Als belegger moet je helaas met regelmaat vraagtekens zetten bij het vermogen van de raad van bestuur om een bedrijf op een verantwoorde manier te sturen. En aangezien het merendeel van aandeelhoudersvergaderingen dit jaar achter de rug is, neem ik even de tijd om terug te blikken.
Belangrijke thema’s die in Europa speelden waren dit jaar:
- de vakbekwaamheid van bestuurders
- het toezicht op hun doen en laten
- hun beloning
Vakbekwaamheid
Het Nederlandse technologiebedrijf Royal Imtech werd honderden miljoenen euro’s minder waard. Dit nadat er fraude bij de Poolse en Duitse dochterondernemingen werd ontdekt. Het lijkt erop dat het management haar zaakjes niet helemaal op orde had.
Zo werd het aantal controles door onafhankelijke buitenstaanders teruggebracht van twee naar slechts een per jaar, om kosten te besparen. Juist die controles hadden het bestuur kunnen helpen om al veel eerder de fraude te ontdekken.
Als verantwoorde belegger heb ik daarom de bestuursactiviteiten niet goedgekeurd.
Toezicht
Ook het bestuur van het Zwitserse luxeartikelenbedrijf Compagnie Financière Richemont werd op de aandeelhoudersvergadering onder de loep genomen. Aandeelhouders stemden tegen twaalf van de twintig leden.
De helft van de stemrechten van het bedrijf is in handen van familieleden van de voorzitter. Daarnaast hebben veel van de bestuurders een relatie met de familie. Anderen waren eerder een hoge leidinggevende in het bedrijf. Zo kunnen zij hun taak, het uitoefenen van onafhankelijk toezicht, niet waarmaken.
Salaris
Dan dat andere onderwerp, beloningen van bestuurders. De onvrede daarover, en vooral over de grote cijfers onderaan de salarisstrook, is natuurlijk niets nieuws. Maar een paar gevallen waren wel heel apart. In Zwitserland werd er zelfs een referendum over gehouden.
Van de stemmers tekende 67% ervoor dat als een meerderheid van aandeelhouders tegen het beloningsbeleid van een onderneming stemt, zij het beleid moet herzien.
Voorheen konden ondernemingen kritiek van aandeelhouders naast zich neerleggen, maar daar komt nu dus een eind aan. Maar het verhaal is nog niet afgelopen.
Gouden handdruk
Nieuwe voorstellen spreken over een maximum beloning voor de top van 12 keer het salaris van de medewerker met het laagste salaris in het bedrijf. Dat wordt of heel karig voor het topmanagement, of heel riant voor de schoonmaakploeg…
Het Zwitserse farmaciebedrijf Novartis ging dit jaar de mist in. Juist een paar dagen voor het referendum in het Alpenland werd bekend dat de vertrekkende voorzitter van de raad van bestuur, Daniel Vasella, een gouden handdruk van 59 miljoen euro zou krijgen. Het publiek was razend. Uiteindelijk moest Novartis de overeenkomst met de topman ontbinden.
Een van de meest opvallende situaties was nog die van Glencore-Xstrata. De bestuursvoorzitter werd tijdens de aandeelhoudersvergadering plotseling gedwongen te vertrekken. Zo uitten aandeelhouders hun ontevredenheid over de beloningsafspraken met de Xstrata-bestuurders tijdens de fusie met Glencore.
Waarschuwing
Het zal een grote waarschuwing blijven voor alle bedrijven die denken dat aandeelhouders niet opletten. In Nederland viel de vergadering van Heineken op. Wij (SNS AM) stemden er tegen om leden van de raad van bestuur een extra beloning uit te keren.
Het stoorde ons dat deze beloning een aanvulling zou zijn op het eerder afgesproken pakket. We zagen ook geen buitengewone prestaties die reden voor zo’n extra toekenning zouden zijn. Onze mening werd gedeeld door zo’n 20% van de aandeelhouders, die allen met ons tegen stemden.
Hoe heeft jouw fonds gestemd? Lees je in de kranten dat er een bestuur door aandeelhouders op de vingers is getikt? Beleg je in fondsen, en wil je weten of jouw fonds dat ook namens jou heeft gedaan?
Sommige beleggers geven veel inzicht in de manier waarop ze stemmen, en hoe dat per bedrijf en per agendapunt heeft uitgepakt.
SNS AM houdt op moment van schrijven (14 november 2013) namens haar klanten posities in de hier besproken bedrijven. De genoemde SNS Bank maakt, net als SNS AM, onderdeel uit van SNS REAAL.