Stel, u wilt honderd aandelen
ING kopen à 23 euro. Daarvoor moet u – ik begin met eenvoudige rekensommen – 2300 euro opzij zetten. Plus nog eens zo’n 15 à 20 euro aan transactiekosten. Zo is het altijd gegaan en zo kunt u het als u persé wilt ook de komende tijd ook nog volop blijven doen. Maar waarom zou u?
Want stel nu eens dat u exact diezelfde positie van honderd ING's kon innemen door nog geen honderd euro in te leggen? Zónder transactiekosten te betalen? Het klinkt ongeloofwaardig, maar het kan. De nieuwe generatie beleggingsproducten combineert de hefboomwerking van opties en futures (lage inleg, grote exposure) met de transparantie van de aandelenmarkt.
Met zo'n product verdient u ook vijftig euro als ING een halve euro omhoog gaat, net als bij uw investering van 2300 euro. Maar op een inleg van 100 euro is dat 50% winst, in plaats van 2,2% bij een gewone aandelenpositie.
Zelf beursje spelen
In Nederland introduceerde ABN Amro vorig jaar de eerste verschijningsvorm van deze nieuwe klasse derivaten: de turbo’s. In het buitenland bestaan ze echter al veel langer. In Duitsland zijn er de zogeheten mini-futures (ook van ABN Amro) en Waves. In Engeland wordt al meer dan vijf jaar druk gehandeld in CFD’s – ofwel Contract For Difference. Al deze producten lijken sterk op elkaar.
Ze werken met hefboom, maar de koers beweegt op exact dezelfde manier als de onderliggende waarde, ongeacht of dat nu een index, een valuta of een aandeel is. Dat is dan ook meteen het belangrijkste verschil met opties en warrants. Bij de koersvorming van die oer-derivaten spelen andere – moeilijker in te schatten – factoren mee.
De truc van deze instrumenten bestaat er uit dat de uitgevende instelling zelf de markt onderhoudt in haar eigen producten. Ze speelt zelf beurs en geven continu marktconforme prijzen af, die zo goed als exact overeenkomen met de beurskoers van de onderliggende waarde. In feite creëren deze partijen hun eigen markt, met dat verschil dat ze een deel van uw inleg voorfinancieren.
Gratis handelen
Ergens verscholen in de City van Londen, op een middelgrote dealing room laat hoofd-trader Geoff Langham van CMC – Londens grootste CFD-uitgever en de bedenker ervan – zien hoe zijn operatie werkt. “De markt is aan het veranderen. Wij zijn een nieuw soort broker. Geen ouderwetse à la Morgan Stanley, maar een market maker."
"We stellen zelf de prijzen voor onze producten. Die zijn vrijwel exact gelijk aan de werkelijke marktprijs. Er zijn wel subtiele verschillen. Onze trades hebben bijvoorbeeld geen effect op de onderliggende markt, omdat we het binnenshuis afhandelen. Als een klant bij ons 1000 stuks ABN Amro bestelt, ziet hij die order in het orderboek via ons handelssysteem."
"De order vindt niet plaats op de beurs. De koers van het aandeel reageert er daarom ook niet op – als dat bij die volume’s al het geval was.” Omdat er geen beurs aan te pas komt, kan CMC een geweldig extra voordeel aanbieden: alle handel in CFD’s is namelijk gratis. Het product heet in Engeland dan ook niet voor niets Deal4Free.
Verdienen aan de spread
Gratis? Bij een belegger die enige ervaring heeft met de combinatie brokers en liefdadigheid gaan er dan een paar alarmbellen af. Voor niets gaat de zon op, dus vertel eens: via welke omweg wordt er aan mij verdiend? “Wij verdienen geld aan twee dingen,” legt Langham uit. “Het belangrijkste is de spread tussen de bied- en laatkoersen."
"Dat is onze voornaamste bron van inkomsten, al is die spread niet hoger dan bij gewone brokers. Daarbij verdienen we nog een klein beetje aan renteinkomsten vanwege overnight financing. CMC is ooit begonnen als valuta-handelshuis. De spot valutahandel is al heel lang commissievrij."
"Eigenlijk hebben we niet anders gedaan dan dat concept uitbreiden naar de particuiliere handel. Bij een hoog volume valt een groot deel van de koop- en verkooptransacties tegen elkaar weg, daar hoeven we al helemaal geen kosten voor te rekenen. Dat is ook de reden dat wij bijvoorbeeld niet actief zijn in small caps en kleinere fondsen."
Groot aanbod
"Er moet voldoende volume zijn om koop- en verkooptransacties te kunnen matchen.” Op zich voldoen er voldoende producten aan die criteria. CMC verhandelt inmiddels 2700 producten, variërend van de belangrijkste indices tot duizenden wereldwijde aandelen (inclusief de 25 Amsterdamse hoofdfondsen) en vele valuta- en grondstofcontracten.
Die kunt u overigens even makkelijk long als short gaan. De indices zijn het populairst, zegt Langham. “Maar ook een aandeel als Google. Dat is sinds we ermee begonnen niet meer uit de Top 3 geweest. Het is ook een heel populaire short.” CMC is het gratis handelen-concept actief aan het exporteren en zal het product binnenkort ook in Nederland introduceren.
De hamvraag is alleen: is ABN Amro ze niet een slag voor door de introductie van de turbo’s? Die bieden ook een wereldwijde keuze van aandelen (ja, ook Google), valuta, grondstoffen en indices met een beperkte inleg. Toch zijn er wel een aantal opvallende verschillen aan te wijzen tussen CFD’s en turbo’s.
Remparachute
Turbo’s zijn niet gratis, om maar eens iets noemen. Ze zijn beursgenoteerd en als u ze wilt kopen, moet u transactiekosten betalen. Dat heeft echter ook een zonnige keerzijde: of u nu bij Alex zit, Binck, of de Rabobank, u hoeft geen aparte rekeningen te openen om in turbo’s te handelen, ze zijn vrij verkrijgbaar. ABN Amro bedient de drukpers, maar u kunt ze overal kopen.
Daarbij zit aan alle turbo’s een remparachute bevestigd, in de vorm van een stoploss. Als in het bovenstaande geval ING 1 euro was gezakt, was uw hele inleg van 100 euro weggevaagd. De stoploss zorgt ervoor dat u nooit meer kunt kwijtraken dan die inleg. Als dat punt wordt bereikt, wordt de turbo eenvoudigweg vernietigd.
Bij CFD’s kunt u wel onder nul uitkomen en dient u zelf in de gaten te houden hoe ernstig scheef u zit – en als dat niet lukt zijn de margebewakers van CMC aan zet. Iets minder ingebouwde veiligheid, maar aan de andere kant kan het ook knap frustrerend zijn als u net op het keerpunt een stoploss voor uw kiezen krijgt. Het is maar waar uw voorkeur naar uitgaat.
Door de neus
Het goede nieuws is in ieder geval dat de nieuwe generatie derivaten Nederland heeft bereikt. In Duitsland en Engeland zijn ze al bijzonder succesvol. Gaat de van oudsher bijzonder actieve Nederlandse optiemarkt eronder lijden? Dat durven zelfs de turbo- en CFD-architecten niet te voorspellen, maar ze voorzien zwaar weer voor de warrant-aanbieders.
“Dit is een veel overzichtelijker instrument dan een warrant,” zegt Langham. “De markt is meer liquide en de prijsvorming is eenvoudiger. And with warrants you pay through the nose. Waarom zou u ze nog kopen? Sterker nog, wij kunnen ook CFD’s op warrants maken. Dan kost het u niets en kunt u er ook short in gaan.”
Pieter Kort is hoofdredacteur van IEX/Debeurs.nl. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.