Amerikaanse bedrijven boeken recordwinsten. Nog niet zo lang geleden was het beeld compleet anders. Door de recessie hadden de meeste bedrijven te maken met sterk gedaalde winstmarges. Het aandeel van bedrijfswinsten in het nationaal inkomen was gezakt naar een niveau van nog geen 8%.
Zo laag is het andeel in de afgelopen vijftig jaar niet geweest. Inmiddels nemen Amerikaanse bedrijven circa 16% van het nationaal inkomen voor hun rekening. Daarmee is het niveau van 2006 overtroffen. Wat is de oorzaak van de winstexplosie?
Het ligt in ieder geval niet aan een sterk stijgende omzet. Voor Amerikaanse begrippen is de groei met circa 2% plus per jaar aan de magere kant. Het winstherstel is vooral te danken aan de voortvarendheid waarmee Amerikaanse bedrijven gereageerd hebben op de recessie. Velen hebben drastisch bezuinigd en gereorganiseerd.
Lean and mean
Het eindresultaat is dat de productiviteit fors verbeterd is. Amerikaanse bedrijven produceren dezelfde omzet als in het voorjaar van 2007 met 7,5 miljoen minder werknemers. Sinds eind 2008 groeit de arbeidsproductiviteit met 4,2% per jaar terwijl de lonen daar met een stijging van 2,1% sterk bij achterblijven.
De arbeidskosten per eenheid product zijn sinds de jaren vijftig niet zo hard gedaald. Het ziet er niet naar uit dat er voorlopig geen eind komt aan de voorspoed bij Amerikaanse bedrijven. De lonen blijven onder druk staan. Niet in de laatste plaats omdat Amerikaanse bedrijven steeds dreigen om faciliteiten te verplaatsen naar lagelonenlanden.
Dat dreigement wordt regelmatig ook uitgevoerd. General Motors produceert bijna de helft van de auto's in landen waar personeel minder dan 15 dollar per uur verdient. Ook bij General Electric gaat het leeuwendeel van de investeringen naar lagelonenlanden.
Overnamegolf
Eventuele looneisen worden met een vloeiende beweging de kop ingedrukt. Wat doen de bedrijven met de vloedgolf van contanten die binnenstromen? Steeds meer bedrijven gaan over tot verhoging van het dividend en tot het inkopen van eigen aandelen. Allemaal goed nieuws voor de aandeelhouder.
Ook lijkt zich een overnamegolf op te bouwen waarbij aandeelhouders een forse premie incasseren. Voor beleggers in Amerikaanse aandelen staan de seinen op groen: de grootste kostenpost (lonen) is onder controle en bedrijven zijn in staat om - zelfs bij een matig groeiende Amerikaanse economie - een goed rendement op geïnvesteerd vermogen te boeken.