Het jaar is bijna voorbij. Tijd om vooruit te blikken op 2016? Misschien, maar eerst moeten we laten doordringen wat er in 2015 is gebeurd. Daar kunt u natuurlijk uitgebreid over filosoferen.
Over Griekenland, de Fed die de rente uiteindelijk heeft verhoogd, de ECB die de monetaire teugels juist steeds verder liet vieren. En natuurlijk over de grondstoffenprijzen, die in een uitzichtloze prijsval geraakten.
Met als gevolg dat bedrijven als Royal Dutch Shell en Arcelor Mittal tientallen procenten in koers daalden. U zult de bespiegelingen allemaal terug kunnen lezen in de media. Er is echter maar één terugblik die voor u als belegger relevant is: het rendement op uw beleggingsportefeuille.
Harde beoordelaar
Is het net als vorig jaar weer een mooie plus, of moet u (wederom?) een flink verlies incasseren. Koos u voor het op het oog dividendgulle Delta Lloyd of voor het weer helemaal opgekrabbelde ING? Zo'n keuze maakte nogal uit in rendement.
Hoe dan ook, uw rendement is de harde beoordelaar van uw opereren in de financiële markten. Onverbiddelijk ziet u of u geslaagd bent in uw missie en door succesvol handelen, of geluk, vermogensgroei tot stand heeft gebracht.
Maar mogelijk moest u door een opeenstapeling van foute keuzes, of pech, een dikke min incasseren. Mijn Index20+ portefeuille, waarin meer dan 20 ETF's zijn opgenomen als tegenhanger van Fonds 40, schommelt rond een rendement van 2%, terwijl het dit jaar op een plus van meer dan 10% heeft gestaan.
Achter op actief
Maar belangrijker, ik sta ruim 3% in rendement achter bij de IEX Fonds 40, samengesteld uit actief beheerde beleggingsfondsen. Mijn overtuiging dat passief beleggen via aan indices gerelateerde fondsen superieur is, heeft een flinke knauw gekregen.
Overigens zonder dat ik mijn passieve geloof ben kwijtgeraakt. Mijn Handelende Tak portefeuille staat op een plus van 3%. Het rendementspercentage wordt iets vertekend omdat rente- en dividendinkomsten nog niet in de portefeuille zijn meegenomen.
Misschien neem ik volgend jaar fondsen op die in hun rendement uitsluitend afhankelijk zijn van koersstijging en geen tussentijdse betalingen genereren. Bovendien zijn achtergestelde obligaties niet meer een topbelegging als we uiteindelijk toch een rentestijging gaan zien.
Goed van pas
Zo mijmeren we er wat op los als de harde rendementsfeiten onder ogen komen. Dat was ook het geval bij een lezer, die mij berichte dat zijn adviseur hem voorrekende dat hij op zijn portefeuille vanaf half december 2014 tot nu een rendement had behaald van precies +3,98%.
Dat is helemaal niet slecht, met al die hectische momenten op de financiële markten. De gelukkige belegger rekende de vrolijke cijfers nog eens rustig na. In totaal heeft hij 12.500 euro gestort.
Een gerealiseerd rendement van 3,98% betekent logischerwijs dat de portefeuille nu een waarde zou moeten hebben van 12.997,50 euro. Een leuke winst van bijna 500 euro die goed van pas komt tijdens de feestdagen.
Rendement deelperiodes
Nadere bestudering van zijn rekening leerde hem dat de portefeuille slechts een waarde van 11.517 euro heeft, een verlies van 983 euro, ofwel -7,9%. Op jaarbasis, rekening houdend met de verschillende stortingen tussentijds, was het rendement zelfs -12,9%.
Pfff, dat is pas een bittere tegenvaller! Natuurlijk vraagt de lezer om uitleg aan zijn adviseur. Hoe kan worden aangegeven dat er een positief rendement is behaald, als het vermogen bijna 1.000 euro achteruit is gekacheld?
Robeco, want om deze adviseur/beheerder gaat het, geeft uitgebreid antwoord. Om het rendement van de portefeuille te berekenen worden niet begin en eindbedragen met elkaar vergeleken, maar gaat het om het rendement over verschillende deelperiodes.
Berekening rendement
Een deelperiode ontstaat wanneer er een mutatie op de rekening plaatsvindt. Dit is de Time Weighted Return-methode. Het volgende voorbeeld verduidelijkt de wijze van berekening volgens deze methode.
- Stel op 31 december 2014 heeft u 5.000 euro op uw rekening dat volledig is belegd in Fonds A.
- Op 30 september 2015 heeft het fonds een rendement van 8%, zodat de waarde van uw portefeuille is opgelopen tot 5.400 euro.
- U heeft op 30 september 2015 een extra bedrag ter beschikking van 15.000 euro en, vanwege de goede fondsprestatie, koopt u daarvoor opnieuw Fonds A.
- Helaas gaat het nu minder goed en loopt het fondsrendement terug met 3%. De waarde van uw portefeuille, na de storting op 30 september 2015 nog gelijk aan 20.400 euro, is afgenomen naar 19.788 euro.
- U heeft feitelijk, ten opzichte van de totale storing van 20.000 euro, een verlies geleden van 222 euro, ofwel 1,1%.
- Echter de TWR-berekening laat zien dat er tot en met september een rendement is behaald van 8%, met nadien een terugval van 3%. Het portefeuillerendement volgens deze methode komt daarmee uit op 2,6% (= 1,08 * 0,97 - 1). Dit percentage geeft beter de fondsprestatie, maar natuurlijk niet de portefeuilleprestatie weer.
Aangepaste weergave
Robeco is open over deze methode van berekening (het staat uitgelegd op de website), maar erkent dat het verwarring geeft bij de belegger. Daarom antwoordde de vermogensbeheerder op de klacht van de lezer als volgt.
"U bent niet alleen met uw opmerking hierover. Wij hebben deze signalen eerder ontvangen en ik kan u bevestigen dat wij op 29 december 2015 de weergave op Mijn Robeco zullen aanpassen."
De lezer antwoordde Robeco daarop ad rem: "We zijn bijna op 29 december dus ik verwacht wel dat we die 3,98% voor het hele jaar gaan halen toch?" Of dat met de huidige beurs nog gaat lukken, is zeer de vraag.
Welk rendement u volgens welke methode dan ook in 2015 heeft gemaakt, ik wens u voor 2016 in ieder geval een gezond maar zeker ook rendementsvol jaar toe.