De aanvallen op olie-installaties in Saoedi-Arabië dit weekend hebben geleid tot een tijdelijk verlies van de olieproductie van 5,7 miljoen vaten per dag.
Op de korte termijn kunnen de voorraden van Saoedi-Arabië worden aangesproken en hoeft dit niet direct tot een vermindering van de export te leiden. Deze aanval is echter met afstand de meest ernstige van de serie aanvallen die tot nu toe dit jaar heeft plaatsgevonden. Vanochtend stond de prijs voor een vat Brent-olie dan ook op ongeveer $66, ruim $6 hoger dan afgelopen vrijdag.
Hart van de olieproductie
Bij deze aanvallen zijn de processing facilities (verwerkingsinstallaties) van Abqaiq getroffen. Dit is het hart van de olieproductie van het land. Hier worden in totaal ongeveer 7 miljoen vaten olie per dag verwerkt. De olie uit de grootste velden in Saoedi-Arabië (Ghawar, Shaybah en Khurais) gaat door deze installaties heen.
Olie- en gasinfrastructuur in Saoedi-Arabië
Bron: Platts
Dit verwerken komt neer op het verwijderen uit de geproduceerde oliestroom van alles wat er niet in thuishoort: zwavel, water, gas etcetera. Dit soort additionele stoffen uit de ruwe olie filteren is noodzakelijk voordat de olie kan worden geraffineerd of in tankers getransporteerd kan worden.
Aangezien een groot deel van de oliestroom uit Saoedi-Arabië door één enkele processing plant gaat, is het duidelijk dat dit systeem is ontworpen op efficiency en lage kosten - en niet op het reduceren van de impact van terroristische aanvallen.
Professionele actie
Uit door de Amerikaanse overheid vrijgegeven foto's blijkt hoe professioneel deze acties waren. In de toelichting werd vermeld dat er "17 points of impact on key infrastructure" waren.
Door de VS vrijgegeven satellietfoto's van de schade
Bron: Bloomberg
Saudi Aramco heeft nog geen schatting gegeven van hoe lang het herstel gaat duren. Dat is wel waar voorlopig iedereen naar uitkijkt. Gedeeltelijke reparaties zouden volgens Bloomberg binnen een aantal dagen kunnen plaatsvinden. Maar volledig herstel zal ten minste een aantal weken in beslag nemen.
Alle signalen wijzen op hulp uit Iran
Het is wel duidelijk dat de Houthi rebellen in Jemen niet op eigen houtje tot een dergelijke aanval in staat zijn. Alle signalen wijzen in de richting van hulp uit Iran.
Dat land heeft zwaar te lijden onder de economische sancties (en de sterk verminderde olie-export) die door president Trump zijn ingesteld. Iran is niet uit op een oorlog met de VS, maar is wel bereid om ver te gaan in pogingen om druk uit te oefenen op de VS en Saoedi-Arabië om deze sancties te verlichten.
Ook Trump lijkt niet uit te zijn op een oorlog met Iran. Het gevaar bestaat dat zo'n oorlog leidt tot torenhoge olie- en benzineprijzen en dat is het laatste wat Trump kan gebruiken in de aanloop naar de verkiezingen.
Voortzetting patstelling?
Het is dan ook goed mogelijk dat de huidige patstelling tussen de VS en Iran voorlopig zal blijven voortduren. Hierdoor blijven de olieprijzen relatief onzeker.
Enerzijds is er neerwaarts potentieel door het risico van een economische crisis of handelsoorlog en de voortdurende toename van de productie van schalieolie uit de VS. Anderzijds is er opwaarts potentieel door dit soort geopolitieke onzekerheden en de - reële - kans dat de groei van de Amerikaanse schalieoliewinning op korte termijn een keer stopt.
Hoe het ook verder loopt; dit weekend heeft ons wel weer laten zien hoe kwetsbaar de olie-infrastructuur in het Midden-Oosten is. Die kwetsbaarheid is blijvend.