering genoemd. Het verstrekken van leningen aan arme mensen in ontwikkelingslanden en opkomende markten – dat zal toch vaak mis gaan?
Het tegendeel is waar. De terugbetalingspercentages van 95 tot 99% zijn percentages waar veel westerse banken jaloers op kunnen zijn.
Florian Bankeman: “Een microkrediet is voor veel ondernemers de eerste formele lening die ze aangaan. Het heeft vaak een korte looptijd van een paar maanden tot een jaar, en het bedrag is meestal relatief laag. Van enkele honderden tot enkele duizenden euro’s. Daarnaast weet de kredietnemer dat hij/zij op tijd terug moet betalen om in aanmerking te komen voor vervolgleningen. Dat verklaart deze hoge terugbetalingspercentages.”
Daarbij is het belangrijk te weten dat Triodos Fair Share Fund niet zelf de microkredieten verstrekt. Het fonds financiert een honderdtal lokale, gereguleerde financiële instellingen in ruim veertig landen die op hun beurt een breed pakket aan financiële diensten bieden aan lagere inkomensgroepen.
Deze instellingen verstrekken niet zomaar een lening. Van de vele aanvragen die zij krijgen, selecteren zij alleen de kredietwaardige ondernemers en ze stemmen de grootte van de lening af op de terugbetaalcapaciteit van de ondernemer.
“En ook wij als investeerder maken een gedegen selectie. We selecteren alleen die financiële instellingen die deze beoordelingsprocessen op orde hebben en gaan ook na of zij goede en heldere uitleg geven van hun productaanbod aan financieel ongeletterden. Daarnaast letten wij op een gedegen governance-structuur en solide bedrijfsprocessen en -systemen,” licht Bankeman toe.
De financiële instellingen waarin Triodos Fair Share Fund belegt vangen ook als eerste eventuele tegenslagen op in de onderliggende microkredieten-/leningenportefeuille en fungeren daarmee als een extra buffer voor het fonds.
"Een crisis kan zich altijd voordoen"
De afgelopen dertig jaar dat microfinanciering bestaat laat zien dat externe omstandigheden, zoals een oorlog of crisis, ervoor zorgen dat mensen hun leningen niet kunnen terugbetalen. Voorbeelden zijn Nigeria in 2016, dat door een halvering van de olieprijs in een economische crisis raakte. Of de oorlog in Oekraïne.
“Zaak is daarom de landenrisico’s zo veel mogelijk te spreiden en te zorgen dat de investeringen per land niet te hoog zijn. Zoals eerder gezegd, wij zijn actief in meer dan veertig landen. Een crisis kan zich altijd voordoen en dat vangen we op met een goede balans in de beleggingsportefeuille.”
Bankeman wijst erop dat het fonds ook actief is in een aantal landen die tot de snelst groeiende economieën ter wereld behoren. “Denk aan India, Indonesië, Zuid-Afrika en Mexico. Hier zien we een enorme behoefte aan financiering, ook en vooral juist bij kleinschalige ondernemingen en het MKB.”
En dan het valutarisico. Het fonds belegt grotendeels in lokale valuta of in Amerikaanse dollars. Bankeman: “Beleggingen in Amerikaanse dollars worden zo veel mogelijk naar Euro afgedekt via valutatermijncontracten. Waar mogelijk en indien financieel verstandig geldt dit ook voor de beleggingen in lokale valuta’s.”
Een volledig overzicht van de risico’s van het fonds staan in het Essentiële-informatiedocument of in het prospectus.
Snel herstel
Opvallend is ook dat een investering in microfinanciering weinig tot geen correlatie heeft met de rest van de financiële markten. Zo had de financiële crisis in 2008/09 nauwelijks impact op het fonds, dat in deze jaren een positief rendement behaalde. Het fonds liet wel in 2020 een negatief rendement zien, voor het eerst sinds de oprichting in 2002.
Dit was duidelijk een effect van de pandemie waarbij de echte, de reële economie hard werd geraakt en er onzekerheid was over het herstel. Waarbij wel gezegd moet worden dat als de lokale economie in een land toch in de klappen deelt, er doorgaans een snel herstel is. “Eigen aan ontwikkelingslanden en opkomende markten is dat mensen zeer veerkrachtig zijn. Ze zijn gewend om met uitdagingen en tegenslagen om te gaan.”
En juist na een crisis komt het belang van microfinanciering naar voren. Zo hielp microfinanciering na de coronalockdowns veel ondernemers om hun voorraden weer aan te vullen. En in Pakistan konden ondernemers na hevige overstromingen dankzij microfinanciering hun ondergelopen winkels herstellen en weer inrichten.
Los van de grote maatschappelijke impact kan een belegging in microfinanciering dus ook vanuit risico- en rendementsperspectief mogelijk interessant zijn. De langjarige rendementen zijn positief en stabiel. Ook neemt met de huidige hogere rente de verwachting toe dat er hogere rendementen op nieuwe leningen gerealiseerd kunnen worden. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
“Investeren in microfinanciering is daarom een goed en inspirerend voorbeeld hoe impact en rendement hand in hand kunnen gaan,” besluit Bankeman.
Disclaimer
Dit is een reclame. Raadpleeg het prospectus en het Essentiële-informatiedocument van Triodos Fair Share Fund voordat u een beleggingsbeslissing neemt. Een samenvatting van de rechten van investeerders in het Engels vindt u hier. De waarde van de activa van het fonds kan als gevolg van het beleggingsbeleid sterk fluctueren. Triodos Fair Share Fund wordt beheerd door Triodos Investment Management. Triodos Investment Management heeft een vergunning als beheerder van beleggingsinstellingen en van icbe’s en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank in Nederland.Triodos Investment Management kan beslissen het aanbieden van zijn instellingen voor collectieve belegging in uw land stop te zetten.