Gisteren las ik het boek ‘De euro’ van Roel Janssen. Verbazingwekkend hoe de geïnterviewde politici over de toekomst van de euro denken. Onder andere Ruud Lubbers, Wim Kok en Cees Maas komen uitgebreid in het boek naar voren. De eerste twee waren, politiek gezien, nauw betrokken bij de invoering van de euromunt. Destijds was het de opzet vanuit Nederland om een Europese Munt Unie (EMU) samen met een Europese Politieke Unie (EPU) te introduceren. Helaas werd de EPU vrij snel afgewimpeld door Duitsland en Frankrijk en bleef alleen een Europese Munt Unie over.
Politieke unie
Achteraf gezien had een EPU ons een boel ellende bespaard. Alle geïnterviewde topmannen zijn het ermee eens dat de EMU niet zal overleven zonder een politieke unie. Cees Maas geeft aan dat Frankrijk flink zal moeten bezuinigen om niet teveel afgewaardeerd te worden door de rating bureaus. Ze kunnen daardoor minder bijdragen aan het Europese Noodfonds wat ten koste gaat van de Nederlandse bijdrage. Uiteindelijk kost dat onze AAA-rating.
Wim Kok is ervan overtuigd dat de soevereiniteit van Europa centraal geregeld moet worden vanuit Brussel. Hij ziet wel dat dit ontzettend lastig te bereiken zal zijn met de controverse die leeft tussen Frankrijk en Duitsland over de rol van de ECB. Kok kijkt meer naar de afgrond waar we in storten als project euro flopt. Dat levert naar zijn mening onherstelbare schade op voor alle deelnemende landen.
Nieuwe economische drama's nodig
Ruud Lubbers ziet als oplossing voor de crisis rondom de eurozone ook een centrale politieke unie. De tijdelijke oplossingen met het opkopen van staatspapier en het creëren van noodfondsen zal niet voldoende zijn om het vertrouwen van de financiële markten terug te winnen. Lubbers ziet ook dat de politieke landelijke kampen nu te ver van elkaar af liggen om hiertoe te komen. Nieuwe economische drama’s zijn nodig om stappen richting een politieke unie te nemen, aldus Lubbers.
Het is mij duidelijk dat alle oudpolitici het ermee eens zijn dat de EMU niet kan overleven zonder een EPU. Op dit moment zijn we nog ver weg van een politieke unie maar zoals Lubbers aangeeft kan een opleving van de economische crisis tot nieuwe grote politieke stappen leiden. Zoals u in onderstaande figuur kunt zien is Duitsland het enige land dat optimaal profiteert van de crisis in de eurozone.
Klik op de tabel voor een grote versie
Duitsland exportland
De euro zonder politieke unie is een zegen voor dit land. De Duitse mark had voor Duitsland als exportland nadelig gewerkt, in tegenstelling tot de relatief zwakke euro. Een stijgende aandelenmarkt, dalende rentes, economische groei en een dalende werkloosheid is het gevolg voor dit land waar alle andere landen voor moeten bloeden. De grote vraag is hoe lang de andere Eurolanden deze situatie blijven accepteren. Ik denk zelf hoogstens een jaar nog.