"Dat vinden economen nog erger dan deflatie..." De journalist leek te genieten van zijn boude stelling. Stagflatie, het veelkoppige monster, is terug van weggeweest. In de jaren zeventig bracht de vileine combinatie van hoge inflatie met een stagnerende economie de monetaire autoriteiten in problemen. Het Verenigd Koninkrijk lijkt nu in die situatie terecht te zijn gekomen, en de journalist kondigde het aan alsof het einde der tijden is genaderd.
Gelukkig dat dit nieuwe doemscenario in aantocht is, want het gevaar van een negatieve prijsspiraal, ook al een geduchte economische tegenstander, is geweken. Waarover zou anders opgewonden berichtgeving aan gewijd moeten zijn? Nou ja, eerlijk gezegd zijn er onderwerpen genoeg.
Hudige problemen
De grondstoffen raken op, China, India en de andere BRIC- of MIKT-landen bedreigen onze welvaart, de wereldeconomie raakt in een depressie, goud moet het ineenstortende geldstelsel vervangen en natuurlijk de moeder aller doemscenario's: de euro stort ineen en het halve eurogebied kan zijn schulden niet terugbetalen. De gevolgen voor het Europese bankwezen laten zich raden.
Doemscenario's zijn populair. Dat is niet verwonderlijk. We hebben er net één achter de rug. De kredietcrisis mag wel als zodanig gezien worden. De financiële wereld wankelde en stond aan de rand van de afgrond. Maar nu, na de crisis, is er ook reden voor optimisme. Als we de ernst en diepte van de kredietcrisis bezien, is het eigenlijk een wonder hoe goed we er (economisch gezien) voorstaan. Er is geen sprake van een wereldwijde recessie, laat staan depressie. De media laten het onderwerp dubbele dip net zo snel vallen als het opkwam. De monetaire autoriteiten lijken het juiste antwoord op de grote problemen te hebben gevonden.
Monetair beleid
Dat is het verschil met eerdere grote crises. Zoals op zoveel andere gebieden is er ook met betrekking tot het te voeren monetaire en economische beleid sprake van vooruitgang. De diepte van de crisis in de jaren dertig, waar de kredietcrisis vaak mee werd vergeleken, werd veroorzaakt door een destijds falend (monetair) beleid. Maatregelen, waarbij economische activiteit werd ontmoedigd in plaats van gestimuleerd, zoals toen gebeurde, verergerden de problemen.
Gelukkig lijken we tegenwoordig beter in staat de problemen te analyseren en daar de juiste antwoorden op te vinden. De extreem ruime monetaire politiek van de centrale banken na de kredietcrisis is daar een voorbeeld van.
De kans is groot dat het juiste antwoord ook bij andere mogelijke doemscenario's gevonden wordt. Het tekort aan grondstoffen zal, als het prijsmechanisme goed werkt, snel tot alternatieve en innovatieve toepassingen van nieuwe soorten leiden. De Pavlov-reactie dat een stijging van de grondstofprijzen tot inflatie en "dus" stagflatie leidt, is veel te kort door de bocht. Al deze veranderingen, ook de opkomst van de nieuwe economieën, lijken bedreigend maar vormen veel meer een nieuw kans. Alleen als het om de eurocrisis gaat heb ik enige twijfel of de politici in staat zijn de problemen het hoofd te bieden.
Positieve berichtgeving
Beleggers zouden zich niet zo bang moeten laten maken door alle negatieve vooruitzichten. Datzelfde geldt overigens voor positieve berichtgeving. Een goed voorbeeld daarvan is de internetcrisis van begin deze eeuw. Hoewel de technologie fantastisch is en een (digitale) revolutie heeft veroorzaakt, hebben veel beleggers daar weinig plezier aan beleefd. De Nasdaq index, waarin veel technologieaandelen zijn opgenomen, staat nog steeds op nauwelijks 50% van het niveau van begin deze eeuw.
De echte tegenstander van de belegger is de belegger zelf of anders gezegd: de markt. Het is verstandig om deze met veel respect te benaderen. In plaats van posities voortdurend aan te passen aan nieuwe bedreigingen, is het verstandiger om vooraf een solide portefeuille samen te stellen, afgestemd op uw risicopriel, die zoveel mogelijk bestand is tegen (tijdelijk) zwaar weer. Garanties dat het dan nooit kan misgaan zijn er natuurlijk niet, maar het komt uw nachtrust zeker ten goede.
Volgende crisis
Inmiddels heeft de journalist heeft zich weer meester gemaakt van mijn scherm. Op een toon dat de volgende crisis voor de deur staat, meldt hij de afwaardering van Japanse staatsschuld door S&P. De staatschuld is 200% van het nationale inkomen. Hoe moet Japan dat ooit terugbetalen? De yen is al met meer dan 1% in waarde gedaald ten opzichte van de dollar. Never a dull moment in de financiële wereld.