Europese politici zijn de schaamte voorbij. Wars van enige gêne, bedelen zij in Peking om geld. Angela Merkel vroeg staatsbedrijf China Investment Corporation om meer Italiaanse en Spaanse overheidobligaties te kopen. Herman van Rompuy en Manuel Barosso bleven niet achter en waren in Peking ook op zoek naar ping ping. Natuurlijk waren de Chinezen beleefd. De premier van het land, Wen Jiabao, gaf aan dat China achter de EU staat om de schuldencrisis mee te helpen oplossen.
Maar wat doe je met mooie woorden als je geld nodig hebt? Erger, niet elke Chinese official sprak zijn steun voor de EU uit. Xia Bin, een adviseur van de Chinese centrale bank antwoordde op de vraag naar de aantrekkelijkheid van investeringen in Europese schuld: “We may be poor, but we aren't stupid”. Daar sta je dan als Europese regeringsleiders met je goede gedrag.
Xia voegde daar nog aan toe dat commerciële overwegingen de belangrijkste rol spelen bij de Chinese investeringsbeslissingen. “We willen rendement en Amerikaanse staatsobligaties zijn de enige activa die dat geven”. Eigenlijk een ongelooflijke en zorgwekkende uitspraak. Natuurlijk, als we het resultaat van de Chinese positie in Amerikaanse staatsobligaties bekijken, hebben ze geen reden tot klagen. Van de 3.200 miljard aan reserves bestaat ongeveer 1.600 miljard uit waardepapier in dollaars. Ongeveer 1.200 miljard daarvan is belegd in staatsobligaties.
Een hoog tekort
Laat ik eens aannemen dat de gemiddelde looptijd van deze obligaties ongeveer vijf jaar bedraagt. De afgelopen twee jaar is de rente op deze Amerikaanse obligaties gedaald van 3,2% naar 0,8%. Dat betekent dat de obligaties gemiddeld een koerswinst behaalden van ongeveer 12%. Dat is niet slecht, want het betekent een winst van een slordige 130 miljard in twee jaar tijd. Voeg daarbij de rente van 6,4% over twee jaar en China verdiende meer dan 200 miljard dollar op zijn Amerikaanse obligatiepositie.
Door de daling van de Amerikaanse munt met 7,5% blijft daar ruim 100 miljard van over. Per saldo is het positieve oordeel van Xia over het behaalde resultaat begrijpelijk. Het zorgwekkende is dat de Chinese adviseurs op de huidige renteniveaus nog steeds Amerikaanse obligaties aantrekkelijker vindt. Als we de vijfjarige obligatie opnieuw als benchmark nemen, dan geeft België een rendement van 2,6%, terwijl de echte probleemlanden Italië en Spanje meer dan 4% opleveren. Ierland zit op 6%, om over de “Griekse tarieven” op Portugese obligaties maar te zwijgen.
Toch vindt Xia de Amerikaanse obligaties met ene rendement van 0,8% per jaar aantrekkelijker. Het kan niet anders of China houdt serieus rekening met het feit dat de genoemde EU landen niet in staat zijn hun (gehele) schuld terug te betalen. China prefereert obligaties in dollars van een land met een bijna 100% staatsschuld, een hoog tekort en een monetair beleid waar ze van gruwen, boven Europese hoogrentende obligaties.
Meest gevaarlijkste assets
Ondertussen geeft Nederland een signaal af, waar je ook vraagtekens bij kunt zetten. Voor het eerste emitteert het Agentschap van Financiën een staatslening genoteerd in dollars. Vandaag kunnen professionele partijen de hele dag inschrijven. De coupon bedraagt 1% en mogelijk dat door een uitgifte boven pari (100%) het rendement nog lager uitvalt. Wanneer komt het moment dat het Agentschap een lange termijn nulcoupon obligatie uitgeeft op 100%? De reden waarom de Nederlandse overheid nu in dollars leent is om zo spreiding aan te brengen in de houders van staatsschuld.
Niet alleen beleggers zijn bezig met spreiding om risico’s te beperken, maar ook de tegenpartij. Ik vraag mij af of het zinvol is. Professionele beleggers weten Nederlandse staatsleningen toch wel te vinden, of ze nu in dollars of euro noteren. Bovendien lijkt het op een signaal dat “wij” toch moeite beginnen te krijgen voldoende beleggers te vinden voor onze (euro) leningen. Maar belangrijker, door de uitgifte van dollarleningen wordt een bijdrage geleverd aan een fragmentatie van de euroobligatiemarkt. Dat kan ten koste gaan van de liquiditeitspremie, zodat het lenen per saldo duurder wordt. Misschien rekent de overheid op overweldigende belangstelling uit China. Zij zijn immers gek op dollarobligaties tegen een rendement minder dan 1%.
Wat mij betreft heeft Warren Buffet helemaal gelijk met zijn opvatting dat risicomijdende obligaties niet tot zijn favoriete beleggingen behoren. Hij stelt dat ze onder de meest gevaarlijkste assets gerangschikt moeten worden. Toch is de superbelegger milder geworden. In vroeger tijden had hij de ultra laag renderende obligaties, of ze nu in euro of in dollar luiden, getypeerd als weapons of mass destruction. En daar zou ik het helemaal mee eens geweest zijn.