Op 6 mei 2010 was ik s’avonds mijn gazon aan het maaien. De AEX was die dag met 1,4% verlies gesloten en gezien mijn vele longposities was ik daar niet blij mee. Peinzend over een flink herstel de volgende dag zag ik opeens, tot mijn afgrijzen, door het raam mijn handelsscherm bloedrood kleuren.
De Dow Jones-grafiek toonde een rechte, bloedrode pijl naar beneden. De Amerikaanse Dow Jones-index klapte in luttele minuten 1000 punten in elkaar om een half uur later weer flink te herstellen. Ik was live getuige van de flash crash.
Hoewel nog steeds niet helemaal duidelijk is wat nu de trigger was voor de op hol geslagen computers kregen de High Frequency Trading-bedrijven, ook wel flitshandel genoemd, de schuld. En nu, bijna vier jaar later, zijn ze opnieuw vogelvrij verklaard.
Frontrunning
Naast onderzoeken van de SEC (de Amerikaanse AFM) en de New Yorkse Officier van Justitie, zit nu ook de FBI ze op de hielen:
"We are looking at possible violation of law for securities fraud, wire fraud and insider trading," said an FBI spokesperson.
Het onderzoek loopt al een jaar en richt zich op het veronderstelde oneerlijke voordeel dat HFT-handelaren genieten ten opzichte van de huis- tuin- en keukenbelegger. Dit zogenaamde frontrunning, of frontselling, handelen met de wetenschap dat er een echte order aankomt, is bij de wet verboden.
Beurzen, nerveus geworden door de onderlinge concurrentie, faciliteren de HFT-bedrijven hierin door ze korting te geven op tarieven en ze in staat te stellen kantoorruimte te huren dicht bij hun eigen computers, zodat ze nog weer tien keer sneller zijn.
Buffels en roofdieren
Als of de HFT-ers nog niet genoeg in de belangstelling staan, heeft topauteur Michael Lewis, gevreesd financieel journalist en bekend van boeken als Liar’s Poker en Moneyball, net een boek uitgebracht over de HFT-handel met de titel “Flash-boys, a Wall Street Revolt.”
Lewis, een voormalig obligatiehandelaar van Salomon Brothers, beschrijft hierin hoe computeralgoritmes de beurswereld regeren. In een interview met het Amerikaanse programma 60 Minutes vergeleek hij de kleine belegger met een buffel die achterna gezeten wordt door een aantal roofdieren (HFT), die onderling uitvechten wie hem mag verslinden.
HFT-huizen wassen inmiddels hun handen in onschuld. Zij zeggen dat zij juist liquiditeit verschaffen aan het systeem. Daar is inderdaad geen woord van gelogen, geschat wordt dat tegenwoordig 60-70% van de beurshandel inmiddels van HFT-huizen komt.
Overigens is er wel een verschil tussen het genereren van duizenden quotes per seconde, om met elke beweging van de onderliggende waarde de scherpste prijs te kunnen bieden, en het opsporen van grote orders om daar je voordeel mee te doen. Het is het verschil tussen een market maker en een market taker.
Geen zaak
Het onderzoek naar het ontstaan van de flash crash toonde echter aan dat HFT-huizen massaal voor een grote (75.000 S&P minifutures) verkooporder uitliepen en zodoende de beweging juist verergerden, in plaats van hem op te vangen.
Het feit dat de FBI nu, na een jaar onderzoek te hebben gedaan, handelaren publiekelijk uitnodigt om uit de school te klappen wijst er echter op dat de Feds geen zaak hebben. Voorlopig heeft de flitshandel dus nog weinig te vrezen, een transactietaks zoals de Fransen en Italianen dat al ingevoerd hebben zal er in de Angelsaksische wereld niet zo snel komen.
Maar door de bemoeienis van de FBI zijn de toezichthouders wel weer flink wakker geschud. En dat zou voor de HFT-handel op termijn wel eens veel vervelend kunnen worden.