ASML ligt internationaal onder een vergrootglas, door de unieke chiptechnologie die het bedrijf in huis heeft. De documentaire ‘Het geheim van ASML’ laat zien hoe uniek die technologie is. De hoofdrolspeler, Jos Benschop, head of technology bij ASML, kunt u op 30 juni ontmoeten op de IEX Beleggersdag.
Enkele jaren geleden had nog vrijwel niemand in het buitenland gehoord van dat technologiebedrijf op het Brabantse platteland. Maar inmiddels kunnen beleggers en internationale media er niet omheen: ASML.
Dit bedrijf maakt chipmachines die niemand kan namaken: EUV-machines, waarmee de meest verfijnde chips ter wereld geproduceerd kunnen worden. Dat maakt ASML tot de belangrijkste schakel in de chipindustrie. Zonder ASML geen chips, en zonder chips geen vooruitgang.
Exportbeperking
Die unieke technologie speelt ASML in de kaart, maar kan zich ook tegen het bedrijf keren. Want wie iets unieks maakt, is ook extra kwetsbaar voor spionage.
Begin dit jaar bleek dat Nederland een deal had gesloten met de VS en Japan over beperking van de export van chiptechnologie richting China. Dit moet de Nederlandse chiptechnologie beschermen en het voor China moeilijker maken om deze geavanceerde chips te gebruiken voor de productie van militair materieel.
Op de EUV-machines van ASML rustte al een ban, maar nu worden ook enkele DUV-machines (Deep Ultra Violet) aan de zwarte lijst toegevoegd. ASML zei in een reactie hierop dat het niet verwacht dat deze exportbeperking veel impact zal hebben op de cijfers. Ook komt de outlook naar eigen zeggen niet in gevaar. Maar het exportverbod illustreert wel welke belangrijke rol ASML speelt op het wereldtoneel.
Kijkje in de keuken
ASML opereert normaal gesproken in de luwte, maar heeft eenmalig de deuren geopend voor een camerateam van VPRO Tegenlicht. Dat geeft een ouderwets ‘Sjakie en de chocoladefabriek’- gevoel. Alleen zien we hier geen Oempa Loempa’s aan het werk, maar de knapste koppen van de wereld.
Gehuld in witte pakken sleutelen zij aan apparaten die complexer zijn dan de space shuttle. Ze zijn uit 125 verschillende landen ingevlogen, maar met elkaar verbonden door één ding: liefde voor technologie.
Van nanometer naar fentometer
We zien hoe een cleanroom eruit ziet, waar die machines in elkaar worden gezet. Ook neemt het camerateam een kijkje in de ruimte waar wordt gesleuteld aan de volgende generatie chipmachines. Aan ambitie geen gebrek. ASML maakt nu machines die chips maken op een schaal van slechts drie nanometer (drie miljardste van een meter). De onderzoekers zijn nu op weg naar de picometer (0,000.000.000.001 meter) en dromen van chips op een schaal van de fentometer, ofwel een biljardste van een meter.
"Er zit een ziel in onze machine. Zonder intuïtie en ervaring doet hij het niet", zegt de knapste kop van het team, Jos Benschop, in de documentaire. Hij presenteert zich op Twitter als 'uitvinder'. Benschop is senior vice president technology en daarmee verantwoordelijk voor het technische onderzoek bij ASML. Hij legt uit wat de technologie van ASML bijzonder maakt en tegen welke hobbels hij in zijn onderzoek aanloopt.
ASML is een dorp, zo valt in de documentaire te zien. Medewerkers kunnen hun haren laten knippen bij de ASML-kapper, boodschappen doen in de supermarkt op het terrein van het bedrijf, oefeningen doen in de ASML-yogastudio, hun spieren laten losmaken in de massagesalon, een bezoekje brengen aan de hypotheekadviseur of meedoen in het ASML-cricketteam. Er is zelfs een club voor medewerkers met autisme. Alles wordt in het werk gesteld om de 35.000 werknemers in de watten te leggen.
Jacht op talent
Dat is niet uit zucht naar luxe. ASML kan de vraag naar machines nauwelijks aan en staat onder extreme druk om de productie op te voeren. Er zijn honderden werknemers per maand nodig: talent dat een keuze moet maken tussen NASA of ASML.
Het succes kwam ASML niet aanwaaien. De route die het bedrijf in de afgelopen veertig jaar heeft afgelegd voordat het in 2003 wereldmarktleider in EUV-machines werd, verliep niet in een rechte lijn naar boven. En hoewel het voor andere partijen moeilijk is om de markt te betreden, omdat ASML beschikt over een enorme hoeveelheid patenten, zal ASML doorlopend moeten innoveren om zijn positie te behouden.
De documentaire levert geen relevante beleggingsinformatie op. Wel beklijft na het kijken het magische gevoel hoe uniek de technologie van ASML is. En wat het geheim is van het succes: een optelsom van talent, tientallen jaren know-how en onophoudelijke investeringen in innovatie.
De 'uitvinder' van ASML komt spreken op de IEX Beleggersdag
Wilt u meer weten over het geheim van ASML, kom dan op 30 juni naar de IEX Beleggersdag. Dan maakt 'uitvinder' Jos Benschop zijn opwachting. Hij geeft sturing aan het team dat de meest geavanceerde chipmachines ter wereld maakt en daarmee de basis legt voor alle toekomstige technologische innovaties, of het nu gaat om ruimtevaarttechnologie of de mobiele telefoon van de toekomst.
Er komen nog meer interessante sprekers, onder wie:
- Marco Roeleveld (CEO van Alfen)
- Sijmen de Vries (CEO van Pharming)
- Ton Hillen (CEO van Heijmans) en
- Lukas Daalder (Chief Investment Strategist bij BlackRock).
Mis het niet!
Meer informatie over de IEX Beleggersdag vindt u hier.