De wereld van beleggen is flink in beweging. Nadat beleggers eerst de overstap maakten van individuele titels naar fondsen stappen nu steeds meer mensen in ETF’s. Wereldwijd zit er inmiddels 16% van het belegde vermogen in ETF’s. Europa blijft met 9% van het Europees belegde vermogen in ETF’s achter.
Met de komst van de zogenoemde robo-adviseurs, zoals Pritle in Nederland, die alleen maar gebruikmaken van indexproducten, zal de groei van ETF’s verder worden versneld. Die groei is ook wel logisch, want passief beleggen - het volgen van een index - heeft een aantal grote voordelen.
De kosten zijn laag. In de Verenigde Staten zijn al ETF’s te koop die minder dan tien basispunten rekenen. Voordeel is ook dat bij een ETF geen emotie aan te pas komt. Wat de index doet, doet de ETF.
Feit is dat het gros van de actieve beleggingsfondsen slechter scoren dan de relevante index. Als de beleggingshorizon langer wordt, neemt het verschil alleen maar toe. Het verslaan van de markt is niet gemakkelijk.
Nadelen ETF’s
Het dom kopiëren van een index heeft natuurlijk ook nadelen. Een ETF kan door zijn kosten, hoe laag ze ook zijn, nooit en te nimmer zijn benchmark verslaan. Het blijft altijd iets achter. Wie in ETF’s belegt, heeft ook weinig om over op te scheppen.
Er is nog een ander nadeel waar met name de toezichthouders zich de laatste tijd steeds grotere zorgen over maken. Als een ETF aandelen of andere beleggingen volgt, die niet zo goed verhandelbaar zijn, dan kan de handel in een ETF een markt flink verstoren.
ETF's kunnen immers ieder moment op de beurs gekocht- of verkocht worden, terwijl dat niet altijd geldt voor de onderliggende effecten. Gevolg: als een ETF plots uit de gratie is, dan kan dat een slachting veroorzaken.
Dan is er nog het sterk uitdijende ETF-assortiment. Van een handjevol aan het begin van deze eeuw staat de teller nu op circa 4.500 verschillende ETF’s. Dat is lastig kiezen. Als het nog even doorgaat, is het even moeilijk om een goede ETF te kiezen als een goed beleggingsfonds.
Actief verzet
Onderwijl houden actieve beleggers de moed erin. Zij houden hun klanten vol dat visie en research toch echt iets moeten opleveren. Ook wijzen zij erop dat met name tijdens hevige beurscorrecties actieve beleggers het verschil kunnen maken.
Dat lukt dan alleen als deze actieve beleggers het lef hebben om van de index af te wijken. Van benchmarkknuffelaars wordt geen klant ooit beter.
Voordeel van de komst van de ETF is dat er een prijzenslag woedt in fondsenland. Om het ETF-geweld nog enigszins het hoofd te kunnen bieden, zijn de fee’s van actieve beleggingsfondsen flink verlaagd waardoor het prijsverschil een stuk kleiner is geworden.
De consument is de grote winnaar.
Kleine lakmoesproef
Maar laten we eens twee wereldaandelenfondsen vergelijken met een ETF die de MSCI World volgt. Hoe zit het met de verschillen tussen actief en passief? De drie deelnemers aan de wedstrijd zijn:
- Robeco: het oudste beleggingsfonds ter wereld.
- ASN Duurzaam Aandelenfonds: belegt uit duurzaamheidsmotieven niet in grondstoffenbedrijven en banken.
- iShares MSCI World EUR Hedged UCITS ETF: de naam zegt het al.
iShares is de grootste uitgever van ETF’s van de wereld. Het is onderdeel van vermogensbeheerder BlackRock.
Rendement
Van de drie fondsen heeft het actieve duurzame fonds van ASN de twee andere op middellange termijn ruim verslagen. Vooral het verschil met de ETF is groot. Voor dit jaar is het beeld omgekeerd. Terwijl ASN zich in negatief territorium ophoudt, is het rendement van de ETF als enige licht positief.
Robeco hangt er in alle gemeten periodes tussenin. Dat past wel bij het fonds. Het wordt actief gemanaged, maar heel ver weg van de benchmark houdt het zich niet op.
5 jaar (gemiddeld per jaar)
- ASN Duurzaam Aandelen: 16,95%
- Robeco: 13,81%
- iShares MSCI World: 10,67%
3 jaar
- ASN Duurzaam Aandelen: 14,62%
- Robeco: 11,72%
- iShares MSCI World: 8,45%
Sinds 1 januari 2016
- ASN Duurzaam Aandelen: -2,57%
- Robeco: -0,43%
- iShares MSCI World: 2,05%
Kosten en risico’s
Het fonds van ASN is het duurste, de ETF het goedkoopste. Het kan niet verbazen. Opmerkelijk is wel dat de verschillen niet bijster groot zijn. Het kostenverschil tussen de ETF en Robeco is te verwaarlozen. Vreemd is wel dat het Robecofonds zo veel risicovoller is dan de andere twee.
Wat betreft risico heeft de ETF van iShares de beste papieren. Dat zal ongetwijfeld te maken hebben met de brede spreiding.
Kosten (per jaar)
- ASN Duurzaam Aandelen: 0,86%
- Robeco: 0,64%
- iShares MSCI World: 0,55%%
Risico’s (standaarddeviatie)
- ASN Duurzaam Aandelen: 13,66
- Robeco: 14,69
- iShares MSCI World: 11,02
Spreiding
De Verenigde Staten hebben de grootste aandelenmarkt ter wereld en dat zien we terug in de portefeuilles van Robeco en van de iShares-ETF. Die laatste is voor bijna 60% belegt in grote Amerikaanse bedrijven.
ASN is wederom eigenzinnig. Het belegt voornamelijk in Europa, waarbij de grote weging van het Verenigd Koninkrijk opvallend is. De recente forse daling van de pond zal er stevig ingehakt hebben.
Dat ASN niet belegt in grondstoffenaandelen en financials heeft zijn gevolgen. Het heeft daardoor minder last gehad van de daling van de grondstoffenprijzen en de Europese bankenmalheur.
Dit jaar gaat het minder met de farmaceuten en fabrikanten van cyclische goederen (onder andere auto’s). Het verklaart de mindere gang van zaken bij het ASN-fonds.
Van de drie fondsen bestaat de portefeuille van de ETF uit de meeste namen. Het aantal posities is bijna twintig keer zo groot als het tamelijk geconcentreerde Robecofonds. Het maakt de ETF meteen een stuk defensiever.
De 111 namen van ASN bieden schijnveiligheid. De tien favoriete aandelen van het fonds nemen meer dan een kwart van de totale portefeuille in.
Geografische aanwezigheid
- ASN Duurzaam Aandelen: eurozone (32%), Verenigde Staten (26%), Verenigd Koninkrijk (18,5%)
- Robeco: Verenigde Staten (57%), Verenigd Koninkrijk (13%), eurozone (10,5%)
- iShares MSCI World: Verenigde Staten (59,5%), eurozone (10,9%), Verenigd Koninkrijk (7,3%)
Top 3-sectoren
- ASN Duurzaam Aandelen: cyclische consumentengoederen (23%), gezondheid (22%), tech (19%)
- Robeco: financials (18%), gezondheid (16,5%), tech (15,5%)
- iShares MSCI World: financials (16,5%), tech (14%), gezondheid (13%)
Aantal posities
- ASN Duurzaam Aandelen: 111
- Robeco: 83
- iShares MSCI World: 1583
Conclusies
Met de uitvinding van ETF’s zijn actieve fondsen niet meteen overbodig geworden. Toegegeven, de ETF van iShares die de MSCI World kopieert, is goedkoper en defensiever dan de twee actieve fondsen.
Het rendement over het huidige beursjaar is beter. Maar gemeten over een langere periode is het rendement van ASN Duurzaam Aandelenfonds superieur. Positief aan het fonds van ASN is dat het minder zwaar in de Verenigde Staten is belegd. Dat het fonds duurzaam belegt, zal ook veel beleggers aanspreken.
Peildatum: 2 september 2016