Nieuw op IEX: trendwatcher en hoofd trendsbeleggen bij Robeco Henk Grootveld. Hij gaat om beurten met Jack Neele maandelijks schrijven over trends in de beleggingswereld. Vandaag: Suiker en de gevolgen voor de voedingsindustrie.
Welkom Henk!
Dat te veel suiker niet goed voor je is, weet iedereen, want dat geldt immers voor bijna alles waar te veel voor staat. Maar dat ons lichaam eigenlijk helemaal geen pure suiker nodig heeft, was mij volledig onbekend.
Totdat ik mezelf erin begon te verdiepen en erachter kwam dat mijn lichaam eigenlijk een zeer efficiënte suikerfabriek is, die bijna uit al mijn eten suiker weet te halen.
Zelf pure suiker eten maakt de fabriek gedeeltelijk werkloos en net als in de industrie geldt dat een fabriek weer opstarten die stil heeft gestaan meestal niet zonder moeilijkheden gaat. Suiker is een belangrijke brandstof voor het lichaam.
Interne alarmbel
Het eten van een suikerklontje voelt daarom bijna direct als een energie-boost, want suiker wordt meteen opgenomen in het bloed en gaat linea recta naar de spieren en het brein. Suiker is hierdoor dan ook erg verslavend. Echter, als er te veel suiker in het bloed komt, gaat de interne alarmbel af.
Dit alarm heet insuline en zorgt ervoor dat het teveel aan suiker in de lever wordt omgezet in vet. Van suiker eten word je dus vet. Wat ik me, daarentegen, nog van de befaamde Schijf van Vijf uit de jaren tachtig kan herinneren, is dat je juist zo min mogelijk vet moest eten, want van vet eten werd je immers vet.
Dit rijmt totaal niet met de huidige kennis van het menselijk lichaam, die juist zegt dat je van suiker eten veel eerder love handles krijgt dan van het eten van een speklap. Pure suiker wordt bijna direct opgenomen in je bloed, terwijl de speklap uren in mijn maag en darmen moet worden bewerkt om er suiker van te maken.
Vet eruit, suiker erin
Deze bewerking kost energie en levert naast suiker ook eens belangrijke voedingstoffen zoals omega 3 en 6 op. De voedingsindustrie heeft echter braaf naar de Schijf van Vijf geluisterd en heeft sinds de jaren tachtig overal geprobeerd het vet uit de producten te halen.
Alles werd light. Light chips, light kaas en light mayonaise zijn vandaag niet meer weg te denken uit onze supermarkt dankzij deze Schijf van Vijf. Echter, om de smaak en houdbaarheid van de producten te waarborgen werd het vet vervangen door, u raadt het al, suiker.
De suikerconsumptie is sinds de jaren tachtig dan ook enorm toegenomen, tot 40 kilo in Amerika en 35 kilo in Europa per persoon per jaar. Bizar om zoveel pure suiker te eten, iets wat ons lichaam eigenlijk niet nodig heeft. De gevolgen voor de volksgezondheid zijn dan ook desastreus te noemen.
Obesitasepidemie
Volgens de WHO (World Health Organization) is er sprake van een obesitasepidemie. Op een wereldwijde schaal heeft 35% van de volwassenen een overgewicht met een BMI van boven 25 en is 12% medisch gezien obees met een BMI van boven de 30.
- In de Verenigde Staten ligt het aantal obesitaspatiënten zelfs boven 33% van de bevolking.
- In Europa ligt dit nog onder 25%, maar gaat het hard de verkeerde kant op.
Dat obesitas leidt tot hart- en vaatziekten wist de medische wetenschap al langer, maar daarnaast is volgens recent onderzoek onze suikerconsumptie ook direct te koppelen aan diabetes type II (Basu, Yoffe, Hills & Lustig 2013).
Verslavend en giftig
Het besuikerde dieet van de Amerikanen heeft dan ook een akelig lange lijst van chronische patiënten opgeleverd. Schrik niet, maar volgens de USDA (United States Department of Agriculture) heeft van de Amerikanen:
- meer dan 33% een hart- of vaatziekte
- 15% diabetes type II
- meer dan 33% prediabetes, wat zonder drastische verandering van de levensstijl binnen één tot twee jaar overgaat in diabetes
Wetenschappelijk gezien heeft suiker alle eigenschappen van een verslavend en giftig ingrediënt, net als bijvoorbeeld alcohol. Voor alcohol weten we dit echter en waarschuwen we consumenten ervoor, belasten we de consumptie ervan en proberen we het gebruik te beperken tot volwassenen.
Consequenties voor voedingsindustrie
Voor suiker is dit duidelijk nog niet het geval. Stel dat dit wel gebeurt. Stel dat het toevoegen van suiker aan voedingsmiddelen wordt verboden of in ieder geval belast. Stel dat suiker net zo wordt behandeld als tabak of alcohol, wat is dan de mogelijke impact op de aandelen van de voedingsindustrie?
Als we de tabaksindustrie als voorbeeld nemen, hoeven beleggers niet echt te vrezen, integendeel. Nadat de tabaksindustrie de beruchte Engle-rechtszaak in 2001 had verloren, waar ze werd veroordeeld tot het betalen van een miljardenboete, zijn de overheden op grote schaal begonnen met het reguleren van tabaksproducten.
Op dit moment is de marketing van tabaksproducten min of meer verboden en is het roken van sigaretten verbannen naar achteraf steegjes. Daarnaast worden sigaretten als ontmoediging ieder jaar meer en meer belast.
Vergelijkbaar met tabak
De aandeelhouders van de tabaksindustrie waren hier echter niet bedroefd over, want sinds de Engle-rechtzaak, waarvan de boete overigens in hogere beroep teruggebracht is naar miljoenen in plaats van miljarden, zijn tabaksaandelen een van de beste renderende beleggingen geweest.
Gedreven door consolidatie, kostenreducties en jaarlijkse prijsverhogingen heeft de tabakssector sinds 2000 een jaarlijks rendement behaald van 13,4%, tegen 3,7% voor de wereldindex.
Hoe waarschijnlijk is het dat suiker ooit wordt behandeld als tabak of alcohol? Ook daar ben ik ingedoken en het antwoord is op dit moment: zeer onwaarschijnlijk.
Geleerde lessen
De voedingsindustrie heeft veel geleerd van de fouten van de tabaksindustrie, die door het Amerikaanse rechtssysteem pijnlijk op de vingers is getikt, en heeft de politiek aan haar kant weten te krijgen.
In de Verenigde Staten, bijvoorbeeld, is het verboden om de voedingsindustrie gerechtelijk aan te klagen in 26 individuele staten. Het is ook geprobeerd om een landelijk verbod in te voeren, maar dit sneuvelde net in de Senaat, na te zijn goedgekeurd in het Huis van Afgevaardigden.
Net als dat de wapenindustrie niet schuldig is aan moord, is de voedingsindustrie niet schuldig aan obesitas, is de veelgebruikte redenering van politici en rechters. Alle rechtszaken die tot nu toe tegen de voedingsindustrie zijn gevoerd door zieke, obese consumenten, zijn dan ook kansloos verloren.
Een zwaluw...
Op kleine schaal proberen autoriteiten wel iets te doen aan de suikerconsumptie. Zo hebben Mexico en Engeland een belasting op suiker aangekondigd en zelfs in Amerika is de eerste zwaluw reeds gespot. Maar zoals bekend maakt een zwaluw nog geen zomer.
Zo hebben sommige burgemeesters en schooldirecteuren een poging gedaan om de verkoop van frisdrank te verbieden in scholen, maar dit is slecht een druppel op een gloeiende plaat.
Zo zijn er nog steeds meer kinderziekenhuizen in Amerika waar een McDonald’s in zit, dan dat er scholen zijn die cola hebben weten te verbieden. Het zoet komt met een nare bijsmaak.