Van G7-debacle naar historische handenschudderij naar de volgende stap richting handelsoorlog. Is de wereldeconomie bestand tegen Trumps wervelwind?
Politici hebben afgelopen jaren economieën van nieuwe lak voorzien en centrale banken hebben massa’s geld gedrukt. De genomen maatregelen lijken echter onvoldoende voor structureel hogere groei. De laklaag vertoont barstjes. Centrale bankiers maken aanstalten om het vangnet op te ruimen.
"We're America, Bitch"
In dit klimaat kan een handelsoorlog een omslag in het marktsentiment teweegbrengen. Trumps zwalkende, agressieve handelsbeleid lijkt gestoeld op de Trump Doctrine zoals een hoge functionaris in het Witte Huis samenvatte: "We’re America, Bitch."
De legendarische politicoloog Kenneth Waltz zei ooit: "The vice to which great powers easily succumb in a multipolar world is inattention; in a bipolar world, overreaction; in a unipolar world, overextension." Trump is speelbal van alle drie de impulsen, maar handelt vooral alsof Amerika nog in een unipolaire wereld leeft waarin het zijn wil kan opleggen aan anderen.
Deze week loopt de deadline af waarop specifiek tegen China afgekondigde maatregelen van kracht worden. Beijing heeft al laten weten dat het met gelijke munt terugbetaalt.
Dichterbij Witte Huis lijken alle kansen verkeken om nog dit jaar een nieuwe NAFTA-deal te beklinken tussen de Canada, Mexico en de VS.
Moord en brand schreeuwen
Trump kan de spanningen met buurlanden verder aanwakkeren met zijn dreiging om ook auto’s als zaak van nationale veiligheid te betitelen en de importtarieven te verhogen.
Economen in ivoren torens, zakenlieden in wolkenkrabbers en progressieven op NBC en CNN mogen moord en brand schreeuwen over het vervreemden van bondgenoten en het nodeloos agiteren van zakenpartners, vooralsnog is menig man op straat nog goed te porren voor een portie Trump. Zijn Republikeinse achterban steunt de president nog altijd vrijwel unaniem (87% approval rating).
Gezien de relatief beperkte schaal waarop Trump tot nu toe met zijn handelsvuist op tafel slaat, wekt het geen verbazing dat financiële markten zich (nog) geen grote zorgen maken. Maar het verzieken van het internationale klimaat en afbrokkeling van de trans-Atlantische relatie zijn op den duur wel degelijk negatief voor Amerika.
Gevolgen voor EU
Nu al drijft Trump (leden van) de EU richting China en Rusland. Amerika moet oppassen voor zelfoverschatting. Trumps politiek kan makkelijk diepere wonden achterlaten dan wat krassen op autoproducent die een boterham minder moet eten.
Bovendien bestaat de kans dat de huidige, nog meevallende tarieven zich ontpoppen als snel groter wordende sneeuwbal. Deze zal dan waarschijnlijk Duitsland en China het meest raken. Overigens, van de kleinere EU-landen, hebben België en Nederland de grootste exposure, volgens de Belgische denktank Bruegel.
Een zuurder handelsklimaat is onderdeel van een killer wordend internationaal klimaat van haperende democratieën, succesvolle populisten die de samenleving splijten en onhoudbaar economisch beleid. Dit werd nochtans verbloemd met zeer ruim monetair beleid en economische groei boven potentieel.
Extra zorgen
Maar centrale banken zoeken langzaamaan de rem en groei vlakt af. Tekortkomingen van het internationale systeem en spanningen in afzonderlijke landen zullen sneller gevolgen krijgen voor de financiële markten en reële economie.
Europa baart daarbij extra zorgen, gezien de plannen van de nieuwe populistische Italiaanse regering, de oplopende wrevel tussen westelijke en oostelijke EU-leden en recente, tegenvallende economische data.
Bovenstaande ontwikkelingen ondersteunen de visie van onze economen en technische afdeling, dat een EUR/USD hoogstens tot 1,20 oploopt om vervolgens weer de weg naar beneden in te zetten.